Οι «δολοφόνοι» της κατανάλωσης

Σε μια πρωτοποριακή έκθεση που εκπόνησε το ευρωπαϊκό περιφερειακό γραφείο του, ο ΠΟΥ δείχνει με σαφήνεια πως οι εν λόγω πανίσχυρες βιομηχανίες οδηγούν εκατομμύρια Ευρωπαίους κάθε χρόνο σε προβλήματα υγείας και πρόωρο θάνατο, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων παραπλανητικό μάρκετινγκ σε ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και παρεμβαίνοντας στις προσπάθειες των κυβερνήσεων να αποτρέψουν θανατηφόρες μη μεταδοτικές ασθένειες, όπως ο καρκίνος, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης.

Η νέα έκθεση («Καθοριστικοί εμπορικοί παράγοντες των μη μεταδοτικών ασθενειών στην ευρωπαϊκή περιφέρεια του ΠΟΥ») υπολογίζει ότι ο καπνός, τα ορυκτά καύσιμα, τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα και το αλκοόλ (τα προϊόντα δηλαδή από τα οποία κερδίζουν δισεκατομμύρια κάθε χρόνο αυτές οι εταιρείες) ευθύνονται για πάνω από 7.400 θανάτους καθημερινά στα 53 κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας του ΠΟΥ (Ευρώπη, Κ. Ασία).

Ούτε λίγο ούτε πολύ δηλαδή, ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους που «αποδημεί εις Κύριον» κάθε χρόνο, το… χρωστά σε αυτές τις εταιρείες. Η έκθεση, που παρουσιάστηκε χθες στις Βρυξέλλες από τον αντιπρόεδρο και υπουργό Υγείας του Βελγίου Frank Vandenbrouck -*σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Φόρουμ του ΠΟΥ για τους καθοριστικούς εμπορικούς παράγοντες των μη μεταδοτικών ασθενειών, ρίχνει άπλετο φως στο ευρύ φάσμα τακτικών που χρησιμοποιούν οι βιομηχανίες για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη και να υπονομεύσουν τη δημόσια υγεία.

Η έκθεση εξηγεί πως η δημιουργία ολιγοπωλίων από έναν μικρό αριθμό πανίσχυρων εταιρειών στους τέσσερις παραπάνω βιομηχανικούς τομείς επέτρεψε σε αυτές τις εταιρείες να ασκήσουν σημαντική εξουσία στο πολιτικό και νομικό πλαίσιο που λειτουργούν και να εμποδίσουν τους κανόνες δημόσιου συμφέροντος που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα προϊόντα και τα περιθώρια κέρδους τους.

Οι εταιρείες δαπανούν σημαντικούς πόρους κάθε χρόνο προκειμένου να μπλοκάρουν ρυθμίσεις υπέρ του δημόσιου συμφέροντος, να διαμορφώσουν επιστημονικά στοιχεία και δημόσιο λόγο υπέρ των βλαβερών για την υγεία προϊόντων τους και προκειμένου να μεταθέσουν το κόστος των βλαβών που προκαλούν στους ανθρώπους και στο περιβάλλον.

Αυτό το σύνολο τακτικών, που αναφέρεται συλλογικά ως «εγχειρίδιο της βιομηχανίας», έχει σχεδιαστεί, σύμφωνα με την έκθεση, προκειμένου να επηρεάσει ολόκληρα συστήματα υγείας, πολιτικής, οικονομίας και μέσα ενημέρωσης.

Οι κοινές στρατηγικές του «εγχειριδίου της βιομηχανίας» περιλαμβάνουν τα πάντα, από την άσκηση πολιτικής πίεσης, την παραπληροφόρηση και τη διάδοσή της στα μέσα ενημέρωσης έως επιβλαβείς οικονομικές πρακτικές και στοχευμένες στρατηγικές μάρκετινγκ που απευθύνονται σε παιδιά και νέους.

Αυτές οι πρακτικές τροφοδοτούν την ανισότητα και αυξάνουν τα ποσοστά καρκίνου, καρδιαγγειακών και χρόνιων αναπνευστικών παθήσεων και διαβήτη και δημιουργούν ένα σημαντικό εμπόδιο στις πολιτικές πρόληψης. «Πρέπει πραγματικά να το ξανασκεφτούμε», τόνισε ο Vandenbrouck. «Για πάρα πολύ καιρό θεωρούσαμε ότι οι παράγοντες κινδύνου για την υγεία συνδέονται κυρίως με τις επιλογές του ατόμου. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε το πρόβλημα ως συστημικό, με πολιτικές αντιμετώπισης των περιβαλλόντων υπερκατανάλωσης, περιορισμού του μάρκετινγκ και απαγόρευσης των παρεμβάσεων στη χάραξη πολιτικής».