Φόβοι, ελπίδες και... απελπισία

Η νευρικότητα και τα σκαμπανεβάσματα ήταν και χθες το κυρίαρχο στοιχείο στις διεθνείς αγορές, με τους παγκόσμιους δείκτες μετοχών πάντως να επιχειρούν άνοδο για πρώτη φορά μετά από 9 συνεχόμενες πτωτικές συνεδριάσεις. Τα αυξανόμενα επιτόκια που οδηγούν σε αυξανόμενες αποδόσεις των ομολόγων -και οι δηλώσεις των κεντρικών τραπεζιτών για διατήρησή τους στα σημερινά υψηλά τους-, η εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου που αναθερμαίνουν τις πληθωριστικές πιέσεις, τα συνεχιζόμενα προβλήματα στον τομέα ακινήτων της Κίνας και οι επιπτώσεις στην αναπτυξιακή δυναμική της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου συνέχισαν να προβληματίζουν τους επενδυτές ενισχύοντας τους φόβους τους.

Είναι ενδεικτικό ότι ο «Δείκτης Φόβου και Απληστίας», που συντάσσει το CNN με βάση 7 δείκτες κλίματος της αγοράς στις ΗΠΑ, εκτοξεύτηκε χθες σε επίπεδο «ακραίου φόβου» για πρώτη φορά από τον περασμένο Μάρτιο, όταν η αναταραχή στις περιφερειακές τράπεζες της υπερδύναμης είχε σπείρει τον πανικό στους επενδυτές. Στο εύθραυστο κλίμα συνετέλεσε για ακόμη μία μέρα χθες και το ενδεχόμενο μερικού λουκέτου στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ από την επόμενη Κυριακή. Ο φόβος που ελλοχεύει είναι μήπως μια τέτοια εξέλιξη οδηγήσει σε υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ και σε περαιτέρω αστάθεια στις αγορές.

Η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ (σχεδόν 2,1% στο β' τρίμηνο) προκαλεί ανησυχίες στη Fed για αναθέρμανση πληθωρισμού, σε συνδυασμό με την εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου κατά 34% από τα μέσα Ιουνίου. Χθες το βράδυ η τιμή του μπρεντ υποχωρούσε κατά 1,8% στα 94,8 δολάρια ανά βαρέλι. Νωρίτερα όμως στις αγορές τις Ασίας είχε αγγίξει τα 97,8 δολάρια, το υψηλότερό του εδώ και περίπου έναν χρόνο, αντικατοπτρίζοντας την επέκταση των περικοπών στην προσφορά, που αποφάσισαν Σαουδική Αραβία και Ρωσία τον προηγούμενο μήνα, τη σημαντική πτώση των αποθεμάτων στις ΗΠΑ και βέβαια το κερδοσκοπικό παιχνίδι του «έξυπνου χρήματος» στις αγορές προθεσμιακών συμβολαίων που ποντάρει ότι οι τιμές του μπρεντ θα κυμαίνονται μεταξύ 90 και 100 δολαρίων στους επόμενους μήνες.

Το καλοκαιρινό άλμα των τιμών του πετρελαίου και οι επιπτώσεις του στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίμων αποτέλεσαν τη βασική αιτία ανόδου του πληθωρισμού στην Ισπανία τον Σεπτέμβριο για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, που προσέγγισε το 3,2% από 2,4% τον Αύγουστο.

Στη Γερμανία αντίθετα -που όπως προέβλεψαν χθες τα πέντε κορυφαία οικονομικά ινστιτούτα της θα βυθιστεί φέτος σε ύφεση- καταγράφηκε πτώση του πληθωρισμού τον Σεπτέμβριο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών (4,3% από 6,4% τον Αύγουστο). Η πτώση αυτή ενισχύει τις προβλέψεις ανάλογης υποχώρησης του πληθωρισμού στην ευρωζώνη (στο 4,5% αυτόν τον μήνα από 5,2% τον Αύγουστο) και πυροδοτεί ελπίδες στους επενδυτές ότι η ΕΚΤ θα αφήσει για την ώρα τα επιτόκια αμετάβλητα στο 4%.

Εκείνοι που δεν θα πρέπει να τρέφουν καμία ελπίδα όμως είναι οι εργαζόμενοι της Ευρώπης, που καλούνται να αντιμετωπίσουν ακόμη έναν ζοφερό χειμώνα και τα υψηλά επιτόκια επιδεινώνουν την κρίση κόστους ζωής. Το 2023 θα μείνει στη μνήμη ως «μια εποχή μεγάλης αδικίας»...