Κερδισμένοι και χαμένοι

Ασύμμετρους κραδασμούς τροφοδότησε η προχθεσινή συνεδρίαση της Fed και το σινιάλο της για πιο επιθετικό σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής φέτος προκειμένου να μαζευτεί ο πληθωρισμός. Στην πρώτη από τις οχτώ συνολικά συνεδριάσεις της για το 2022 η Fed διεμήνυσε ότι η στιγμή για την πρώτη αύξηση των επιτοκίων της μετά από τρία χρόνια έφτασε. Ο πρόεδρός της Τζερόμ Πάουελ άφησε να εννοηθεί ότι η κεντρική τράπεζα όχι μόνο ετοιμάζεται να αυξήσει τα επιτόκια -από τα σημερινά τους μηδενικά επίπεδα- στη συνεδρίαση του Μαρτίου, αλλά και ότι η αύξησή τους στη διάρκεια της χρονιάς θα είναι πιθανότατα πολύ ταχύτερη από αυτήν που προέβλεπαν αρκετοί αναλυτές.

Το μήνυμα αυτό τροφοδότησε κύμα παραφιλολογίας μεταξύ των αναλυτών των χρηματιστηριακών εταιρειών. Κάποιοι προέβλεψαν ότι η αμερικανική κεντρική τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκιά της φέτος εφτά φορές, δηλαδή... κάθε φορά που θα συνεδριάζει στη συνέχεια του 2022, αντί των τεσσάρων που αναμένεται ευρέως. Κάποιοι άλλοι εκτίμησαν ότι κάποιες από τις αυξήσεις στις οποίες θα προβεί θα είναι υψηλότερες του συνήθους 0,25%.

Η φιλολογία αυτή -για κάποιους μπουρδολογία-, σε συνδυασμό με τις διαβεβαιώσεις τoυ Πάουελ για τερματισμό των αγορών ομολόγων στο τέλος αυτής της άνοιξης και συρρίκνωση του ισολογισμού της τράπεζας από τον επόμενο Ιούλιο, ήταν το απόλυτο νεύμα, όχι μόνο σε επενδυτές και αγορές αλλά και στην πραγματική οικονομία και τους καταναλωτές, ότι η εποχή του πολύ φτηνού χρήματος έφτασε στο τέλος της.

Απαντες, και κυρίως αυτοί που χρωστούν σε στεγαστικά και καταναλωτικά, φοιτητικά δάνεια, κάρτες, σε τραπεζίτες, πιστωτές, οργανισμούς, τοκογλύφους κ.ο.κ., θα πληρώνουν πολύ σύντομα περισσότερα και για να δανείζονται και για να εξυπηρετούν τα δάνειά τους. Από την άλλη πλευρά οι πιστωτές τους –και πιο συγκεκριμένα οι τράπεζες, οι λοιπές εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα και συνολικά όσοι αβγάτισαν τον πλούτο τους στη διάρκεια της πανδημίας και κάθονται σήμερα σε βουνά ρευστότητας– θα εισπράττουν περισσότερα.

Τροχιοδεικτικές

Η αναγγελία έναρξης του σφιξίματος των λουριών από τη Fed χτύπησε όπως ήταν φυσικό τις επενδύσεις υψηλότερου ρίσκου. Και πιο συγκεκριμένα τα πιο ευάλωτα στις μεταβολές των κεφαλαιακών ροών χρηματιστήρια της περιφέρειας. Οι ασιατικές αγορές έκλεισαν χθες στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 15 μηνών με τα χρηματιστήρια του Τόκιο, της Σεούλ και του Χονγκ Κονγκ να υποχωρούν κατά 3,1%, 3,5% και 2,4%.

Αντίθετα Wall Street και ευρωπαϊκές αγορές κατάφεραν να μαζέψουν πολύ γρήγορα τις απώλειες που κατέγραψαν χθες και προχθές, περνώντας αργά το απόγευμα σε θετικό έδαφος. Η εξέλιξη αυτή ίσως να μην αποτελεί απλώς μια ένδειξη της συνηθισμένης αστάθειας και μεταβλητότητας που ακολουθεί μετά από μια μεταβολή στη νομισματική πολιτική της κορυφαίας κεντρικής τράπεζας του πλανήτη, αλλά και ένα πρώτο μήνυμα για το ποιος θα υποφέρει περισσότερο.

Στην επικαιροποιημένη εξαμηνιαία έκθεσή του για την κατάσταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος (Global Financial Stability) το ΔΝΤ έκρουσε χθες τον κώδωνα του κινδύνου για τις δευτερογενείς επιπτώσεις που μπορεί να έχει το σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής σε ΗΠΑ και υπόλοιπες αναπτυγμένες οικονομίες.

Ο επικεφαλής κεφαλαιαγορών του Ταμείου, Τομπάιας Αντριαν, υπογράμμισε ότι ήδη στους τελευταίους 3 μήνες παρατηρείται επιβράδυνση των ροών κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές και πιθανότατα αυτό θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Μικρότερες ροές κεφαλαίων υποδεικνύουν σε υψηλότερο κόστος δανεισμού και ακριβότερη εξυπηρέτηση των χρεών των οικονομιών σε αυτές τις αγορές. Ηδη κάποιες χώρες της Ασίας έχουν αναγκαστεί να αυξήσουν και αυτές τα επιτόκιά τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις πληθωριστικές πιέσεις. Οι αυξήσεις αυτές αν συνεχιστούν εξαιτίας των εκροών κεφαλαίων και της στήριξης των εγχωρίων νομισμάτων θα θέσουν σε ρίσκο την οικονομική ανάκαμψη εκεί.

«Περαιτέρω σύσφιγξη των εγχώριων συνθηκών χρηματοδότησης σε μια εποχή υψηλών δημοσιονομικών ελλειμμάτων και εξωτερικών χρηματοδοτικών αναγκών θα μπορούσε να δημιουργήσει σημαντικές πιέσεις» τονίζει χαρακτηριστικά το ΔΝΤ. Στην προχθεσινή επικαιροποιημένη έκθεση του World Economic Outlook το Ταμείο προειδοποίησε για ενδεχόμενη επιβράδυνση στην Ασία λόγω του σφιξίματος της Fed και μάλιστα σε μια στιγμή που κάποιες από τις οικονομίες της περιοχής παλεύουν ακόμη να εδραιώσουν την ανάκαμψή τους από την πανδημία.