Διαφημιστικό πραξικόπημα των Big Tech

Οι ευρωβουλευτές έχουν μια τελευταία ευκαιρία να αναστρέψουν το «πραξικόπημα» των Big Tech για την αποδυνάμωση της «Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες» (DSA) που ψηφίζεται αύριο στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με στόχο να προσφέρει ένα ελάχιστο πλαίσιο προστασίας των καταναλωτών στο χάος του Διαδικτύου. 

Αυτό αναφέρει το «Παρατηρητήριο της Επιχειρηματικής Ευρώπης» (Corporate Europe Observatory) που αποκαλύπτει το ασύλληπτο παρασκήνιο του φορτικού lobbying που άσκησαν οι κυρίαρχοι του internet, όπως η Google και το Facebook, προκειμένου να μην περάσει στο τελικό κείμενο της Οδηγίας η απαγόρευση της λεγόμενης «διαφημιστικής παρακολούθησης». Δηλαδή της εκτενούς παρακολούθησης των χρηστών του Διαδικτύου και της συσσώρευσης μεγάλου πλήθους προσωπικών δεδομένων, προκειμένου να διαμορφώνουν το προφίλ του καθενός και τον βομβαρδίζουν με διαφημίσεις προσαρμοσμένες σε αυτό. Διαφημίσεις που μπορούν να αφορούν από παπούτσια μέχρι χειραγώγηση της ψήφου τους.

Όπως αναφέρει το «Παρατηρητήριο», ενώ τον Οκτώβριο του 2020 η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών είχαν συμφωνήσει στην ανάγκη αυστηρής ρύθμισης για τη «διαφημιστική επιτήρηση» και σύστηναν στην Ευρ. Επιτροπή να υιοθετήσει στο κείμενο της «Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες» τη σταδιακή απαγόρευση αυτής της διαφημιστικής πρακτικής, στο κείμενο του ψηφίσματος η σύσταση αυτή έχει εξαφανιστεί. Παρότι το ψήφισμα έχει θετικές διατάξεις για διαφάνεια στους αλγορίθμους που χρησιμοποιούν οι πλατφόρμες και απαγορεύει τα «σκοτεινά μοτίβα», μέσω των οποίων αποσπάται η συγκατάθεση των χρηστών στην παρακολούθησή τους, μένει στο απυρόβλητο η «διαφημιστική επιτήρηση» που κατά το «Παρατηρητήριο» είναι «θεμελιωδώς ασυμβίβαστο με τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Τι μεσολάβησε και έγινε αυτή η μεταστροφή; Όπως αποκαλύπτει το «Παρατηρητήριο», στη διάρκεια του 2020, μετά την παρουσίαση της πρότασης της Ευρ. Επιτροπής για την «Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες», το λόμπι των Big Tech πραγματοποίησε 613 συναντήσεις με ευρωβουλευτές για συζήτηση επί του νομοθετήματος. Δηλαδή, 1,7 συναντήσεις τη μέρα, χωρίς διακοπή. Περίπου 90 από αυτές τις συναντήσεις «νομοθετικού μασάζ» έγιναν από λομπίστες των Google, Facebook, Microsoft, Apple, Amazon κ.λπ. Λογικό, ειδικά για τις δυο πρώτες, που θεωρούνται το παγκόσμιο ολιγοπώλιο της διαδικτυακής διαφήμισης, με έσοδα 147 δισ. και 84 δισ. δολάρια αντίστοιχα το 2020.

«Η διαφημιστική παρακολούθηση μπορεί να είναι εξαιρετικά κερδοφόρα, αλλά έχει ένα μεγάλο πρόβλημα: στους ανθρώπους δεν αρέσει να βρίσκονται υπό συνεχή εμπορική παρακολούθηση», τονίζει το «Παρατηρητήριο» και αναφέρει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι το 2021, όταν η Apple έδωσε στους χρήστες της την επιλογή να μην παρακολουθούνται, τον 98% των χρηστών την υιοθέτησαν. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι και η Ευρωπαϊκή Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων υποστήριξε τη θέση για τη «σταδιακή απαγόρευση της στοχευμένης διαφήμισης με βάση τη διάχυτη παρακολούθηση».