Η «Λάμπα» ήταν... φούσκα

Προσδοκούσε 100 εκατομμύρια πελάτες αλλά κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος φορτώνοντας το βρετανικό Δημόσιο και φορολογούμενους με τον λογαριασμό της αναγκαστικής της διάσωσης. O λόγος για την Bulb Energy -την έβδομη μεγαλύτερη εταιρεία παροχής φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος στη Βρετανία- που την περασμένη Δευτέρα χρεοκόπησε παραδίδοντας τη λειτουργία της και την τροφοδοσία των 1,7 εκατομμυρίων πελατών της σε ειδικό διαχειριστή.

Η Bulb Energy ήταν μέχρι πριν από μερικούς μήνες ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος πάροχος ενέργειας και μία από τις πιο διάσημες start ups του Ηνωμένου Βασιλείου. Η εταιρεία είχε καταφέρει σε διάστημα 6 ετών να κερδίσει την αναγνώριση και την υποστήριξη υπουργών και κρατικών αξιωματούχων ενώ ο διευθύνων σύμβουλός της, Χέιντεν Γουντ, ήταν περιζήτητος ως σύμβουλος.

Από την περασμένη Δευτέρα όμως ο «Λαμπτήρας» αποτελεί την… ντροπή της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, καθώς η κατάρρευσή της αποτελεί τη μεγαλύτερη αποτυχία παρόχου ενέργειας στη βρετανική αγορά, όπου από τον περασμένο Σεπτέμβριο έχουν χρεοκοπήσει ακόμη 20 εταιρείες (σε σύνολο 50).

Η «Λάμπα» ιδρύθηκε στο ανατολικό Λονδίνο το 2015 από δυο τριαντάρηδες, τους Αμιτ Γκούντκα και Χέντεν Γουντ, που είχαν δουλέψει νωρίτερα κυρίως στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Στόχος τους ήταν να μπουν σφήνα και να αμφισβητήσουν την κυριαρχία των βρετανικών κολοσσών παροχής ενέργειας.

Μέσα σε έξι χρόνια η εταιρεία τους κατάφερε να κατακτήσει το 6% της εγχώριας αγοράς ενέργειας ενώ συνέβαλε σε σειρά καμπάνιες για start ups υψηλής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων του κυβερνητικού προγράμματος εκκίνησης για άνεργους νέους και της ειδικής ομάδας Tech Zero για το κλίμα τον φετινό Ιούνιο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ανοδικής τροχιάς, ο Γουντ προσέλκυε τα φώτα της δημοσιότητας. Εμφανιζόταν σε διάφορες εκδηλώσεις με υπουργούς ενώ τον προηγούμενο Ιούλιο φιλοξένησε και τον Μπόρις Τζόνσον στα γραφεία της εταιρείας του. Ακόμη ως μέλος του Συμβουλίου Βιώσιμων Επιχειρήσεων συμβούλευε το υπουργείο Περιβάλλοντος, Τροφίμων και Αγροτικών Υποθέσεων για το πώς θα γίνουν οι επιχειρήσεις πιο πράσινες.

Η ταχεία άνοδος της Bulb στηρίχτηκε οικονομικά από το επενδυτικό ταμείο DST Global, που ανήκει στον Ρωσο-ισραηλινό δισεκατομμυριούχο επενδυτή Γιούρι Μίλνερ, και το hedge fund Magnetar Capital. Στα σχέδια της εταιρείας ήταν η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της πέρα από τα σύνορα της Βρετανίας, σε Ισπανία, Γαλλία και Τέξας και η εκτόξευση του αριθμού των πελατών της στα 100 εκατομμύρια.

Ωστόσο η «Λάμπα» αποδείχτηκε… φούσκα.

Εκαψε με τον καιρό τα μετρητά της και άρχισε να έχει αλλεπάλληλες οικονομικές ζημίες καθώς άρχισαν να αναδύονται ανησυχίες για τη χρηματοδότησή της, την «τοξική εργασιακή της κουλτούρα» και τις αυξανόμενες καταγγελίες πελατών της. Τον Ιούνιο και αφού προηγουμένως είχε αποχωρήσει ο Γκούντκα, η εταιρεία αναγκάστηκε να ζητήσει αναστολή πληρωμής των δανείων της από τους πιστωτές της, συμπεριλαμβανομένου του Μίλνερ. Η κρίση στην αγορά χονδρικής και η εκτόξευση των τιμών φυσικού αερίου στη στρατόσφαιρα ήταν απλά το κερασάκι στην τούρτα. Η κατάρρευσή της δεν προκάλεσε καμία έκπληξη στους ανταγωνιστές της. «Η εταιρεία ήταν σαν τα ζόμπι που περπατούν, αλλά κανείς δεν ξέρει πότε θα σταματήσουν», λέει ένας εξ αυτών.

Η κύρια δύναμη της Bulb στην εξαετή πορεία της ήταν το μάρκετινγκ: διακρίθηκε στην προσέλκυση νέων πελατών προσφέροντάς τους ελκυστικά τέλη και «πουλώντας» ευρέως υποσχέσεις περί πράσινης ενέργειας. Πλασάροντας τον εαυτό της ως τεχνολογική start up, κατάφερε ακόμη να εξασφαλίσει επενδυτές.

Ωστόσο οι αντίπαλοι της Bulb διεμήνυαν εδώ και καιρό ότι το επιχειρηματικό μοντέλο της, τα πράσινα διαπιστευτήριά της και η συγκέντρωση κεφαλαίων ήταν όλα μη βιώσιμα καθώς βασίζονταν στο πράσινο ξέπλυμα και τις -«πολύ καλές για να είναι αληθινές»- τιμές ενέργειας που παρείχε και που βοήθησαν στη γρήγορη ανάπτυξή της. «Πάντα... πρασινοξέπλεναν» υπογραμμίζει κάποιος γνώστης της αγοράς. «Ποτέ δεν είχαν μια δική τους τεχνολογική πρόταση που θα τους επέτρεπε να αμφισβητήσουν το κατεστημένο στην αγορά. Η εκρηκτική τους ανάπτυξη ήταν χρήσιμη για να αποσπάσει την προσοχή των επενδυτών από την αποτυχία τους να αναπτύξουν τη δική τους τεχνολογία», προσθέτει.

Ομως καθώς οι τιμές της ενέργειας άρχισαν να αυξάνονται το ενδιαφέρον των επενδυτών άρχισε να μειώνεται και η προσφορά οικονομικής στήριξης στην Bulb να εξαντλείται. Ωστόσο όταν ο 7ος μεγαλύτερος πάροχος της 6ης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου αποδεικνύεται αέρας και μόνο αέρας, τότε είναι προφανές ότι κάτι δεν πάει καλά με τη ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά ενέργειας, τόσο της Βρετανίας όσο και του υπόλοιπου κόσμου.

Μόλις τον προηγούμενο Ιούλιο, ο επικεφαλής της Bulb Energy είχε υποδεχτεί μέχρι και τον Μπόρις Τζόνσον στα γραφεία της εταιρείας

H κατάρρευσή της Bulb Energy αποτελεί τη μεγαλύτερη αποτυχία παρόχου ενέργειας στη βρετανική αγορά, όπου από τον περασμένο Σεπτέμβριο έχουν χρεοκοπήσει ακόμη 20 εταιρείες, σε σύνολο 50