Η επιδείνωση της πανδημίας «τρόμαξε» τα χρηματιστήρια

Η επιδείνωση της επιδημιολογικής εικόνας σε όλη την Ευρώπη πυροδότησε, χθες, κύμα ανησυχίας και στα χρηματιστήρια, που με ελάχιστες εξαιρέσεις έκλεισαν με σημαντική πτώση. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης μετοχών STOXX 600 κατέγραψε απώλειες 1,26%, ενώ από τα επιμέρους χρηματιστήρια τη μεγαλύτερη πτώση (3%) είχε η Κοπεγχάγη, ακολουθούμενη από το Χρηματιστήριο Αθήνας, με πτώση 1,81%, στις 895 μονάδες.

Απώλειες 0,94% είχε ο βασικός δείκτης του γερμανικού χρηματιστηρίου, 0,91% έπεσε το Μιλάνο και 0,67% το Παρίσι. Στις εξαιρέσεις του κανόνα της πτώσης περιλαμβάνονται τα χρηματιστήρια της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Ουγγαρίας και της Λετονίας.

Η πτώση των ευρωπαϊκών μετοχών συνδέεται με τον φόβο της επέκτασης του «μοντέλου της Αυστρίας», δηλαδή του γενικευμένου λοκντάουν, και σε άλλες χώρες της Ε.Ε., με την ανησυχία για τις παρενέργειες της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας σε άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, αλλά και με τις πιθανότητες αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ και τη Fed εντός του 2022. Οι φόβοι αυτοί εξουδετέρωσαν τα καλά δεδομένα για την ενίσχυση της μεταποίησης στην Ευρωζώνη τον Οκτώβριο (έρευνα Markit).

Η πανδημία τα άλλαξε όλα. Οπως φαίνεται από τα απολογιστικά στοιχεία της Eurostat για τις δαπάνες περίθαλψης και υγειονομικής κάλυψης που κάνουν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., δηλαδή για παροχές ασθένειας και πρόληψης, αυξήθηκαν θεαματικά μεταξύ 2019 και 2020 ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το ίδιο άλλωστε συνέβη με τις συνολικές δαπάνες κοινωνικής προστασίας. Η Γερμανία και η Γαλλία είχαν πέρσι τις υψηλότερες δαπάνες υγείας, με 11,2% και 10% του ΑΕΠ αντίστοιχα, ενώ τις χαμηλότερες έκαναν η Εσθονία και η Πολωνία (5,1% και 4,8% αντίστοιχα).

Η τελευταία μάλιστα ήταν η μόνη χώρα που μείωσε τις δαπάνες για παροχές περίθαλψης στη διάρκεια της πανδημίας (κατά 0,3%). Η Κύπρος ήταν η χώρα με τη μεγαλύτερη μεταβολή: αύξηση της συνολικής δαπάνης κατά 2,2 ποσοστιαίες μονάδες (συνολικά 6,8% του ΑΕΠ). Αντίστοιχες αξιοσημείωτες αυξήσεις καταγράφηκαν και στο σύνολο των κρατικών δαπανών κοινωνικής προστασίας (δηλαδή επιδόματα αναπηρίας, γήρατος, παιδιού, στέγασης, κοινωνικού αποκλεισμού, ανεργίας κ.ά.). Τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις κοινωνικές δαπάνες από το 2019 στο 2020 κατέγραψαν η Μάλτα (+28%), η Ιρλανδία (+21%) και η Κύπρος (+18%). Τα μεγαλύτερα ποσοστά ΑΕΠ σε κοινωνικές δαπάνες είχαν η Γαλλία (35,7%), η Αυστρία (33,8%), η Ιταλία (33,4%) και η Γερμανία (32,3%), ενώ η Ιρλανδία φαίνεται ότι διαθέτει το χαμηλότερο ποσοστό, μόλις 15,3% του ΑΕΠ, σε κοινωνικές δαπάνες.

Παρατηρείτε την απουσία της Ελλάδας από τα στοιχεία; Σωστά παρατηρείτε. Τα στοιχεία της Eurostat αντλούνται από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ολοκληρωμένων Στατιστικών Κοινωνικής Προστασίας (ESSPROS), στο οποίο οι χώρες της Ε.Ε. υποβάλλουν δεδομένα σε εθελοντική βάση. Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις 7 χώρες της Ε.Ε. που προφανώς δεν θέλουν να συγκρίνονται για το επίπεδο κοινωνικών δαπανών τους. Το γιατί ας το απαντήσουν τα συναρμόδια υπουργεία (Υγείας, Εργασίας, Οικονομικών). Εχουν κάτι να κρύψουν;