Αισιοδοξία, αλλά σε μικρό καλάθι

Παρά τις αυξανόμενες ενδείξεις ισχυρής οικονομικής ανάκαμψης στην ευρωζώνη αρκετοί από αυτούς που χαράζουν την οικονομική πολιτική της παραμένουν ιδιαίτερα συγκρατημένοι. Η τάση αυτή φάνηκε ξεκάθαρα την περασμένη Παρασκευή στο τελευταίο Eurogroup της Λισαβόνας, όταν Τζεντιλόνι, Ντόναχιου, Λαγκάρντ και αρκετοί ακόμη ήταν στις δηλώσεις τους πολύ προσεκτικοί.

Την ίδια ημέρα, ωστόσο, ο PMI, ο δείκτης των υπευθύνων για τις προμήθειες των επιχειρήσεων της ευρωζώνης, τον οποίο που διαμορφώνει έπειτα από έρευνα η IHS Markit, έδειξε ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα στο μπλοκ των 19 χωρών του ευρώ εκτοξεύτηκε τον Μάιο στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών και πλέον ετών.

Η άνοδος αυτή αντικατοπτρίζει την περαιτέρω άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας σε αρκετές χώρες και την επανέναρξη του τομέα των υπηρεσιών και υποδεικνύει ότι η οικονομική ανάκαμψη βρίσκεται πλέον σε εξέλιξη. Το Reuters προβλέπει πλέον ότι μετά τα δυο προηγούμενα τρίμηνα αρνητικής ανάπτυξης και τη «διπλή ύφεση, η οικονομία της ευρωζώνης θα “τρέξει” στο τρέχον β΄ τρίμηνο του 2020 με ρυθμό 1,4%. Η Ευρ. Επιτροπή από την πλευρά της, στις αναβαθμισμένες εαρινές της προβλέψεις που δημοσιοποίησε πριν από 10 ημέρες, βλέπει την ανάπτυξη της ευρωζώνης φέτος στο διόλου ευκαταφρόνητο 4,3% και το 2022 στο 4,4%.

Οι προσδοκίες για καλύτερες ημέρες ενισχύονται και από τα συνεχιζόμενα βήματα απελευθέρωσης του τουρισμού από τα περιοριστικά μέτρα, καθώς οι διαπραγματευτές Ευρωκοινοβουλίου και Συμβουλίου κατέληξαν την περασμένη Πέμπτη σε συμφωνία για ευρωπαϊκό πιστοποιητικό της Covid-19. Τις θετικές προσδοκίες ενισχύουν τέλος και οι επιδοτήσεις και τα φτηνά δάνεια του ύψους 750 δισ. ευρώ Ταμείου Ανάκαμψης, οι πρώτες δόσεις των οποίων προβλέπεται ότι θα ξεκινήσουν να προσφέρονται στα τέλη Ιουλίου.

Η άνευ προηγούμενου κοινή δανειοδότηση των χωρών-μελών για τη χρηματοδότηση του Ταμείου, όπως επεσήμανε στη Λισαβόνα ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς, θα βοηθήσει την ανάπτυξη ενώ θα οδηγήσει την Ευρώπη ακόμη πιο κοντά στη δημιοσιονομική ένωση καθιστώντας την ισχυρότερη απέναντι στις κρίσεις. Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών και οι λοιποί συμμετέχοντες στη συνάντηση της Λισαβόνας ήταν στο σύνολο τους θετικοί για τις προοπτικές της ανάκαμψης.

Ωστόσο συνέστησαν και προσοχή όπως και περισσότερη δουλειά προκειμένου να αποφευχθεί ενδεχόμενη μακροχρόνια οικονομική ζημιά και οπισθοχώρηση έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας. «Μπορούμε να δούμε την ανάκαμψη που ξεκίνησε, αλλά γνωρίζουμε επίσης ότι οι προκλήσεις παραμένουν μεγάλες», επισήμανε χαρακτηριστικά ο Ιρλανδός επικεφαλής του Eurogroup Πασκάλ Ντόναχιου, προσθέτοντας ότι «ο κίνδυνος μακροχρόνιων ουλών, ζημιών από αυτή την πανδημία στις κοινωνίες μας, στους πολίτες και στους ισολογισμούς των εργοδοτών, εξακολουθεί να είναι πραγματικός».

Βιώσιμη ανάπτυξη

Αυτές οι μακροπρόθεσμες «ουλές» της πανδημίας θα μπορούσαν, όπως εξήγησε από την πλευρά του ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι στη συνέντευξη Τύπου, να εκδηλωθούν μέσω της πτώσης των επιχειρηματικών επενδύσεων, όπως συνέβη στην οικονομική κρίση πριν από μια δεκαετία. Θα μπορούσαν ακόμη να έχουν τη μορφή μια διαταραχής στην εκπαίδευση και την κατάρτιση των νέων και μέσω των περικοπών επενδύσεων σε άυλα περιουσιακά στοιχεία και την έρευνα παρά τις τεράστιες επενδύσεις που έχει δρομολογήσει η Ε.Ε. για την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση.

Η Ευρ. Επιτροπή προβλέπει επιστροφή του συνόλου της ευρωπαϊκής οικονομίας στα προ πανδημίας επίπεδα στα μέσα του 2022, ωστόσο ΗΠΑ και Κίνα θα ανακάμψουν πολύ νωρίτερα. Κάτι που, όπως υπογράμμισε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνο Λε Μερ, υποδεικνύει την ανάγκη μεγαλύτερης οικονομικής δραστηριότητας, επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες και βελτίωσης της δυνητικής ανάπτυξης.

Οφείλουμε να μη μείνουμε πίσω από την Κίνα και τις ΗΠΑ, η επιστροφή στο φυσιολογικό δεν φτάνει, τόνισε. Με τα λεγόμενα του συμφώνησε και ο Τζεντιλόνι, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά ότι «δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με την απλή επιστροφή στο επίπεδο του ΑΕΠ στα τέλη του 2019. Δεν είναι μόνο ένα ριμπάουντ αυτό που ψάχνουμε. Αναζητούμε ισχυρή, σταθερή και βιώσιμη ανάπτυξη».

Τέλος, από την πλευρά της, η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ απλώς «γείωσε» όσους φαντασιώνονται τον δρόμο της ανάκαμψης στρωμένο με ρόδα και μιλούν για απόσυρση των μέτρων έκτακτης ανάγκης και επιστροφή της νομισματικής πολιτικής σε πιο παραδοσιακές μορφές τόνωσης. «Είναι πολύ νωρίς και στην πραγματικότητα περιττό να συζητάμε πιο μακροπρόθεσμα ζητήματα», διεμήνυε η «κουκουβάγια». Το δε ίδρυμα της «κουκουβάγιας» προειδοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα για «κανόνια» και «λουκέτα», καθώς θα αίρονται τα μέτρα στήριξης.