«Νταηλίκι» Facebook στην Αυστραλία

Επίδειξη μονοπωλιακής ισχύος έκανε χθες η Facebook στην Αυστραλία απαγορεύοντας τη διακίνηση ειδήσεων από την πλατφόρμα της. Η κίνηση, που προκάλεσε αντιδράσεις σε όλον τον κόσμο, ήταν η απάντηση του γνωστού κολοσσού των μέσων κοινωνικής δικτύωσης απέναντι σε νομοσχέδιο που ψηφίζεται αυτές τις ημέρες από το Κοινοβούλιο της Αυστραλίας και το οποίο υποχρεώνει την εταιρεία σε διαπραγματεύσεις με τους εκδότες ειδήσεων και συμφωνίες καταβολής αμοιβών προς αυτούς για το δημοσιογραφικό υλικό που εμφανίζεται στην πλατφόρμα της.

Το μέτρο, αν και περιορίστηκε στην Αυστραλία, αποτελεί μορφή πίεσης προς όσες κυβερνήσεις του πλανήτη εξετάζουν τη λήψη ανάλογων μέτρων. Ετσι, μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι η Facebook μπλόκαρε χθες εκτός από από τις συνδέσεις με ιστοσελίδες των ΜΜΕ και («κατά λάθος» όπως εξομολογήθηκε αργότερα) δεκάδες ιστοσελίδες άσχετες με ειδησεογραφικό περιεχόμενο.

Μεταξύ άλλων σελίδες συνδικάτων, κοινοτήτων, φιλανθρωπικών οργανώσεων, πολιτικών αλλά και κυβερνητικών υπηρεσιών της Αυστραλίας, όπως οι υγειονομικές, διόλου τυχαία τρεις μόλις ημέρες πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα εθνικού εμβολιασμού για τον κορονοϊό.

Η ενέργεια προκάλεσε την οργή του πρωθυπουργού της Αυστραλίας Σκοτ Μόρισον, ο οποίος διεμήνυσε ότι η κυβέρνηση του «δεν πρόκειται να τρομοκρατηθεί». Ο Μόρισον χαρακτήρισε τις ενέργειες της Facebook αλαζονικές, προσθέτοντας ότι «το μόνο που επιβεβαιώνουν αυτές, είναι οι ανησυχίες αυξανόμενου αριθμού χωρών για τη συμπεριφορά των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας που πιστεύουν ότι είναι μεγαλύτερες από τις κυβερνήσεις και ότι οι κανόνες δεν πρέπει να ισχύουν γι’ αυτές».

Το νομοσχέδιο της αυστραλέζικης κυβέρνησης επιχειρεί να επαναφέρει συνθήκες ανταγωνισμού στην αγορά ψηφιακής διαφήμισης, η οποία έχει ισοπεδωθεί λόγω της δεσπόζουσας θέσης των Facebook και Google. Οι δυο κολοσσοί αποκομίζουν σήμερα το 81% των κερδών της διαφήμισης στα ψηφιακά ΜΜΕ της Αυστραλίας, αφήνοντας στους υπόλοιπους ψίχουλα.

Η Facebook αντιτείνει ότι ο νόμος δεν αντικατοπτρίζει τον τρόπο λειτουργίας του διαδικτύου και ότι «τιμωρεί» την πλατφόρμα του. Υποστηρίζει ότι η ίδια όχι μόνο δεν κλέβει κέρδη από τους εκδότες ειδήσεων, αλλά αντίθετα τους βοηθά και ότι μόνο πέρυσι τους έφερε μέσω των συνδέσεων κέρδη 407 εκατ. δολαρίων. Ισχυρίζεται ακόμη ότι το πραγματικό της κέρδος που έχει από τις ειδήσεις είναι ελάχιστο.

Ωστόσο μάλλον ψεύδεται, αφού ένα σημαντικό μέρος της επιτυχίας της το οφείλει και στο δημοσιογραφικό περιεχόμενο που εμφανίζεται μέσα από την πλατφόρμα της. Ερευνα του Reuters έδειξε ότι οι ειδήσεις αποτελούσαν πέρυσι την τρίτη μεγαλύτερη αιτία για τις επισκέψεις χρηστών του Ιντερνετ στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Στην Αυστραλία περίπου το 37% χρησιμοποιούν την πλατφόρμα του Facebook για να διαβάσουν και να παρουσιάσουν ειδήσεις. Αντίθετα μόνο το 14% των Αυστραλών πληρώνουν για να διαβάζουν ειδήσεις από τις ιστοσελίδες των ΜΜΕ.

Οι αρχές σε όλον τον κόσμο επιχειρούν σταδιακά να αντιμετωπίσουν αυτήν την ανισορροπία, υιοθετώντας κανόνες που θα υποχρεώσουν τη Facebook, την Google και άλλους κολοσσούς υψηλής τεχνολογίας να μοιράζονται ένα μέρος των κερδών τους με τους εκδότες ειδήσεων. Σε αυτούς τους κανόνες περιλαμβάνεται και ντιρεκτίβα των Βρυξελλών για τη θέσπιση σχετικής νομοθεσίας από τις χώρες-μέλη ώς τον επόμενο Ιούνιο. Η χθεσινή κίνηση της Facebook στην Αυστραλία επιβεβαιώνει τη διάσπαση της κοινής στρατηγικής που ακολουθούσε με την Google.

Oι δυο εταιρείες αγωνίστηκαν μαζί για καιρό εναντίον υιοθέτησης ανάλογων νομοθεσιών στον υπόλοιπο κόσμο και απείλησαν από κοινού την Αυστραλία με άρση της παροχής υπηρεσιών.

Αρκετοί άνθρωποι του Τύπου προειδοποιούν ότι ο αποκλεισμός της επίσημης ειδησεογραφίας από το Facebook αυξάνει τον κίνδυνο να κατακλυστεί η πλατφόρμα του από fake news, θεωρίες συνωμοσίας και παραπληροφόρηση, ανάλογη με αυτήν που τροφοδότησε την πορεία και κατάληψη του Καπιτωλίου από τον όχλο του Τραμπ.