Κερδοσκοπικά παιχνίδια με την τιμή του πετρελαίου

Οταν οι μέτοχοι μιας μόνο εταιρείας στον πλανήτη διψούν για περισσότερα κέρδη, τότε η ανθρωπότητα μπορεί να... ξεπαγιάσει. Η πρόσφατη απόφαση μείωσης της παραγωγής από τον ΟΠΕΚ και τις συμμάχους πετρελαϊκές χώρες, αν μη τι άλλο, προκαλεί αφού, χωρίς να συντρέχει κάποιος σημαντικός λόγος, οδηγεί σε άνοδο των τιμών στην κορύφωση της ζήτησης στο βόρειο ημισφαίριο.

Ο ΟΠΕΚ, η Ρωσία και άλλες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες, που δεν είναι μέλη του καρτέλ ανακοίνωσαν την περασμένη Παρασκευή μεγάλη μείωση της παραγωγής τους κατά 500 χιλιάδες βαρέλια ημερησίως. Η απόφαση αυξάνει τη συνολική ποσότητα αργού που οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες έχουν αποσύρει από την αγορά την τελευταία διετία στα 2,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως ή πάνω από το 2% της παγκόσμιας προσφοράς.

Οι περικοπές ήρθαν, παρά το γεγονός ότι εδώ και πολλούς μήνες οι διεθνείς τιμές παραμένουν σταθερές, κοντά στα ικανοποιητικά για την κερδοφορία των πετρελαιοπαραγωγών χωρών επίπεδα των 60 δολαρίων ανά βαρέλι. Με τιμές σε αυτά τα επίπεδα, ακόμη και οι χώρες που εξορύσσουν ακριβά από σχιστολιθικά κοιτάσματα, όπως οι ΗΠΑ, έχουν κέρδη.

Ο ΟΠΕΚ επικαλέστηκε για τις νέες περικοπές το ενδεχόμενο πλημμύρας της αγοράς με αργό στο α’ εξάμηνο του 2020, καθώς η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνει, η ζήτηση μειώνεται και τα αποθέματα των καταναλωτριών χωρών παραμένουν υψηλά. Παίρνει, δηλαδή, την απόφαση προκαταβολικά πριν οι τιμές υποχωρήσουν, κάτι που δεν συνηθίζει.

Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις υποδεικνύουν ότι σκοπός των περικοπών είναι άλλος. Αρκετοί αναλυτές της αγοράς πετρελαίου υποστηρίζουν συγκεκριμένα εδώ και μέρες ότι πίσω από τη μείωση της παραγωγής βρίσκεται η προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας να στηρίξει την κεφαλαιοποίηση της κρατικής πετρε- λαϊκής εταιρείας της Saudi Aramco.

Η χώρα της Μέσης Ανατολής και σημαντικότερο μέλος του καρτέλ προχώρησε την προηγούμενη εβδομάδα στην πολυαναμενόμενη εδώ και χρόνια δημόσια προσφορά μετοχών της Aramco στο επενδυτικό κοινό. Η δημόσια προσφορά της πιο κερδοφόρας εταιρείας του κόσμου είχε προκαλέσει τεράστιο ενδιαφέρον στα διεθνή ΜΜΕ που προεξοφλούσαν εκτόξευση της αποτίμησης της Aramco σε περισσότερα από τα 2 τρισ. δολάρια.

Χαμηλή αποτίμηση

Τα πράγματα, όμως, εξελίχθηκαν αρκετά διαφορετικά από ό,τι προεξοφλούσαν ΜΜΕ και Σαουδάραβες. Στις 15 Οκτωβρίου σε συνάντηση των ανάδοχων τραπεζών στη Σαουδική Αραβία με τη διοίκηση της Aramco και κυβερνητικούς αξιωματούχους οι τραπεζίτες κοινοποίησαν ότι οι διεθνείς επενδυτές δεν καίγονταν τόσο πολύ για την αρχική δημόσια προσφορά των μετοχών της Aramco και ότι η αποτίμηση των 2 τρισ. δολαρίων που ήθελε ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ήταν μάλλον όνειρο απατηλό.

Αντίθετα, τραπεζίτης της JPMorgan Chase που εκπροσώπησε τον αμερικανικό τραπεζικό κολοσσό σε αυτήν τη συνάντηση διεμήνυσε ότι οι επενδυτές αποτιμούσαν την Aramco μεταξύ 1,1 τρισ. και 1,7 τρισ. δολαρίων.

Τα άσχημα νέα θύμωσαν τα ανώτερα στελέχη και τους μετόχους της Aramco. Ο Μπιν Σαλμάν, η οικογένειά του και οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες της Aramco περίμεναν ως μάννα εξ ουρανού το ζεστό χρήμα των επενδυτών, προκειμένου να ανταποκριθούν στις τεράστιες δαπάνες του καθεστώτος τους αλλά και να διαμορφώσουν μελλοντικά σχέδια διαφοροποίησης της σαουδαραβικής οικονομίας από το πετρέλαιο.

Για την επιτυχή διάθεση των μετοχών προσέλαβαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, 25 κορυφαίες τράπεζες του πλανήτη, μεταξύ των οποίων και οι αμερικανικοί κολοσσοί JP Morgan, Morgan Stanley, Bank of America, καταβάλλοντάς τους τεράστιες προμήθειες. Στη δημόσια προσφορά ενεπλάκησαν ακόμη τρεις οικονομικοί σύμβουλοι, αξιωματούχοι της Aramco, τουλάχιστον δύο κυβερνητικές επιτροπές της Σαουδικής Αραβίας και ο ίδιος ο πρίγκιπας.

Για να προσελκυθεί το επενδυτικό κοινό οι ανάδοχοι τραπεζίτες έπεισαν μάλιστα τη διοίκηση της Aramco στην παροχή ενός τεράστιου μερίσματος στους μετόχους, στα 75 δολάρια ετησίως. Ομως δεν έπεισαν ότι η εταιρεία αξίζει πάνω από 2 τρισ. δολάρια.

Νωρίτερα το φθινόπωρο, σε συναντήσεις των τραπεζών με περίπου 80 αμοιβαία κεφάλαια, κρατικά επενδυτικά κεφάλαια και επενδυτές, οι εκπρόσωποι των δεύτερων υποστήριξαν με θέρμη ότι η αποτίμηση αυτή είναι τεράστια με την αξία άλλων μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών του κόσμου και μάλιστα εν μέσω των κλιμακούμενων ανησυχιών για την κλιματική αλλαγή, των χαμηλότερων τιμών και των αυξανόμενων γεωπολιτικών πιέσεων.

Την περασμένη Πέμπτη η μετοχή της Aramco εισήχθη τελικά στα 8,53 δολάρια (32 ριάλ) αποτιμώντας την στα 1,7 τρισ. δολάρια. Η προσφορά αναμένεται να συγκεντρώσει 25,6 δισ. δολάρια, μόλις το 1/4 από τα 100 δισ. δολάρια που ο πρίγκιπας περίμενε. Η μετοχή, αντί να εισαχθεί στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ή του Λονδίνου, θα πωλείται από μεθαύριο σε επενδυτές του Χρηματιστηρίου της Σαουδικής Αραβίας (Tadawul) και των γειτονικών χωρών.

Ας σημειωθεί ότι η δημόσια προσφορά είχε προταθεί αρχικά να γίνει το 2018. Αναβλήθηκε εν μέσω ανησυχιών για το πόσο θα αποτιμηθεί τελικά η εταιρεία και πού θα πρέπει να εισαχθεί η μετοχή της μετά τον θόρυβο που προκάλεσε παγκοσμίως η δολοφονία του δημοσιογράφου της «Washington Post» Τζαμάλ Κασόγκι και η εμπλοκή σε αυτήν του καθεστώτος του Ριάντ.