Ποιος ελέγχει το πετρέλαιο

Ρωσία και Σαουδική Αραβία συμφώνησαν χθες στην επέκταση της συμφωνίας για τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου, καθιστώντας επί της ουσίας περιττή τη σύνοδο των υπουργών Πετρελαίου του ΟΠΕΚ+ που πραγματοποιείται σήμερα και αύριο στη Βιέννη.

Σε δηλώσεις μετά τη συνάντησή του με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, που έγινε στο περιθώριο της συνόδου του G20, o Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αποκάλυψε ότι η συμφωνία που ίσχυε μεταξύ της χώρας του και του πετρελαϊκού καρτέλ θα επεκταθεί στην παρούσα μορφή της και με τους ίδιους όγκους για τους επόμενους 6-9 μήνες.

Τη συνέχιση της συμφωνίας για ακόμα 9 μήνες επιβεβαίωσε μία μέρα αργότερα ο υπουργός Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας Χαλίντ αλ Φαλίχ φτάνοντας στη Βιέννη για τη σύνοδο του ΟΠΕΚ+.

Συμφωνίες

Το πετρελαϊκό καρτέλ και η Ρωσία (γνωστοί και ως όμιλος ΟΠΕΚ+) είχαν συμφωνήσει για τελευταία φορά στη μείωση παραγωγής τους τον περασμένο Δεκέμβριο.

Η συμφωνία αυτή, με στόχο τη συγκράτηση των τιμών, προέβλεπε τη συνολική μείωση της παραγωγής στο α΄ εξάμηνο του 2019 κατά 1,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως.

Από τις αρχές του 2019, όταν και τέθηκε σε ισχύ, η τιμή του πετρελαίου μπρεντ αυξήθηκε περισσότερο από 25%. Ωστόσο τις τελευταίες εβδομάδες και λίγο πριν από τα γεγονότα στον Περσικό και την κλιμάκωση της έντασης στις αμερικανο-ιρανικές σχέσεις οι τιμές είχαν αρχίσει να παίρνουν την κάτω βόλτα.

Αφενός λόγω της επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και της πίεσης στη ζήτηση του αργού, αφετέρου λόγω της πλημμύρας της αγοράς με αμερικανικό πετρέλαιο.

Οι ΗΠΑ, εκμεταλλευόμενες τις νέες τεχνολογίες εξόρυξης πετρελαίου από τα σχιστολιθικά πετρώματα αλλά και τις σχετικά υψηλές τιμές που τις καθιστούν συμφέρουσες, αύξησαν κάθετα την παραγωγή τους τα τελευταία δέκα χρόνια και είναι πλέον η μεγαλύτερη παραγωγός του κόσμου, μπροστά από τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία.

Αυξάνοντας κατά 8,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως την παραγωγή τους οι ΗΠΑ ήταν υπεύθυνες για 73,2% της αύξησης που σημειώθηκε στην παγκόσμια παραγωγή μεταξύ 2008 και 2018.

Υπερπαραγωγή

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία, τον περασμένο Απρίλιο η πετρελαϊκή παραγωγή της υπερδύναμης άγγιξε τα 12,1 εκατομμύρια βαρέλια.

Μαζί με την παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου η παραγωγή των ΗΠΑ αγγίζει πλέον τα 16 εκατ. βαρέλια ημερησίως, αρκετά υψηλότερα δηλαδή από τα 12,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως που παράγει η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός του κόσμου Σαουδική Αραβία και τα 11,4 εκατ. βαρέλια της τρίτης Ρωσίας.

Χωρίς αυτήν την έκρηξη της παραγωγής του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου, οι τιμές του αργού δεν θα είχαν ποτέ υποχωρήσει κάτω από τα 100 δολάρια ανά βαρέλι.

Η μεγαλύτερη παραγωγή των ΗΠΑ ήταν επί της ουσίας η αιτία της μηδαμινής επίπτωσης που είχε στις διεθνείς τιμές αργού η συρρίκνωση της παραγωγής του Ιράν, της Βενεζουέλας, του Μεξικού, της Αγκόλας και της Νορβηγίας. Κατά συνέπεια το κλειδί ελέγχου της παγκόσμιας προσφοράς αγοράς πετρελαίου το κρατούν σήμερα κυρίως οι ΗΠΑ.

Οποιαδήποτε κίνηση πίεσης στις τιμές από κάποια πετρελαιοπαραγωγό χώρα ή ομάδα χωρών με μείωση της παραγωγής είναι άμεσα ελέγξιμη από την υπερδύναμη, αφού οι υψηλότερες τιμές επιτρέπουν στην υψηλότερου κόστους αμερικανική βιομηχανία σχιστολιθικού πετρελαίου να παράγει με κέρδος και να κατακλύζει με το προϊόν της την παγκόσμια αγορά.

Διακυμάνσεις

Υπό το πρίσμα αυτό τόσο η παραπάνω συμφωνία μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας όσο και η σύνοδος του ΟΠΕΚ+ στη Βιέννη, που όπως όλα δείχνουν θα την υιοθετήσει, μάλλον δεν θα αλλάξουν δραστικά κάτι στην αγορά.

Ας σημειωθεί ότι η παγκόσμια κατανάλωση αργού πετρελαίου ήταν στα τέλη του 2018 στα 99,8 εκατ. βαρέλια ημερησίως.

Οι ΗΠΑ ήταν ο μεγαλύτερος καταναλωτής με 20,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως, η Κίνα δεύτερη με 13,5 εκατ. βαρέλια και η Ινδία τρίτη με 5,2 εκατ. βαρέλια. Η παγκόσμια παραγωγή αργού ήταν αντίστοιχα 94,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως, 2,22 εκατ. βαρέλια υψηλότερη από το 2017.