Συμμάχους σε Ανατολή και Δύση αναζητούν τουρκική λίρα και Ταγίπ Ερντογάν στην προσπάθειά τους να αποκρούσουν τις πιέσεις ΗΠΑ και αγορών προκειμένου να βγουν από την κρίση.
Παρότι η Αγκυρα ανακοίνωσε χθες τα δικά της αντίμετρα απέναντι στους δασμούς του Τραμπ, κλιμακώνοντας τη διαμάχη της με την υπερδύναμη, παρότι οι βασικές οικονομικές παράμετροι που οδήγησαν την οικονομία της γειτονικής χώρας στην κρίση ουδόλως άλλαξαν, η λίρα ανέκαμψε έναντι του δολαρίου για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα.
Η ισοτιμία των δύο νομισμάτων -που την περασμένη Δευτέρα είχε εκτοξευτεί πάνω από τις 7 λίρες ανά δολάριο (νέο ρεκόρ για το αμερικανικό νόμισμα)- χθες το απόγευμα υποχωρούσε 6% χαμηλότερα έως και τις 5,9 λίρες ανά δολάριο.
Η άνοδος του τουρκικού νομίσματος έναντι του δολαρίου στο τελευταίο διήμερο αγγίζει πλέον το 14% και είναι η μεγαλύτερη -σε επίπεδο δύο ημερών- από το 1994.
Βασική αιτία της ανάκαμψης της λίρας ήταν, σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές, τα μέτρα που έλαβε η τουρκική κεντρική τράπεζας (CBRC) για τον περιορισμό των συναλλαγών swap και του κερδοσκοπικού παιχνιδιού στην πτώση του νομίσματος.
Η CBRC μείωσε κατά 50% τις συναλλαγές swap στις οποίες οι εμπορικές τράπεζες μπορούν να συμμετέχουν. Με αυτόν τον τρόπο περιόρισε τη δυνατότητα των τουρκικών τραπεζών να προσφέρουν λίρες στους ξένους επενδυτές, οδηγώντας σε άνοδο το σχετικό επιτόκιο και έκοψε την όρεξη των ξένων κερδοσκοπικών hedge funds για «σορτάρισμα». Δηλαδή, να δανείζονται τουρκικές λίρες και εν συνεχεία να τις πουλούν προκειμένου να ρίξουν την ισοτιμία και να τις επαναγοράσουν στη συνέχεια φθηνότερα, καρπούμενα τη διαφορά.
Στην ενίσχυση της λίρας συνετέλεσε όμως και η απελευθέρωση των Ελλήνων στρατιωτικών χθες τα ξημερώματα.
Σχεδόν αμέσως μετά την ανακοίνωση ότι οι δύο Ελληνες είναι ελεύθεροι, η λίρα ξεκίνησε την ανοδική της τροχιά. Η κίνηση, όπως και η απελευθέρωση του Τανέρ Κιλίτς, προέδρου του τουρκικού παραρτήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, αργότερα ερμηνεύτηκαν από πολλούς στις αγορές ως προσπάθεια της Αγκυρας να επαναπροσεγγίσει την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Αυτήν την κατεύθυνση υποδεικνύουν άλλωστε τόσο η τηλεφωνική συνομιλία που φέρεται να είχε ο Ταγίπ Ερντογάν με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ χθες, όσο και η σημερινή που έχει προγραμματιστεί με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Καθώς η διαμάχη με τις ΗΠΑ είναι άνιση, ο Τούρκος πρωθυπουργός φαίνεται να αναζητεί συμμάχους. Οχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και οπουδήποτε αλλού στον κόσμο.
Οπως, για παράδειγμα, στο Κατάρ, ο εμίρης του οποίου Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι υποσχέθηκε χθες σε συνάντησή του με τον Ερντογάν άμεσες επενδύσεις 15 δισ. δολαρίων.
Το ερώτημα είναι αν οι Ευρωπαίοι -και πιο συγκεκριμένα οι Γερμανοί- επιθυμούν ειλικρινά να στηρίξουν τον Ερντογάν και την Τουρκία στη διένεξη με τον Ντόναλντ Τραμπ και τις ΗΠΑ. Οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές.
Το Βερολίνο -που αντιμετωπίζει και αυτό τον «νόμο του ισχυρότερου» που επιχειρεί να επιβάλλει ο Τραμπ στις διεθνείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις (με τους δασμούς, το ισχυρό δολάριο, τις διμερείς -και όχι πολυμερείς συμφωνίες εμπορίου- και τις βίαιες φραστικές παρεμβάσεις μέσω του Τwitter)- φαίνεται να τα βρήκε με την Ουάσινγκτον μετά το ταξίδι Γιούνκερ.
Από την άλλη πλευρά, γνωρίζει ότι αν η Αγκυρα υποκύψει θα είναι η πρώτη επιτυχία του δόγματος Τραμπ στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Η γονατισμένη Τουρκία θα αποτελεί στη συνέχεια το αρνητικό παράδειγμα και αντικίνητρο για οποιονδήποτε θελήσει να αμφισβητήσει τα αμερικανικά συμφέροντα σε ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές.
Οι δεύτερες μπήκαν από χθες σε «περίοδο αρκούδων», καθώς οι απώλειες στα χρηματιστήρια τους από την αρχή της χρονιάς -με βάση τον παγκόσμιο δείκτη μετοχών World MSCI- ξεπέρασαν το 20%.
Σαν να μην έφτανε αυτό οι πιέσεις στις τιμές των εμπορευμάτων -καθοριστική πηγή πλούτου για τις οικονομίες αυτών των αγορών- συνεχίζονται. Χαλκός και χρυσός βούτηξαν χθες σε χαμηλά 12μήνου και 18μήνου αντίστοιχα, ενώ πτώση σε πολύμηνα χαμηλά σημείωσαν και οι τιμές άλλων μετάλλων, όπως ο ψευδάργυρος και ο μόλυβδος.
Ο φόβος μετάστασης της τουρκικής κρίσης συνεχίζει να χτυπά όμως και τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών. Μετά το αργεντίνικο πέσο, το νοτιαφρικανικό ραντ, την ινδική ρουπία, την ινδονησιακή ρουπία και το ρωσικό ρούβλι, έντονες πιέσεις δέχτηκε χθες και το κινεζικό γουάν. Αλλά και το ευρώ, λόγω των ανησυχιών για τα ανοίγματα μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία, συνεχίζει να υποχωρεί, χτυπώντας χθες νέο χαμηλό 13μηνου έναντι του δολαρίου.
Στην άλλη όχθη, το δολάριο συνεχίζει να βασιλεύει, επωφελούμενο της εξόδου των επενδυτών από τις υψηλού ρίσκου τοποθετήσεις και τη στροφή τους σε ασφαλή καταφύγια, όπως τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα.
