Εμπορικός πόλεμος προ των πυλών λόγω των αμερικανικών δασμών

Έτοιμη να απαντήσει με δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα, ως αντίποινα στην απόφαση Τραμπ να μην εξαιρέσει την Ε.Ε. από τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τον εμπορικό πόλεμο πλέον να μοιάζει αναπόφευκτος, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη διεθνή οικονομία.

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Αμερικανών αξιωματούχων και των Ευρωπαίων ομολόγων τους για το θέμα ήταν αδιέξοδες, προκαλώντας ίσως τη μεγαλύτερη εμπορική κρίση μεταξύ των δύο πλευρών.

Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Γουίλμπουρ Ρος, δήλωσε ότι θα επιβληθούν δασμοί της τάξης του 25% στον χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο στον Καναδά, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Μεξικό, που έως και την 1η Ιουνίου είχαν εξαιρεθεί από το μέτρο.

Επίσης παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να επιβάλουν περιορισμούς και στις εισαγωγές αυτοκινήτων, με το επιχείρημα ότι έτσι προστατεύεται η εθνική ασφάλεια.

Σύμφωνα με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η Ε.Ε. τήρησε «σκληρή και άκαμπτη στάση», ωστόσο ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Πέτερ Αλτμάιερ είπε ότι αντίθετα η Ε.Ε. ήταν έτοιμη να διαπραγματευτεί ειδικές εμπορικές συμφωνίες.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους οικονομολόγους, μπορεί οι δασμοί να βοηθήσουν τους Αμερικανούς παραγωγούς, κάνοντας τα προϊόντα τους πιο προσιτά σε σχέση με τα ξένα, ωστόσο θα αυξήσουν το κόστος για τους κατασκευαστές που δεν μπορούν να καλύψουν όλες τις ανάγκες τους από προϊόντα που παράγονται στις ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα θα είναι υψηλότερες τελικές τιμές για τον καταναλωτή.

Αντίδραση Κομισιόν

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε ότι η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ συνιστά αύξηση του προστατευτισμού και η Ευρώπη θα απαντήσει αναλόγως.

«Πρόκειται για γνήσιο και απλό προστατευτισμό», ενώ χαρακτήρισε την απόφαση αδικαιολόγητη, ενώ προανήγγειλε δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα και προσφυγή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

«Θα υπερασπιστούμε τα συμφέροντα της Ε.Ε., σύμφωνα με όσα προβλέπει το διεθνές δίκαιο», τόνισε.

It's a bad day for world trade. US leaves us no choice but to proceed with a WTO dispute settlement case and the imposition of additional duties on a number of US imports. We will defend the EU's interests, in full compliance with international trade law. https://t.co/J3wPW5Ew7K pic.twitter.com/aDlOWcSgRv

— Jean-Claude Juncker (@JunckerEU) 31 Μαΐου 2018

Οι Βρυξέλλες έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι οι δασμοί θα επιβληθούν σε προϊόντα όπως τα παντελόνια τζιν Levi's, οι μοτοσικλέτες Harley Davidson, αλλά και τα αμερικανικά αλκοολούχα ποτά, όπως το ουίσκι μπέρμπον, αλλά και στον χυμό πορτοκαλιού από τις ΗΠΑ, το φυστικοβούτυρο και άλλα προϊόντα.

Μέρκελ και Μακρόν 

Από τη δική της πλευρά, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, που επισκέπτεται την Πορτογαλία και πριν ακόμη ανακοινωθεί η απόφαση Τραμπ, δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα απαντήσει με τρόπο «έξυπνο, αποφασιστικό και ενιαίο» στους αμερικανικούς δασμούς σε αλουμίνιο και χάλυβα.

Όπως υπογράμμισε κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με το πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, οι δασμοί που προτίθεται να επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ «αντίκεινται στους κανονισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου».

Ήδη από την Τετάρτη ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε υποστηρίξει με σθένος ότι «οι μονομερείς κυρώσεις και οι απειλές για εμπορικό πόλεμο δεν πρόκειται να δώσουν λύσεις στις ανισορροπίες του παγκόσμιου εμπορίου».

Και προφανώς αναφερόμενος στον Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι «αυτές οι λύσεις έχουν μόνο βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα. Μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι έτσι θα ικανοποιήσεις τους ψηφοφόρους του, λέγοντάς τους ότι “Κοιτάξτε, πέτυχα μια νίκη, αλλάζω τους κανόνες”. Αλλά όσοι διεξάγουν εμπορικούς πολέμους το μόνο που πετυχαίνουν είναι υψηλότερες τιμές και αύξηση της ανεργίας».

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας, Μπρουνό Λεμέρ, οι αμερικανικοί δασμοί είναι «αδικαιολόγητοι, αναιτιολόγητοι και επικίνδυνοι».

Τόνισε δε ότι η επιβολή τους θα «χαρίσει νίκη σε όλους επιθυμούν χαμηλή ανάπτυξη, σε αυτούς που δεν νομίζουν ότι μπορούμε να αναπτύξουμε τις οικονομίες σε όλο τον κόσμο. Εμείς πιστεύουμε ότι το διεθνές εμπόριο πρέπει να ακολουθεί κανόνες στο πλαίσιο της πολυμέρειας και θέλουμε να ξαναχτίσουμε πολυμερείς σχέσεις με τους Αμερικανούς φίλους μας».

Αντιδράσεις οικονομικών παραγόντων

«Μαύρη ώρα για τις διατλαντικές σχέσεις» χαρακτήρισαν την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ οι Γερμανοί βιομήχανοι (BGA), που σημείωσαν ότι «λυπούνται πολύ για την παράλογη συμπεριφορά του προέδρου Τραμπ και τις συνέπειες που θα επιφέρει».

Μάλιστα κάλεσαν την Ε.Ε. να αντιδράσει αναλόγως «ώστε να μην υποβαθμιστεί περαιτέρω το διεθνές εμπόριο».

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η απογοήτευση είναι διάχυτη μεταξύ των αμερικανικών επιχειρήσεων, που φοβούνται εμπορικό πόλεμο.

Στελέχη του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου δήλωσαν ότι οι αμερικανικές επιχειρήσεις που κάνουν δουλειές στην Ευρώπη είναι αντίθετες με την επιβολή των δασμών.

«Ανησυχούν πολύ για τη ζημιά που θα υποστούν από τη διαμάχη, αλλά και τις επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας, τις επενδύσεις και την ασφάλεια».

Αρνητική ήταν η αντίδραση και των συντηρητικών δικτύων «Freedom Partners – Επιμελητήριο Εμπορίου» και των Αμερικανών για την Ευημερία. Όπως ανέφεραν στις ανακοινώσεις τους, οι δασμοί είναι στην ουσία νέοι φόροι και οι συνέπειές τους θα υποβαθμίσουν την αμερικανική οικονομία και θα δημιουργήσουν ανεργία.

Και ο οίκος αξιολόγησης Moody's προειδοποίησε ότι η επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ στον εισαγόμενο χάλυβα και το αλουμίνιο που προέρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Καναδά και το Μεξικό, μπορεί να δώσει ώθηση σε ορισμένα εγχώρια προϊόντα μετάλλου, αλλά πιθανότατα θα βλάψει την αμερικανική οικονομία.

Πωλούν μετοχές αμερικανικών εταιρειών

Η πρώτη αντίδραση των επενδυτών ήταν να αρχίσουν να πωλούν μετοχές εταιρειών που η παραγωγή τους στηρίζεται στον χάλυβα και το αλουμίνιο, ενώ αγοράζουν μετοχές τοπικών παραγωγών.

Οι μετοχές μεγάλων εταιρειών χάνουν σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 1,5 έως και 3,6%.

Επίσης ζημιές στα χρηματιστήρια καταγράφουν και οι εταιρείες που αναμένεται να επηρεαστούν από τους επικείμενους ευρωπαϊκούς δασμούς, όπως παραγωγής τροφίμων και άλλες.

Αντίποινα από Καναδά-Μεξικό

Με δασμούς ύψους 16,6 δισ. δολαρίων Καναδά σε αμερικανικά προϊόντα απαντά η Οτάβα στους αμερικανικούς δασμούς. Η καναδική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να επιβάλει δασμούς στο ουίσκι, τον χυμό πορτοκαλιού και σε άλλα εισαγόμενα τρόφιμα.

Όπως υπογράμμισε ο πρωθυπουργός του Καναδά, Τζάστιν Τριντό, οι δασμοί των ΗΠΑ είναι «απολύτως απαράδεκτοι».

Επίσης, η υπουργός Εξωτερικών, Κρίστια Φρίλαντ, είπε ότι η Οτάβα σκοπεύει να προσφύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, να αμφισβητήσει τη νομιμότητα των δασμών στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τη NAFTA αλλά και να επιβάλει αντίμετρα σε αμερικανικά εισαγόμενα προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου.

Εμπορικά μέτρα ως αντίποινα εξήγγειλε και το Μεξικό, μετά από τηλεφώνημα που είχε ο πρόεδρος του Μεξικού Ενρίκε Πένια Νιέτο με τον πρωθυπουργό του Καναδά.

«Το Μεξικό θα επιβάλει αντίστοιχα μέτρα σε διάφορα προϊόντα», όπως σε ορισμένα είδη χάλυβα, σε φρούτα και τυριά, ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, που εξήγησε ότι οι δασμοί αυτοί «θα ισχύουν για όσο διάστημα η αμερικανική κυβέρνηση δεν αποσύρει τους δασμούς που επέβαλε».

Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών Λουίς Βιδεγκαράι, μέσω του λογαριασμού του στο Twitter, δήλωσε ότι η χώρα του «καταδικάζει κατηγορηματικά τα μέτρα προστατευτισμού» εκ μέρους της Ουάσινγκτον.

Παρά τα «άδικα και μονομερή» μέτρα, όπως τα χαρακτήρισε, ο Βιδεγκαράι δεσμεύτηκε ότι η χώρα του θα συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για τη NAFTA.

Το Μεξικό είναι ο κυριότερος αγοραστής αμερικανικού αλουμινίου και ο δεύτερος σε ό,τι αφορά τον χάλυβα, υπενθύμισε η κυβέρνηση του Μεξικού.