Μάλτα: ο νέος φορολογικός παράδεισος της Ευρώπης

Τα κεφάλια της Λερναίας Υδρας θυμίζουν πλέον οι φορολογικοί παράδεισοι της υφηλίου. Πριν προλάβει να κοπάσει ο θόρυβος από την αποκάλυψη των Panama Papers, πριν προλάβουν να χωνευτούν τα Luxleaks και οι χαριστικές συμφωνίες του Μεγάλου Δουκάτου, πριν προλάβουν να ξεχαστούν η Ελβετία, η Ιρλανδία, τα Καϊμάν, οι Μπαχάμες, ο Παναμάς και οι άλλοι ανάλογοι εξωχώριοι προορισμοί του αφορολόγητου χρήματος, μια νέα Γη της Επαγγελίας για τους απανταχού φοροφυγάδες ήρθε στο φως της δημοσιότητας και αυτή στην καρδιά της Ε.Ε.

Ο λόγος για τη Μάλτα, τη μικρότερη χώρα της Ε.Ε., που εδώ και αρκετό καιρό χιλιάδες επιχειρηματικοί όμιλοι, εταιρείες, μεγιστάνες, επιχειρηματίες, τραπεζίτες, πολιτικοί, διασημότητες, μαφιόζοι και κοινοί θνητοί επιλέγουν ως προορισμό προκειμένου να αποφύγουν τη φορολόγηση στη χώρα τους.

Tο ερευνητικό δίκτυο Εuropean Investigative Collaborations (EIC) έβαλε στο μικροσκόπιό του το τελευταίο τρίμηνο εκατοντάδες χιλιάδες ντοκουμέντα από το Μητρώο Επιχειρήσεων της νησιωτικής χώρας και έβγαλε... κροκόδειλους.

Η έρευνα -που ένωσε 40 δημοσιογράφους και 13 μέσα μαζικής ενημέρωσης από 16 χώρες- διαπίστωσε ότι το νησί της Μεσογείου αποτελεί άντρο μαζικής φοροαποφυγής, φοροδιαφυγής, ξεπλύματος και διαφθοράς.

Η μελέτη των επονομαζόμενων «Malta Files» έδειξε ότι κορυφαίες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, όπως οι BMW, Bosch, BASF, Deutsche Bank, Puma, Telefonica, Merck, Bosch, Rheinmetal, Lufthansa, έχουν ιδρύσει δεκάδες χιλιάδες εικονικές θυγατρικές εταιρείες στη Μάλτα με αποκλειστικό στόχο τη φοροαποφυγή.

Οι μεγάλες εταιρείες

Μόνο η Lufthansa φέρεται να διατηρεί εκεί 18 θυγατρικές. Πολλές από αυτές τις θυγατρικές δεν έχουν προσωπικό, ενώ κάποιες δεν αναφέρονται καν στον τοπικό τηλεφωνικό κατάλογο.

Κάποιες άλλες πάλι -όπως η εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων Sixt, ο γίγαντας των χημικών BASF και ο βαρόνος των πουλερικών Erich Wesjohann- όχι απλώς μοιράζονται τον ίδιο όροφο γραφείων αλλά και το ίδιο κουδούνι.

Τις περισσότερες μαλτέζικες θυγατρικές, πάνω από 8.000, έχουν οι Ιταλοί. Οι περισσότεροι εξ αυτών δεν έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους στο μικρό κράτος. Χρησιμοποιούν τη Μάλτα μόνο για την ελαχιστοποίηση της φορολογικής τους επιβάρυνσης.

Διόλου τυχαία ο αριθμός των εγγεγραμμένων στο μητρώο εταιρειών της Μάλτας αυξάνεται τα τελευταία χρόνια με ρυθμό 4-5 χιλιάδων ετησίως.

Ετσι τον Σεπτέμβριο του 2016 το μητρώο εταιρειών της Μάλτας -οι κάτοικοι της οποίας δεν ξεπερνούν τις 450.000 συνολικά- είχε εγγεγραμμένες περισσότερες από 50.000 επιχειρήσεις.

Το «μέλι» που ελκύει είναι βέβαια το ευνοϊκό φορολογικό σύστημα της Μάλτας που επιτρέπει στις επιχειρήσεις να πληρώνουν τον χαμηλότερο φόρο στην Ε.Ε. Επισήμως, ο συντελεστής φορολόγησης των επιχειρήσεων στη νησιωτική χώρα είναι 35%, ο υψηλότερος στην Ε.Ε.

Ωστόσο οι επιχειρήσεις μπορούν να πάρουν πίσω έως και τα 6/7 αυτού του φόρου αν ο όγκος της δραστηριότητάς τους δεν λαμβάνει χώρα εκεί ή αν οι μέτοχοί της δεν ζουν στη Μάλτα.

Ετσι ο φόρος που αυτές πληρώνουν τελικά είναι μόλις 5%. Είναι μακράν ο χαμηλότερος φορολογικός συντελεστής για επιχειρήσεις στην Ε.Ε., μικρότερος του 9% (από φέτος) της Ουγγαρίας, του 10% της Βουλγαρίας και του 12,5% της Ιρλανδίας και πολύ μακριά από τον μέσο όρο της Ε.Ε. 22%. Επιπλέον, η Μάλτα δεν παρακρατεί φόρο για μερίσματα, τόκους και πνευματικά δικαιώματα.

Με αυτό το ελκυστικό φορολογικό καθεστώς εισπράττει ένα 5% επί των κερδών από επιχειρήσεις από τις οποίες δεν προσδοκούσε τίποτα.

Αυτό βοήθησε τη χώρα να περάσει μέσα από την κρίση στις μύτες των ποδιών: μεταξύ 2005 και 2016, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ του νησιού όχι μόνο δεν μειώθηκε αλλά αντιθέτως αυξήθηκε κατά 28%.

Από την πλευρά τους οι ξένες επιχειρήσεις φορολογούνται για τα κέρδη τους μόλις με 5% ενώ οι κυβερνήσεις των χωρών στις οποίες εδρεύουν αιμορραγούν. Τα συνολικά φορολογικά έσοδα που χάνονται εκτιμώνται σε περίπου 4 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.

Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της Μάλτας και προεδρεύων της Ε.Ε. στο τρέχον εξάμηνο, Τζόζεφ Μουσκάτ, δηλώνει ότι τίποτα απ’ όσα αναφέρονται στα «Malta Files» δεν είναι μυστικό.

«Το να δηλώνεται ότι υπάρχουν εταιρείες offshore στη Μάλτα δεν είναι σωστό ως προς τα γεγονότα. Αυτό που λέω είναι ότι έχουμε ένα ανταγωνιστικό φορολογικό σύστημα» λέει ο Μαλτέζος πρωθυπουργός συμπληρώνοντας ότι «οι διαμαρτυρίες των άλλων χωρών δεν αφορούν την ίδια την ύπαρξη των εγγεγραμμένων στη Μάλτα εταιρειών, αλλά το γεγονός ότι προέρχονται από τις χώρες αυτές».

«Οι χώρες που διαμαρτύρονται, θα ήθελαν να εισπράξουν τους φόρους που αυτές οι εταιρείες πληρώνουν στη Μάλτα», κατέληξε ο Μουσκάτ, το όνομα του οποίου έχει εμπλακεί για φοροαποφυγή στα Panama Papers.

Από την πλευρά του πάντως ο γνωστός για την περιβόητη λίστα «φοροφυγάδων Ελβετίας» υπουργός Οικονομικών του γερμανικού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, Νόρμαν Βάλτερ Μπόργιανς, είναι σαφής: «Η Μάλτα έχει γίνει ο Παναμάς της Ευρώπης».