Επιδοτήσεις για νέα ακίνητα

«Χτίστε, χτίστε, χτίστε». Ετσι θα μπορούσε να συμπυκνωθεί το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για «προσιτή και βιώσιμη στέγαση» με κεντρικό μέλημα την συμβολή του χρηματοδοτικού βραχίονα της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην κατασκευή ή ανακαίνιση περίπου 1 εκατομμυρίου προσιτών και βιώσιμων σπιτιών έως το 2030.

Ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Γιάννης Τσακίρης, και η πρόεδρος της επιτροπής για τη στεγαστική κρίση στην Ε.Ε. (HOUS) παρουσίασαν τους κεντρικούς άξονες του σχεδίου στις αρχές της εβδομάδας, λίγες μέρες πριν οι υπ. Οικονομικών των «27» εγκρίνουν άλλο σχέδιο της ΕΤΕπ, που επιβεβαιώνει τις στρατηγικές προτεραιότητες των Βρυξελλών. Δηλαδή, την αύξηση του ορίου χρηματοδότησης σε επίπεδα-ρεκόρ, και συγκεκριμένα σε 100 δισ., για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα, ενίσχυση των δικτύων αποθήκευσης ενέργειας και της τεχνολογικής-βιομηχανικής καινοτομίας.

To έργο προβλέπει την ενίσχυση χρηματοδότησης σε ιδιώτες για την κατασκευή νέων σπιτιών είτε απευθείας είτε μέσω ενδιάμεσων φορέων και την ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κατοικιών, όπως επίσης τη συγκέντρωση κεφαλαίων για ανακαινίσεις, επιδοτώντας την προσφορά και όχι τη ζήτηση, καθώς δεν εξετάζεται πώς τα νοικοκυριά θα αντέξουν οικονομικά τις δυσβάσταχτες δαπάνες στέγης.

«Στόχος μας είναι όποιος στην Ευρώπη θέλει να επενδύσει σε προσιτή, βιώσιμη ή καινοτόμα κατοικία να μπορεί να βρει την απαραίτητη στήριξη. Γι’ αυτό, τον Μάρτιο λανσάραμε τη διαδικτυακή πλατφόρμα με τίτλο “Investing in More Homes, Better Homes”» δήλωσε ο κ. Τσακίρης σε συνέντευξη Τύπου για το σχέδιο στο οποίο όμως δεν αναγνωρίζεται, τουναντίον τροφοδοτείται, η αιτιώδης σχέση του δυσβάσταχτου κόστους για στέγη με τη χρηματιστικοποίηση της στέγης, χωρίς να μπαίνει κανένας φραγμός στη διεθνή κερδοσκοπία στον τομέα των ακινήτων και άρα στην επιδείνωση της κρίσης.

ΣΔΙΤ

«Ο τρόπος είναι μέσω ευνοϊκών όρων χρηματοδότησης, κυρίως για συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), που αναλαμβάνουν την κατασκευή ή την ανακαίνιση κατοικιών, με σκοπό αυτές να ενοικιαστούν σε προσιτά ενοίκια» πρόσθεσε απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου.

Ωστόσο, αμφίβολη φαίνεται η διασφάλιση της μείωσης των μισθωμάτων, την ώρα που θα επιταχυνθεί η ανέγερση και ανακαίνιση σπιτιών με την παροχή ρευστότητας σε ιδιωτικές κατασκευαστικές εταιρείες οι οποίες αναζητούν τη συσσώρευση κέρδους.

Γιατί μπορεί το σχέδιο να ικανοποιεί το αίτημα για παραγωγή νέων κατοικιών, αλλά μοιάζει κομμένο και ραμμένο στις επιδιώξεις εργολάβων και τραπεζιτών, χωρίς να διακρίνει την τεράστια ζήτηση στην αγορά του real estate, που περιλαμβάνει πολυτελή ακίνητα κ.ά., από τις πραγματικές ανάγκες.

Σημειώνεται ότι το έργο βασίζεται στη συνεργασία με τις εθνικές και περιφερειακές αρχές και τις εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες για την αξιοποίηση ιδιωτικών και δημόσιων πόρων, αλλά παραμένουν αδιευκρίνιστες οι προϋποθέσεις για τις εγγυήσεις των ιδιωτών απέναντι στο Δημόσιο.

Θα υποχρεωθούν να διαθέσουν διαμερίσματα με κοινωνικά κριτήρια; Πώς ορίζεται το «προσιτό»; Προς το παρόν δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά σε δημόσια και κοινωνική στέγαση ευάλωτων πολιτών, στην αξιοποίηση εναλλακτικών μοντέλων (π.χ. συνεταιρισμοί στέγης) και του οικιστικού για λύσεις απέναντι στην εμπορευματοποίηση της στέγασης. Από τις ανακοινώσεις απουσίασε ακόμη η πρόνοια για κονδύλια προς την κατεύθυνση λύσεων για τη στέγαση αστέγων.

Η ΕΤΕπ σχεδιάζει την επέκταση του πρότζεκτ όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ιδίως όπου τα κανονιστικά πλαίσια για τη στέγαση είναι λιγότερο αναπτυγμένα, παρέχοντας τεχνική βοήθεια και συμβουλευτική υπoστήριξη. Ομως, ελλοχεύει ο κίνδυνος να βαθύνουν οι ανισότητες λόγω των διαφορετικών μεριδίων κάθε κράτους στο κεφάλαιο της Τράπεζας, που βασίζεται στην οικονομική βαρύτητα εκπεφρασμένη σε ΑΕΠ.

Στην Ελλάδα το σχέδιο ταιριάζει γάντι με το πρόγραμμα «κοινωνικής κατοικίας» το οποίο σχεδιάζει η κυβέρνηση προβλέποντας την παραχώρηση 36.000 ακινήτων, γης και κτιρίων, της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), για την ανέγερση ή αντίστοιχα την ανακαίνιση κατοικιών. Πρόκειται για προκλητική ρύθμιση γιατί μόνο το 30% αυτών θα διατεθεί για κοινωνική κατοικία, καθώς το 70% θα πωλείται ή θα ενοικιάζεται στις τιμές της αγοράς από τους ιδιώτες, οι οποίοι καθίστανται διαχειριστές του κατά 100%.