Κοινωνία φοβισμένη, ανασφαλής και απληροφόρητη

Μια κοινωνία φοβισμένη και ανασφαλής. Στο έλεος της δίνης των ισχυρών φυσικών ή άλλων αιφνίδιων φαινομένων που μετατρέπονται συχνά σε τεράστιες καταστροφές όταν απουσιάζει η πολιτική της δημόσιας προστασίας και έγκαιρης πληροφόρησης. Ενας αυτοπροσδιορισμός της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας όπως εντυπώνεται στις απαντήσεις του ειδικού Ευρωβαρόμετρου, που επιχειρεί να μετρήσει τον βαθμό «ευαισθητοποίησης και ετοιμότητας του πληθυσμού της Ε.Ε. για τους κινδύνους καταστροφών».

Μια έρευνα που διενεργήθηκε μεταξύ 7 Φεβρουαρίου και 3 Μαρτίου 2024 καταγράφοντας τόσο την επίγνωση των κινδύνων όσο και την ελλιπή ετοιμότητα του ελληνικού αλλά και του ευρωπαϊκού πληθυσμού, που νιώθει όλο και περισσότερο απροστάτευτος από τους εθνικούς και υπερεθνικούς θεσμούς πολιτικής προστασίας. Στοιχεία που αποτελούν ακόμη ένα κομμάτι στο μεγάλο πάζλ των ματαιώσεων και του «ανεξήγητου» αντιευρωπαϊσμού που στρέφει μεγάλα τμήματα των Ευρωπαίων ψηφοφόρων σε ακροδεξιά μορφώματα.

Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά τις απαντήσεις του στατιστικού δείγματος για την Ελλάδα είναι αξιοσημείωτα τα εξής ευρήματα:

● Oι Ελληνες, περισσότερο από κάθε άλλο λαό στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., σε ποσοστό 88% πιστεύουν ότι η χώρα είναι εκτεθειμένη στις πυρκαγιές.

● Στον ίδιο υψηλότερο βαθμό και σε ποσοστό 79% νιώθουν τον κίνδυνο από τα εν γένει ακραία καιρικά φαινόμενα. Ποσοστά υψηλότερα από τη Σλοβενία (62%) αλλά και τη Μάλτα (61%).

● Οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα σε ποσοστό 85% πιστεύουν ότι η χώρα κινδυνεύει επίσης από πλημμύρες με τα ποσοστά στη Σλοβενία και τη Δανία να μην ξεπερνούν το 66% και στην Κροατία το 58%.

● Αλλά και για τους κινδύνους που προκύπτουν από έντονες βροχοπτώσεις ή υπερχειλίσεις ποταμών η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην οποία πάνω από το μισό του πληθυσμού της (52%) προτάσσει έντονη αγωνία. Στην Ιρλανδία αντίστοιχη ανησυχία εκφράζεται από το 36%, ενώ στην Πορτογαλία και τη Βουλγαρία το ποσοστό δεν ξεπερνά το 34%.

● Συνολικά οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα είναι πιθανότερο να αισθάνονται προσωπικά εκτεθειμένοι σε ακραία καιρικά φαινόμενα (61%) πολύ περισσότερο από τη Μάλτα (56%), τη Σλοβενία και την Ουγγαρία (και οι δύο 48%), τις Ολλανδία (45%), Ιταλία (44%), Κροατία (43%), Σλοβακία (42%). Οι ερωτηθέντες στη Σουηδία και τη Δανία αισθάνονται εκτεθειμένοι σε «απειλές για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο» (57% και 49%) αντίστοιχα. Στην Πορτογαλία και την Κύπρο, το πιο αναφερόμενο στοιχείο είναι η «πυρκαγιά» (49% και 47%). Στην Εσθονία οι ερωτηθέντες αισθάνονται εκτεθειμένοι σε «σημαντική διακοπή της υποδομής» (49%) και η Γερμανία είναι η μόνη χώρα όπου οι ερωτηθέντες αναφέρουν «πολιτικές ή γεωπολιτικές εντάσεις» (38%). Το Λουξεμβούργο ξεχωρίζει ως η μόνη χώρα όπου το ένα τρίτο (33%) του πληθυσμού της ανησυχεί για την έκθεσή της σε πυρηνικά ατυχήματα.

● Μεταξύ εκείνων των Ευρωπαίων που έχουν βιώσει εμπειρία δασικών πυρκαγιών οι Ελληνες κατατάσσονται στη δεύτερη υψηλότερη θέση με 15%.

● Χαμηλός παραμένει και ο δείκτης εμπιστοσύνης στις δημόσιες αρχές αναφορικά με το καθήκον ενημέρωσης του πληθυσμού για τους κινδύνους από φυσικές ή άλλες μαζικού χαρακτήρα καταστροφές. Με τη συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων (89%) να επαφίεται ύστερα από μια καταστροφή στη βοήθεια της οικογένειας ή των φίλων, καταδεικνύοντας τον ουσιαστικό ρόλο των προσωπικών δικτύων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

«Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι χρειάζονται καλύτερη ενημέρωση για να προετοιμαστούν για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης» είναι ο τίτλος της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία είχε και την πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή της έρευνας. «Στο επίπεδο της Ε.Ε. σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες για να προετοιμαστούν για καταστροφές και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Επιπλέον περισσότερο από το ένα τρίτο των πολιτών δήλωσαν ότι δυσκολεύονται να βρουν σχετικές πληροφορίες από τις δημόσιες αρχές και τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης».