Ο νέος αντιτρομοκρατικός νόμος στην Ελβετία προκαλεί ανησυχία στους ειδικούς

Σοβαρές ενστάσεις διατυπώνουν νομικοί και ειδικοί σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελβετία, με αφορμή τον νέο αντιτρομοκρατικό νόμο, που μεταξύ άλλων δίνει επιτρέπει την απαγόρευση μετακινήσεων ή εντολές για τον περιορισμό παιδιών ήδη από την ηλικία των 12 ετών, ενώ από τα 15 μπορούν να τεθούν σε κατ’ οίκον περιορισμό. 

Το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο που έχει προκαλέσει αντιδράσεις τόσο εντός όσο και εκτός, από τον ΟΗΕ μέχρι τη Διεθνή Αμνηστία, ψηφίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 αλλά στις 13 Ιουνίου τίθεται σε δημοψήφισμα αφού πάνω από 140.000 πολίτες τάχθηκαν κατά και στήριξαν την καμπάνια που ξεκίνησαν οι νεολαίες αριστερών κομμάτων και οργανώσεων.

Ο νόμος αυτός εμπνεύστηκε απ' την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ως προληπτική δράση κατά ενδεχόμενων τρομοκρατικών ενεργειών μετά τις σοκαριστικές επιθέσεις στη Γαλλία, τον Νοέμβριο του 2015.

Όμως, καθώς πλησιάζει η ώρα του δημοψηφίσματος και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα δύο τρίτα των Ελβετών σκοπεύουν να στηρίξουν τον νόμο, πολλοί ειδικοί αποφάσισαν να μιλήσουν και να εκθέσουν τους πιθανούς κινδύνους  από την εφαρμογή του.

«Όταν δημιουργείς ένα σύστημα στο οποίο η ομοσπονδιακή αστυνομία παίρνει πρωτοβουλίες και αποφασίζει χωρίς δικαστική επίβλεψη στα αρχικά στάδια, είναι σαν να δίνεις ζωή στον Φρανκενστάιν», σχολίασε ο Φίλιπ Γιάφε καθηγητής ψυχολογίας και μέλος της επιτροπής του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των παιδιών.

Η κυβέρνηση της Ελβετίας εξηγεί ότι τα μέτρα αυτά είναι απαραίτητα για να αποφευχθούν καταστάσεις όπως αυτή δύο αδελφών, 15 και 16 ετών, που πήγαν το 2014 στη Συρία και στη συνέχεια καταδικάστηκαν για υποστήριξη του Ισλαμικού Κράτους.

Ωστόσο ο Γιάφε εκτίμησε ότι η σκληρή αντιμετώπιση παιδιών από την αστυνομία ενδέχεται να τα ριζοσπαστικοποιήσει περισσότερο, ενώ υπάρχει ο κίνδυνος αθώοι που θα βρεθούν στο στόχαστρο των αρχών από λάθος να τραυματιστούν ψυχολογικά.

Πριν υιοθετηθεί ο νόμος, περίπου 60 καθηγητές δικαίου προειδοποίησαν ότι ανοίγει τον δρόμο για τη λήψη αυθαίρετων αποφάσεων από την αστυνομία.

Ειδικοί του ΟΗΕ κατήγγειλαν ότι παραβιάζει τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Η αστυνομία και οι μυστικές υπηρεσίες είναι οι φύλακές μας, δουλειά τους είναι να είναι επιθετικοί. Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να τις περιορίζουμε», τόνισε ο Νιλς Μέλτζερ ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια.

Ο ίδιος επισήμανε ότι η ενημέρωση άλλων χωρών για καταλόγους πιθανών τρομοκρατών ενδέχεται να οδηγήσει στη φυλάκιση ή τον βασανισμό ατόμων που ταξιδεύουν στο εξωτερικό.

Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελβετίας και η ομοσπονδιακή αστυνομία ανέφεραν ότι κοινωνικά, θεραπευτικά μέτρα και η ενσωμάτωση αποτελούν τις πρώτες τους επιλογές όταν αντιμετωπίζουν πιθανούς δράστες τρομοκρατικών ενεργειών.

Μόνο οι ακραίες απόψεις δεν εκθέτουν άτομα στις επιπτώσεις του νόμου, εξήγησαν, καθώς πρέπει να υπάρχουν «συγκεκριμένες και πρόσφατες ενδείξεις ότι ένα άτομο ενδέχεται να διαπράξει τρομοκρατική ενέργεια».

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών της Ελβετίας ανακοίνωσε τον Νοέμβριο ότι έχει υπόψη της 49 «άτομα κινδύνου», τα οποία ενδέχεται να αποτελούν απειλή για την ασφάλεια της χώρας, και ότι παρακολουθεί 690 χρήστες ιστοσελίδων τζιχαντιστικού περιεχομένου.