Διπλή διάψευση

Αν δεν ήταν κυρίαρχη η βαριά σκιά της πανδημίας πάνω από την Ευρώπη, τότε η σημερινή συγκυρία στην ευρωζώνη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως επιστροφή στην αφετηρία, στην περίοδο δηλαδή 2010-12.

Η αντιπαράθεση στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής των εννέα του Νότου με τη Γερμανία και το μπλοκ του Βορρά θυμίζει σε δραματικό βαθμό την αντιπαράθεση και τις αντεγκλήσεις της εποχής της έναρξης της κρίσης στην ευρωζώνη.

Υπάρχει όμως μια θεμελιώδης διαφορά ανάμεσα στο τότε και το σήμερα, μια διαφορά που δεν είναι άλλη από τη διπλή, ταυτόχρονη διάψευση των προσδοκιών των δύο μπλοκ, του Βορρά και του Νότου.

Ηδη λίγο πριν ξεσπάσει η πανδημία η Γερμανία, που βρισκόταν μεταξύ στασιμότητας και ύφεσης, κυρίως λόγω των παρενεργειών του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας, δήλωνε εμφατικά σε κάθε ευκαιρία ότι δεν βλέπει κανέναν λόγο αλλαγής γραμμής πλεύσης προς την κατεύθυνση πολιτικών αναθέρμανσης της ζήτησης.

Ταυτόχρονα, έστω και καθυστερημένα, οι χώρες του Νότου διαπίστωναν τη ρητή και στη χειρότερη περίπτωση σιωπηλή συναίνεση στο Βερολίνο όλων των κομμάτων του δημοκρατικού τόξου για τη διατήρηση του σημερινού status quo στην ευρωζώνη.

Την ώρα όμως που ο Νότος διαπίστωνε την αδιαπραγμάτευτη περιχαράκωση του Βορρά, στο Βερολίνο και στις πρωτεύουσες των χωρών του «ενάρετου» μπλοκ καταγραφόταν μια παράλληλη διάψευση προσδοκιών.

Είχαν προηγηθεί δυόμισι χρόνια σταθερής άρνησης του Βερολίνου να συζητήσει την πρόταση Μακρόν για εμβάθυνση της ευρωζώνης.

Εικονική προσαρμογή στο Σύμφωνο Σταθερότητας, έλλειψη πολιτικού θάρρους για μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές και συνεχής αποσταθεροποίηση του πολιτικού σκηνικού - αυτήν την εικόνα ενός αφερέγγυου Νότου προσλάμβαναν ελίτ και κοινή γνώμη στον Βορρά.

Ετσι η πανδημία βρήκε την Ε.Ε.-ευρωζώνη σε ακραία πόλωση, σε κρίση εμπιστοσύνης, καθώς κυριαρχεί η ταυτόχρονη διπλή διάψευση των προσδοκιών του μεν Βορρά για την προσαρμογή του Νότου και του τελευταίου για αλλαγή στη γραμμή πλεύσης της Γερμανίας.

Η ευρωζώνη του 2020 είναι σε πολύ χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι πριν από μια δεκαετία, καθώς έχουν διαψευσθεί οι προσδοκίες σύγκλισης όλων των χωρών-μελών σε μια νομοτελειακή, δύσκολη μεν, αλλά μονόδρομη εμβάθυνση.