Ο Ελληνας που έμαθε στους Αγγλους τον καφέ!

Ναι, όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται, Ελληνας έμαθε τον καφέ στους Αγγλους. Και μάλιστα Κρητικός, από το Ηράκλειο, μαθητής τού μετέπειτα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, επίσης εξ Ηρακλείου Κρήτης, Κύριλλου Λούκαρη. Την ιστορία αναφέρει ο διαπρεπής Βρετανός βυζαντινολόγος Στίβεν Ράνσιμαν στο βιβλίο του «Η Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία» (εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα 2010). Αλλά ας δούμε πώς πήραμε αυτή την πρωτιά:

Το 1617, ο Βρετανός αρχιεπίσκοπος Αμποτ ζήτησε από τον φίλο του, τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας, Κύριλλο Λούκαρη, να του στείλει στην Αγγλία 3-4 νεαρούς Ελληνες να σπουδάσουν Θεολογία. Πράγμα που έγινε. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Ναθαναήλ Κονόπιος, εξελίξιμος νέος και πρωτοσύγκελος του Κύριλλου. Ο οποίος, αφού σπούδασε στην Οξφόρδη, στο Μπάλιολ, πήρε το πτυχίο του μετ’ επαίνων. Γράφει γι’ αυτόν ο Ράνσιμαν:

«Δεν φαίνεται να δημοσίευσε τίποτα ο Κονόπιος, αλλά απέκτησε τη φήμη του με άλλο τρόπο: Σύμφωνα με τον ιστορικό της Οξφόρδης Αντονι Γουντ, ενώ σπούδαζε στο Μπάλιολ Κόλετζ, έκανε διάσημο το ποτό που έπινε κάθε πρωί, το οποίο ονομαζόταν καφές, όντας ο πρώτος που ήπιε ποτέ καφέ στην Οξφόρδη, όπως με πληροφόρησαν οι παλιότεροι αυτού του ιδρύματος». Ενας συμφοιτητής του στο Μπάλιολ, ο Τζον Ιβλιν, τον θυμόταν πολύ καλά: «Ηταν ο πρώτος που έπινε καφέ, έθιμο που ήρθε στην Αγγλία 30 χρόνια μετά». Και συνεχίζει ο Ράνσιμαν: «Ο Κονόπιος τελείωσε τη ζωή του πίνοντας καφέ ως Αρχιεπίσκοπος Σμύρνης...».

(Αν ο Κονόπιος έγινε γνωστός, έστω σε πολύ λίγους, για την πρωινή του συνήθεια, ο Κύριλλος Α΄ έμεινε στην Ιστορία για τη μόρφωσή του, τις προσπάθειές του να μάθουν γράμματα οι Ελληνες, τις περιπέτειες της [διακεκομμένης] πατριαρχίας του και το οικτρό τέλος του. Κάποια στιγμή θα σας γράψω γι’ αυτόν τον σπουδαίο και αμφιλεγόμενο άνδρα.)