Συνήθως τα ορειβατικά καταφύγια είναι απομονωμένα κάτω από τις υψηλότερες κορυφογραμμές, προσεγγίζονται έπειτα από πεζοπορία και χρησιμοποιούνται από τους ορειβάτες που σχεδιάζουν εξειδικευμένες εξορμήσεις με στόχο την κατάκτηση της κορφής.
Αυτές οι αποστολές χρειάζονται -ιδίως τώρα τον χειμώνα- ορειβατική πείρα και εξειδικευμένο εξοπλισμό και θα ήταν τουλάχιστον επιπόλαιο να τις επιχειρήσει κάποιος ο οποίος δεν έχει κατάλληλες γνώσεις σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν στα βουνά.
Ομως υπάρχουν και κάποια που έχουν πρόσβαση οδικώς από καλούς δρόμους. Τα καταφύγια αυτά είναι ιδανικά για όποιον αγαπά και σέβεται το βουνό και επιλέγει να περάσει μια χαλαρή ημέρα σε ζεστούς, παρεΐστικους χώρους.
Σε αυτό το άρθρο μας θα ξεκινήσουμε από τον Νότο και την Πελοπόννησο για να επισκεφτούμε το καταφύγιο του Μαίναλου, στη συνέχεια θα πάμε στη Στερεά Ελλάδα στο καταφύγιο του Βελουχιού και από εκεί ακόμη βορειοτέρα στο καταφύγιο των Αγράφων. Από τη βόρεια Ελλάδα θα σας προτείνουμε ένα σχετικά άγνωστο καταφύγιο του Ολύμπου, που όμως έχει εύκολη πρόσβαση από Κατερίνη, Λάρισα και Θεσσαλονίκη.
Καταφύγιο Μαίναλου (υψόμ. 1.600 μ.)
Στο οροπέδιο της Οστρακίνας, κάτω από τον προφήτη Ηλία (υψ. 1.981 μ.) -την υψηλότερη κορφή του Μαίναλου-, κοντά στο μικρό χιονοδρομικό κέντρο και σε υψόμετρο 1.600 μέτρων συναντάμε το ορειβατικό καταφύγιο «Πάνος Αλεξόπουλος», το οποίο ανήκει στον ΕΟΣ Τρίπολης. Αν έρχεστε από την Αθήνα, η πιο βολική προσέγγιση είναι μέσω Κάψιας, Ανω Καρδαρά. Συνολικά θα διανύσετε 170 χιλιόμετρα σε δρόμο ασφάλτινο και ασφαλή. Φυσικά προσοχή χρειάζονται λόγω χιονιού ή παγετού τα τελευταία 15 χιλιόμετρα από Κάψια μέχρι το ορειβατικό καταφύγιο. Από το χιονοδρομικό κέντρο και το καταφύγιο εύκολα μπορείτε να κατηφορίσετε προς Αλωνίσταινα και Βυτίνα, ακολουθώντας και πάλι ασφαλτοστρωμένο δρόμο μέσα από μια υψηλής φυσικής αξίας διαδρομή.
Στο ορειβατικό καταφύγιο μπορούν να διανυκτερεύσουν 30 άτομα σε 3 οκτάκλινα και 1 εξάκλινο δωμάτιο. Το καταφύγιο έχει κεντρική θέρμανση και οι τουαλέτες είναι εντός του κτιρίου. Διαθέτει τραπεζαρία με τζάκι, οργανωμένη κουζίνα όπου μπορείτε να δοκιμάσετε παραδοσιακή φασολάδα και κρεατόσουπες ή λουκάνικα με αυγά, όλα παρασκευασμένα με τοπικά υλικά. Επίσης θα πιείτε καφέ, ζεστές σοκολάτες και τσάι. Το καταφύγιο είναι ανοιχτό όλα τα Σαββατοκύριακα και τις καθημερινές κατόπιν συνεννόησης.
Ο υπεύθυνος του καταφυγίου μπορεί να σας δώσει πληροφορίες για σύντομες πεζοπορικές διαδρομές στη γύρω περιοχή. Διαχειριστής του καταφυγίου Μαίναλου «Πάνος Αλεξόπουλος» είναι ο κ. Αρης Γιαννούκος.
● Τηλ. 6972221361
Καταφύγιο Βελουχιού (υψόμ. 1.875 μ.)
Πάνω στις αετοράχες του Βελουχιού, στη θέση «Διαβολότοπος» και σε υψόμετρο 1.875 μέτρα, χτίστηκε το 1962 το πέτρινο κτίριο του Ορειβατικού Καταφύγιου που ανήκει στον ΕΟΣ Καρπενησιού.
Η πρόσβαση εδώ από το Καρπενήσι είναι ιδιαίτερα εύκολη, καθώς το καταφύγιο εξυπηρετείται από τον ίδιο δρόμο (12 χλμ.) που καταλήγει στις εγκαταστάσεις του Χιονοδρομικού Κέντρο Βελουχιού.
Το καταφύγιο διαθέτει 26 κρεβάτια, ένα δωμάτιο με 20 κρεβάτια, ένα με 4 και ένα με 2, κοινόχρηστες τουαλέτες και νιπτήρες, επίσης οργανωμένη κουζίνα, τραπεζαρία 32 θέσεων και καθιστικό με τζάκι. Θα το βρείτε ανοιχτό τα Σαββατοκύριακα και εφόσον υπάρχει προσυνεννόηση λειτουργεί και τις καθημερινές. Από φαγητό μπορείτε να επιλέξετε κολοκυθόσουπα, μανιταρόσπουπα και ντόπιο λουκάνικο με πράσο, ενώ καλή επιλογή είναι τα χειροποίητα γλυκά. Οι επισκέπτες, είτε μείνουν στο καταφύγιο, είτε έρθουν εδώ για να πιούν έναν καφέ, θα βρουν έναν ζεστό φιλόξενο χώρο όπου μπορούν να χαλαρώσουν μετά μια βόλτα στο χιόνι ή να παίξουν κάποιο επιτραπέζιο παιχνίδι δίπλα στο φουντωμένο τζάκι.
Η θέα από το καταφύγιο προς τη ψηλότερη κορφή του Βελουχιού ( 2.315 μέτρα) είναι πανοραμική! Με ανοιχτό καιρό εντυπωσιακή είναι η θέαση προς τα βουνά της Ρούμελης και αν υπάρχει διαύγεια στην ατμόσφαιρα και στα βουνά της Πελοποννήσου. Διαχειριστής του καταφυγίου είναι ο κ. Γιώργος Παπαδόπουλος, που θα σας δώσει πληροφορίες για πεζοπορικές διαδρομές στην περιοχή.
● Τηλ. 6980002093
Καταφύγιο Αγράφων (υψόμ. 1.536 μ.)
Το Ορειβατικό Καταφύγιο Αγράφων βρίσκεται σε υψόμετρο 1.536 μ. πάνω στην ελατοσκέπαστη ράχη «Καραμανώλη», στα ριζά του βουνού Τραπεζίτσα, σε σημείο απίστευτης θέας προς τα Αγραφα και το θεαματικό Βουτσικάκι, τη Λίμνη Πλαστήρα, την Ευρυτανία, τον Θεσσαλικό κάμπο, την Οσσα και τον Ολυμπο.
Στις εγκαταστάσεις του μπορούν να κοιμηθούν 24 άτομα. Υπάρχει κεντρική θέρμανση, κοινόχρηστες πεντακάθαρες τουαλέτες και μια υπέροχη παρεΐστικη σάλα, όπου δεσπόζουν η ξυλόσομπα και το πάντα φουντωμένο τζάκι της.
Στο καταφύγιο επισκέπτες και διαμένοντες μπορούν να δοκιμάσουν πεντανόστιμα μεζεδάκια, χειροποίητα γλυκά, σπέσιαλ μανιταρόσουπα, πιάτα για χορτοφάγους και να πιούν τοπικό βιολογικό κρασί από το Μουζάκι.
Στο Καταφύγιο Αγράφων, που σημειωτέον είναι ανοιχτό για διαμονή όλες τις μέρες του χρόνου, θα σας καλωσορίσουν με χαμόγελο η Ειρήνη και ο Βλάσης και θα σας κάνουν από την πρώτη στιγμή να αισθανθείτε βολικά και άνετα.
Ακόμη και αν δεν είστε φανατικοί πεζοπόροι, αποκλείεται να μην επιχειρήσετε έστω μια σύντομη βόλτα στο παρακείμενο δάσος και στα δυο-τρία εκπληκτικά σημεία θέας.
Αν αγαπάτε την πεζοπορία και διαθέτετε τον ανάλογο εξοπλισμό, ο Βλάσης θα σας υποδείξει τα μονοπάτια της περιοχής που έχει καθαρίσει και σηματοδοτήσει με ιδιαίτερη επιμέλεια και πολύ μεράκι ο ΕΟΣ Καρδίτσας (https://eoskarditsas.gr/).
Το Καταφύγιο Αγράφων έχει εύκολη πρόσβαση από τη Λίμνη Πλαστήρα. Από το πιο κομβικό σημείο της περιοχής, που είναι τα Καλύβια Πεζούλας, θα κατευθυνθείτε προς το χωριό Νεράιδα και στη συνέχεια θα ανηφορίσετε, πάντα σε ασφαλτόδρομο, προς το καταφύγιο. Προσοχή, οι αλυσίδες είναι απαραίτητες αν έχει προηγηθεί χιονόπτωση, παρ’ όλο που η Περιφέρεια Θεσσαλίας και ο Δήμος Πλαστήρα εκχιονίζουν σχολαστικά τον δρόμο.
● Καταφύγιο Αγράφων: τηλέφωνα επικοινωνίας 6988586292 & 6989802742
Καταφύγιο Κρεβάτια Ολύμπου (υψόμ. 1.050 μ.)
Ο Ολυμπος διαθέτει αρκετά καταφύγια. Τα περισσότερα εξ αυτών βρίσκονται σε μεγάλα υψόμετρα και εξυπηρετούν κυρίως τους ορειβάτες που καταφτάνουν εδώ απ’ όλο τον κόσμο με σκοπό να ανέβουν στις ψηλότερες κορφές.
Στις ανατολικές υπώρειες του βουνού, 23 χιλιόμετρα από το Λιτόχωρο και 25 από την Κατερίνη, υπάρχει το εγκαταλειμμένο χωριό Παλιά Βροντού. Από εδώ ξεκινά ένας βατός χαλικοστρωμένος δρόμος που ανηφορίζει τις γεμάτες έλατα και μαυρόπευκα πλαγιές του Ολύμπου, για να καταλήξει μετά 8 χιλιόμετρα στην τοποθεσία Κρεβάτια.
Εδώ, σε ένα κράσπεδο του βουνού που προφέρει απίστευτη θέα προς τις ψηλότερες κορφές και σε υψόμετρο 1.050 μέτρων θα δούμε το ορειβατικό καταφύγιο. Στις εγκαταστάσεις του μπορούν να κοιμηθούν 23 άτομα, ενώ υπάρχει κεντρική θέρμανση και τουαλέτες. Το καταφύγιο είναι ανοιχτό όλα τα Σαββατοκύριακα του χρόνου και τα τριήμερα. Στη σάλα με το τζάκι και την ξυλόσομπα μπορείτε να δοκιμάστε σούπες, παραδοσιακή φασολάδα, κρέατα της ώρας και το μοναδικό ντόπιο κρασί από τη Ράχη Ολύμπου.
● Υπεύθυνος διαχειριστής του καταφυγίου: κ. Ισαάκ, τηλ. 6971773070