Στη νέα συλλογή του Καναβούρη ο σχεδιασμός διαφαίνεται ήδη από τον τίτλο. Η παραπομπή στην εμβληματική ταινία Ζαμπρίσκι Πόιντ του Αντονιόνι (1970) λειτουργεί ως ανάκληση στην αντίσταση στις δομές καπιταλιστικού δυτικού κόσμου, που ουσιαστικά είναι αυτός ο ίδιος ο σημερινός αρθρωμένος με τα υλικά που, ενώ καταστρέφονται στη φιλμική έκρηξη, εξακολουθούν να ορίζουν την πραγματική ζωή μισό αιώνα μετά την ταινία. Παράλληλα αυτό το τμήμα του τίτλου λειτουργεί ως υποδόριο ερώτημα: τι κάνουν και πού είναι τώρα τα παιδιά του Ζαμπρίσκι Πόιντ; Στο δεύτερο μέρος του ο τίτλος κινεί ζωηρό ενδιαφέρον: 60 σχετικά σύντομα ποιήματα που συγκροτούν μια ανθολογία (άρα επιλογή) προβλημάτων (ανθολογία-προβλήματα, παράδοξο και ενδιαφέρον ζεύγος). Νέο ερώτημα αναφύεται: σε τι αφορούν αυτά τα προβλήματα και ποια η σχέση τους με το φιλμ που κατά μια έννοια επικαλούνται.
Οι θεματικές που απασχόλησαν τον Καναβούρη και στην προηγούμενη συλλογή Αμνός: ένα ποίημα στον καθρέφτη (2021) αλλά και σε προγενέστερες εξακολουθούν να αποτελούν το πρώτο υλικό του. Αρχικά, όπως στον Αμνό, συνεχίζεται η προβληματική περί ποίησης, ποιητικής διαδικασίας/δημιουργίας και του ποιήματος ως αυθύπαρκτης, ίσως και αυτονομημένης από τον δημιουργό, οντότητας. Κυρίως όμως υπόκεινται το βαθιά πολιτικό ζήτημα της κοινωνικής λειτουργίας και δραστικότητας της ποίησης στη σύγχρονη ιστορική συγκυρία όσο και η διαρκής προσωπική διερώτηση περί των κύριων στελεχών της ποιητικής δημιουργίας, δηλαδή περί του «τι» και του «πώς».
Τα ποιήματα υποκειμενοποιούνται ως ζωντανοί οργανισμοί στους οποίους αποδίδονται ανθρώπινες ιδιότητες («Το πρόβλημα των πεινασμένων ποιημάτων») ή αντικειμενοποιούνται ως αισθητικά ζητήματα: «Τι να ’ναι άραγε ένα ποίημα;/Τι να ‘ναι ένα πρόβλημα αισθητικής/μέσα στο τρόλεϊ;» στο «Το πρόβλημα της αισθητικής») όπου η εμπλοκή ποιήματος και αισθητικής ως προβλήματος με την καθημερινή δραστηριότητα του οχούμενου στο τρόλεϊ ποιητή και της λειτουργίας του ίδιου του οχήματος διατυπώνονται με εξέχουσα ειρωνεία διογκώνοντας το ζήτημα του ρόλου της ποίησης. Τα ποιήματα νοούνται ως πεδίο διεπαφής με τον κόσμο τού σήμερα αλλά και με την Ιστορία, αφού τα χαμένα τρένα της Ιστορίας «δεν σταθμεύουν πια/στα ολοκαίνουργια ποιήματα/[…], ενώ «Η Ιστορία δεν απαντά,/η Ιστορία οπισθοχωρεί,/ («Το πρόβλημα των Χριστουγέννων»). Οπως στο «Αποθήκη καταλοίπων ηδονής» (2018) τα όργανα του σώματος αυτονομούνται στη συνθήκη ασθένειας αλλά εν τέλει συλλειτουργούν οργανικά, έτσι και εδώ τα προβλήματα/ποιήματα αποτελούν μέλη/μέρη μιας ολικής προβληματικής.
Η συλλογή του Καναβούρη δεν περιορίζεται στην αυτοαναφορικότητα, αλλά εκτείνεται σε άλλα προβλήματα κοινωνικού χαρακτήρα, θεματική που έτσι κι αλλιώς τον είχε και παλαιότερα απασχολήσει. Αναφέρεται δηλαδή στην απογοητευτική, πρακτικά σχεδόν αβίωτη, σύγχρονη κοινωνικοοικονομική συνθήκη, ισορροπώντας ανάμεσα στο αφαιρετικό και στο αναφορικό-κυριολεκτικό που θα γείωνε τα σχετικά ποιήματα καθηλώνοντάς τα στη στιγμή. Παράδειγμα: «Το πρόβλημα της ανεργίας»: «Οσο κι αν βρομάει ο τόπος/από διωγμένα όνειρα, είναι ωραία η ζωή./Δεν έχει προβλήματα το φάντασμα της ανεργίας,/ας μυρίζει άσχημα η αναπνοή του/κι ας τρέχει αλκοόλ από το τρύπιο αίμα του./Σφυρίζει στα ποιήματα να επιστρέψουν./».
Η απέκδυση της αναφοράς σε συγκεκριμένο γεγονός κάνει το ποίημα πιο περιεκτικό πολλαπλασιάζοντας την ισχύ του, ενώ η σύζευξη ανεργίας-ποιημάτων/ποίησης επιμένει στο ερώτημα για τον ρόλο τους/της. «Το πρόβλημα του πολλαπλασιασμού» αποτελεί προσκλητήριο αλλά και προσωπική επανασκηνοθέτηση του φίλμ Ζαμπρίσκι Πόιντ: «Εβλεπα το κεφάλι του να κατρακυλάει./είχε ήλιο./[…] ύστερα είδα το κεφάλι της[…] Υστερα είδα τα κεφάλια τους πολλαπλασιασμένα.[…] σαν να βλέπεις ένα Ζαμπρίσκι Πόιντ τεράστιο./ Ιτε παίδες, παίδες του Ζαμπρίσκι Πόιντ, ψιθύρισα,/». Παράλληλα δεν λείπουν ποιήματα που εκκινούν από τον ιδιωτικό χώρο: ο έρωτας («Το πρόβλημα του έρωτα») ή ο θάνατος –θεματική που απασχόλησε τον ποιητή παλαιότερα (εδώ: «Το πρόβλημα της καταμέτρησης», «Το πρόβλημα της ταφής»).
Τα ποιήματα-προβλήματα διαμορφώνονται συχνά με τον τρόπο της ειρωνείας, αλλά και με αντιθέσεις ή με συνδέσεις αδύνατες και παράλογες. Αυτό και η αφαίρεση συγκροτούν την απόσταση της φωνής εκφοράς από τα ίδια τα ζητήματα που τίθενται ως διαδικασία κινητοποίησης της σκέψης και όχι ως ταξινόμηση. Σε δύο ποιήματα αναφορά στον Σπινόζα (ως τροχιστή γυαλιών και ως αποδιοπομπαίου) ίσως υπονοεί δάνεια για την κατασκευαστική βάση της συλλογής, όπως πιθανόν το τελευταίο ποίημα («Το λυμένο πρόβλημα») φαίνεται να υποδεικνύει με την υπέρβασή του: «Οταν η ύλη/συναντάει την ύλη,/γεννιέται η ψυχή./Τα υπόλοιπα/είναι μελωδία».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας