Αθήνα, 7°C
Αθήνα
Αραιές νεφώσεις
7°C
8.3° 5.8°
4 BF
78%
Θεσσαλονίκη
Σποραδικές νεφώσεις
8°C
8.8° 6.2°
3 BF
66%
Πάτρα
Αίθριος καιρός
12°C
12.0° 11.6°
4 BF
46%
Ιωάννινα
Αίθριος καιρός
9°C
8.9° 8.9°
1 BF
40%
Αλεξανδρούπολη
Αραιές νεφώσεις
4°C
3.9° 3.9°
5 BF
52%
Βέροια
Ελαφρές νεφώσεις
7°C
7.7° 5.1°
2 BF
68%
Κοζάνη
Σποραδικές νεφώσεις
3°C
3.4° 2.9°
2 BF
52%
Αγρίνιο
Ελαφρές νεφώσεις
7°C
7.4° 7.4°
1 BF
41%
Ηράκλειο
Ασθενείς βροχοπτώσεις
10°C
12.1° 8.8°
5 BF
72%
Μυτιλήνη
Σποραδικές νεφώσεις
7°C
6.9° 4.6°
4 BF
64%
Ερμούπολη
Αραιές νεφώσεις
8°C
8.4° 6.8°
6 BF
66%
Σκόπελος
Αραιές νεφώσεις
7°C
6.7° 4.6°
3 BF
70%
Κεφαλονιά
Ελαφρές νεφώσεις
12°C
11.9° 11.9°
3 BF
50%
Λάρισα
Σποραδικές νεφώσεις
7°C
9.1° 7.3°
0 BF
57%
Λαμία
Αυξημένες νεφώσεις
7°C
7.7° 5.6°
2 BF
75%
Ρόδος
Ελαφρές νεφώσεις
13°C
13.7° 12.8°
2 BF
39%
Χαλκίδα
Αραιές νεφώσεις
7°C
7.1° 5.6°
3 BF
68%
Καβάλα
Ελαφρές νεφώσεις
5°C
5.5° 5.3°
4 BF
50%
Κατερίνη
Αραιές νεφώσεις
6°C
7.2° 5.8°
2 BF
79%
Καστοριά
Σποραδικές νεφώσεις
4°C
3.5° 3.5°
0 BF
71%
ΜΕΝΟΥ
Κυριακή, 09 Φεβρουαρίου, 2025
carmen maria matsado
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Κάρμεν Μαρία Ματσάδο. Το σώμα της και άλλες εκδηλώσεις. Διηγήματα. Μετάφραση: Translatress. Σελ. 342. Αντίποδες, 2024

Τα πάθη του γυναικείου σώματος

Η βία που υφίσταται το γυναικείο σώμα είναι παρούσα σε πολλά από τα διηγήματα, τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν φεμινιστικά καθώς πραγματεύονται θέματα εξουσίας, ερωτικών σχέσεων, γυναικείας δημιουργικότητας και προτύπων θηλυκότητας μέσα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, όμως δεν θα άξιζε μια στερεότυπη ταμπέλα σε ένα βιβλίο που η μεγαλύτερη αρετή του είναι η αναμέτρηση με κάθε είδους στερεότυπα και νόρμες, υιοθετώντας ένα βλέμμα σύγχρονο, φρέσκο, καυστικό, παιγνιώδες και ανατρεπτικό.

Η συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Το σώμα της και άλλες εκδηλώσεις» αποτελεί το συγγραφικό ντεμπούτο της Αμερικανίδας Κάρμεν Μαρία Ματσάδο, ένα ντεμπούτο που προκάλεσε το ενδιαφέρον της κριτικής και προτάθηκε για το βραβείο National Book Award. Η συλλογή αποτελείται από οκτώ σχετικά εκτενή διηγήματα, το κοινό υπέδαφος των οποίων είναι η γυναικεία εμπειρία και δη αυτή που βιώνεται μέσα από το σώμα και αποτυπώνεται σε αυτό.

Το πρώτο διήγημα, ένα από τα πλέον πολυεπίπεδα και ενδιαφέροντα της συλλογής, φέρει τον τίτλο «Η βελονιά του συζύγου» και η πλοκή του συνοψίζεται ως εξής: μια γυναίκα ερωτεύεται, παντρεύεται και κάνει οικογένεια με έναν άντρα στον οποίο προσφέρει τα πάντα, εκτός από ένα: την άδεια να της αφαιρέσει μια πράσινη κορδέλα που φορά πάντοτε γύρω από τον λαιμό. Το κείμενο, ενώ ξετυλίγεται με τρόπο ρεαλιστικό, συνομιλεί με τον μύθο ως εξής: η αφηγήτρια δηλώνει εξ αρχής πως της αρέσουν οι ιστορίες κι έτσι, εμβόλιμα στην πλοκή, εγκιβωτίζει σύντομες αφηγήσεις με έντονο το στοιχείο του αλλόκοτου ή του τρόμου, πειραγμένους κλασικούς ή αστικούς μύθους με επίκεντρο το σώμα, τη μητρότητα, τον πόθο, την απειλή, τον θάνατο. Το απροσδόκητο τέλος του διηγήματος το μετατοπίζει αιφνίδια και οριστικά από τον χώρο του ρεαλισμού σε αυτόν του φανταστικού και της αλληγορίας. Ενδιαφέρουσα πτυχή της μορφής του κειμένου αποτελεί η παρεμβολή εντός παρενθέσεως σκηνοθετικών οδηγιών στον αναγνώστη όπως η ακόλουθη: «(Εάν διαβάζετε αυτή την ιστορία δυνατά, δώστε ένα μαχαίρι ξεφλουδίσματος στους ακροατές και ζητήστε τους να κόψουν το τρυφερό κομμάτι δέρμα ανάμεσα στον δείκτη και τον αντίχειρα. Μετά, ευχαριστήστε τους)».

Ο πειραματισμός με τη φόρμα, η εισβολή του φανταστικού στοιχείου μέσα στο καθημερινό και ρεαλιστικό, το αλληγορικό στοιχείο, όπως και η κυρίαρχη παρουσία των αισθήσεων, αποτελούν χαρακτηριστικά των περισσότερων διηγημάτων της συλλογής, όπως λόγου χάρη το διήγημα με τίτλο «Οι αληθινές γυναίκες έχουν σώματα». Εδώ η αφηγήτρια εργάζεται σε ένα μαγαζί που πουλάει τουαλέτες για χορούς αποφοίτησης. Στη διάρκεια της πλοκής ανακαλύπτει πως κάποιες γυναίκες πλήττονται από την εξής ασθένεια: σιγά σιγά εξαϋλώνονται, μετατρέπονται σε φαντάσματα που αρέσκονται ακόμη να κρύβονται μέσα στα εντυπωσιακά, στοιχειωμένα πλέον, φορέματα. Παράλληλα με αυτή την ανακάλυψη ζει μια ερωτική ιστορία με μια νεαρή γυναίκα, που και αυτή στην πορεία πλήττεται από την ίδια παράξενη μοίρα.

Στο διήγημα «Οκτώ μπουκιές» μια μεσήλικη γυναίκα αποφασίζει να κάνει εγχείρηση σμίκρυνσης στομάχου για να χάσει βάρος, στην «Καταγραφή» η αφηγήτρια καταγράφει εν είδει καταλόγου τις ερωτικές της εμπειρίες καθώς μια πανδημία απειλεί να αφανίσει τον πληθυσμό της Γης, στο διήγημα «Μητέρες» παρακολουθούμε με διαδοχικές αναδρομές στον χρόνο την εμπειρία της μητρότητας μέσα από την κάποτε θυελλώδη αλλά πλέον διαλυμένη σχέση δύο γυναικών, ενώ στην «Ενοικο» πρωταγωνιστεί μια συγγραφέας που καταλύει για ένα διάστημα σε ένα κέντρο καλλιτεχνών στη μέση ενός δάσους, όπου το παρόν θα συναντηθεί με το παρελθόν μέσω μιας οδυνηρής παιδικής ανάμνησης. Παιγνιώδες, αλλά κατά τη γνώμη μου κουραστικό το «Ιδιαζόντως απεχθή» που χλευάζει μια τηλεοπτική αστυνομική σειρά. Αντίθετα, ενδιαφέρον και βαθύ το τελευταίο διήγημα, «Ανυπόφορη στα πάρτι», όπου μια γυναίκα, θύμα σεξουαλικής βίας, προσπαθεί να αναβιώσει με κάποιον τρόπο το τραύμα της για να το θεραπεύσει.

Η βία που υφίσταται το γυναικείο σώμα είναι παρούσα σε πολλά από τα διηγήματα, τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν φεμινιστικά καθώς πραγματεύονται θέματα εξουσίας, ερωτικών σχέσεων, γυναικείας δημιουργικότητας και προτύπων θηλυκότητας μέσα σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, όμως δεν θα άξιζε μια στερεότυπη ταμπέλα σε ένα βιβλίο που η μεγαλύτερη αρετή του είναι η αναμέτρηση με κάθε είδους στερεότυπα και νόρμες, υιοθετώντας ένα βλέμμα σύγχρονο, φρέσκο, καυστικό, παιγνιώδες και ανατρεπτικό.

Εξίσου ανατρεπτική και πρωτότυπη και η επιλογή της μετάφρασης: πραγματοποιήθηκε με τη σύμπραξη πέντε μεταφραστριών, οι οποίες γνωρίστηκαν σε ένα σεμινάριο μετάφρασης και αποφάσισαν να μεταφράσουν ένα βιβλίο παρέα. Δική τους επιλογή λοιπόν η ανά χείρας συλλογή, την οποία υπογράφουν από κοινού ως Translatress. Κι αν εξαιρέσουμε τη μετάφραση του τίτλου, η οποία δεν με βρίσκει απολύτως σύμφωνη, το «σώμα» του βιβλίου, η φρεσκάδα και η οξύτητα της γλώσσας, οι διακυμάνσεις του ύφους, έχουν αποδοθεί υποδειγματικά κι έτσι προσμένουμε κι άλλες τέτοιες δημιουργικές συνεργασίες.

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Τα πάθη του γυναικείου σώματος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας