Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί και αποκαλυπτικοί. Κάθε χρόνο περίπου σαράντα χιλιάδες Αμερικανοί σκοτώνονται και άλλες ογδόντα τραυματίζονται από πυροβόλα όπλα σε έναν οιονεί εμφύλιο πόλεμο. Το γεγονός δε ότι πολλοί από αυτούς τους θανάτους και τους τραυματισμούς συμβαίνουν, συχνά, μαζικά, επιτείνει τον τρόμο των αριθμών. Αναγκαστικά, λοιπόν, τίθεται το αμείλικτο ερώτημα, γιατί αυτό το τραγικό φαινόμενο εκδηλώνεται στην Αμερική;
Ο Πολ Οστερ, ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς συγγραφείς, που δυστυχώς έφυγε πριν από λίγες ημέρες από τη ζωή, συγκλονισμένος από τους αριθμούς των νεκρών και των τραυματιών, αλλά και την πολλαπλασιαστική διάχυση των τραγικών συνεπειών τους, επιχειρεί να απαντήσει στο κρίσιμο αυτό ερώτημα. Η ενασχόληση του συγγραφέα είχε ως αποτέλεσμα το βιβλίο Αιματοβαμμένο έθνος, το περιεχόμενο του οποίου λυγίζει από το βάρος του αίματος των πολύνεκρων δολοφονικών συμβάντων της τελευταίας δεκαετίας που με ψυχρό και λιτό δημοσιογραφικό ύφος περιγράφει και των πορτρέτων των δραστών, των μεθόδων και των όπλων τους που αποτυπώνει.
Ο Οστερ βλέπει ως αφορμές των παρανοϊκών εγκληματικών συμπεριφορών, που παραθέτει, τις οικογενειακές, συζυγικές και σεξουαλικές πικρίες, τη μνησικακία προς τους θεσμούς για λόγους εργασιακούς, πολιτικούς και φυλετικούς, τον μιμητισμό, την αφόρητη μοναξιά. Για να αναδείξει δε το ευρύτερο πολιτισμικό πλαίσιο, στο οποίο με τόση ευκολία και συχνότητα αυτές εκδηλώνονται, ξεκινά με τη δική του πρόσληψη του φαινομένου.
Επιστρέφει, αρχικά, στην παιδική του ηλικία και περιγράφει την ανύπαρκτη δική του σχέση με τα όπλα, όπως και όλης της οικογένειάς του, παρά τον συνεχή βομβαρδισμό στη δεκαετία του 1950 με βίαιες ταινίες και σίριαλ καουμπόικου και γκανγκστερικού περιεχομένου. Αργότερα, όταν ενηλικιώνεται και εργάζεται για λίγο στο εμπορικό ναυτικό, έκπληκτος γνωρίζει εκεί κάποιους συνομηλίκους του από την επαρχία οι οποίοι είναι εξοικειωμένοι με τη βία και έχουν μια σχιζοφρενική σχέση με τα όπλα και την εύκολη αλλά άκρως επικίνδυνη χρήση τους.
Αποκαλύπτει όμως και μια τραγωδία που στοιχειώνει την οικογένειά του και εξηγεί τον προβληματικό ψυχισμό του πατέρα του. Η γιαγιά του δολοφόνησε τον σύζυγό της και παππού του που την είχε εγκαταλείψει μαζί με τα παιδιά της. Στην εξέλιξη της διερεύνησής του, ο Οστερ καταδύεται στο παρελθόν της αμερικανικής κοινωνίας και αναδεικνύει κάποιους από τους βασικούς τρόπους της συγκρότησης και της ανάπτυξής της και τη σχέση τους με τη μαζική οπλοκατοχή. Τέτοιοι είναι η συνεχής βίαιη επέκταση των λευκών αποίκων στα εδάφη των γηγενών Ινδιάνων, τους οποίους, με ένοπλες πολιτοφυλακές, σκότωναν και εκτόπιζαν, και το καθεστώς της δουλείας, με τη χρήση των μαύρων σκλάβων ως εργαλείων και την ανηλεή και φονική καταδίωξη από οπλισμένα αποσπάσματα όσων από αυτούς δραπέτευαν.
Ο συγγραφέας στέκεται ιδιαίτερα και συνδυαστικά στην υποκρισία της ιστορικής Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ (1776), η οποία, παρ’ όλο που αναφέρεται στην ισότητα όλων των ανθρώπων, εξαιρεί, σιωπηλά, τους σκλάβους, και στη διφορούμενη Δεύτερη Τροπολογία της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Πολίτη (1791), που κατοχυρώνει το δικαίωμα του λαού να διατηρεί και να φέρει όπλα χωρίς περιορισμούς. Η διατύπωση αυτή αποτέλεσε και αποτελεί, παρά τις κατά καιρούς προσπάθειες νομολογιακής αλλαγής, τον θεμέλιο λίθο της νομιμοποίησης της οπλοκατοχής.
Η ανάπτυξη όμως του σύγχρονου κινήματος υπέρ του δικαιώματος στα όπλα είναι και αποτέλεσμα μιας «πανουργίας της ιστορίας». Ο Οστερ θεωρεί ότι το κίνημα γιγαντώθηκε εξαιτίας της δημιουργίας και της δράσης της ριζοσπαστικής οργάνωσης των Μαύρων Πανθήρων τη δεκαετία του 1960, η οποία διακήρυσσε και ασκούσε έμπρακτα το δικαίωμα της οπλοκατοχής για την προστασία των μαύρων από τη ρατσιστική αστυνομία.
Ομως ο φόβος των ένοπλων ομάδων των μαύρων και η γενικευμένη πολιτική και κοινωνική αμφισβήτηση εκείνων των χρόνων, ενεργοποίησαν τα συντηρητικά αντανακλαστικά των λευκών, κυρίως, Αμερικανών για προστασία του εαυτού τους με τα όπλα και ενδυνάμωσαν υπερβολικά και πολιτικά τον Εθνικό Σύνδεσμο Οπλοκατοχής, τη μαζική οργάνωση που υποστηρίζει την ελεύθερη κατοχή όπλων. Ετσι, οι συντηρητικοί λευκοί οικειοποιήθηκαν το δικαίωμα της οπλοκατοχής και το κατέστησαν ένα νόμιμο δόγμα της αμερικανικής κοινωνίας, η οποία, βέβαια, ήταν έτοιμη, ιστορικά και ιδεολογικά, να το αποδεχτεί.
Ο συγγραφέας επαναλαμβάνει τους βίαιους τρόπους γέννησης της Αμερικής και επισημαίνει, επιπλέον, ότι συγκροτήθηκε με βάση τις αρχές ενός έντονα συγκρουσιακού και ανταγωνιστικού καπιταλισμού που στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού κατέστειλε και με δολοφονίες ακόμα τις απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων. Η χώρα αυτή, όμως, δεν αναστοχάστηκε ακόμα κριτικά το παρελθόν της. Απέναντι σε αυτήν την ιδεολογικοπολιτική κατάσταση, ο Οστερ ως ρεαλιστής, ανάμεσα στη μαζική οπλοκατοχή και στην αδύνατη απαγόρευσή της, βλέπει ως λύση τον συμβιβασμό με έναν όσο το δυνατόν πιο αυστηρό έλεγχό της. Ισως έτσι αρχίσει να διαμορφώνεται ένα άλλο μέλλον για τη χώρα.
Ο Οστερ, εντέλει, με την «υβριδική» δοκιμιακή του σύνθεση, στην οποία συνυπάρχουν διάφοροι αφηγηματικοί τρόποι και αντίστοιχα είδη, όπως η αυτοβιογραφία, η ιστοριογραφία, η δημοσιογραφική έρευνα, ακόμα και η ποίηση, απάντησε πλήρως και σφαιρικά για την εκδήλωση της αμερικανικής αρρώστιας της οπλοκατοχής. Η αφήγησή του, δε, αποδίδει λιτά, αλλά με ένταση τα όσα περιγράφει. Ενσωματώνει, επιπλέον, αρμονικά φωτογραφίες τού Spencer Ostrander με ψυχρούς και χωρίς ανθρώπινη ζωή τόπους, όπου διαπράχθηκαν αναίτιες μαζικές δολοφονίες. Η μετάφραση της Ιωάννας Ηλιάδη μεταφέρει πλήρως το ύφος και τη δύναμη του κειμένου.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας