Αθήνα, 16°C
Αθήνα
Αραιές νεφώσεις
16°C
16.5° 14.0°
2 BF
71%
Θεσσαλονίκη
Ασθενής ομίχλη
9°C
9.9° 8.2°
3 BF
91%
Πάτρα
Αυξημένες νεφώσεις
15°C
16.0° 15.5°
2 BF
65%
Ιωάννινα
Σποραδικές νεφώσεις
11°C
10.9° 10.9°
1 BF
76%
Αλεξανδρούπολη
Αυξημένες νεφώσεις
6°C
5.9° 5.9°
4 BF
87%
Βέροια
Αυξημένες νεφώσεις
7°C
7.0° 7.0°
1 BF
85%
Κοζάνη
Σποραδικές νεφώσεις
7°C
7.4° 7.4°
3 BF
87%
Αγρίνιο
Αυξημένες νεφώσεις
14°C
14.3° 14.3°
2 BF
80%
Ηράκλειο
Σποραδικές νεφώσεις
16°C
15.8° 14.9°
4 BF
72%
Μυτιλήνη
Αραιές νεφώσεις
12°C
12.1° 11.9°
0 BF
92%
Ερμούπολη
Ελαφρές νεφώσεις
14°C
14.4° 14.4°
3 BF
82%
Σκόπελος
Αυξημένες νεφώσεις
11°C
10.7° 10.7°
5 BF
83%
Κεφαλονιά
Ελαφρές νεφώσεις
17°C
16.9° 16.9°
3 BF
72%
Λάρισα
Σποραδικές νεφώσεις
12°C
11.9° 11.9°
4 BF
82%
Λαμία
Αυξημένες νεφώσεις
14°C
15.1° 13.4°
3 BF
72%
Ρόδος
Σποραδικές νεφώσεις
15°C
15.8° 15.4°
3 BF
76%
Χαλκίδα
Σποραδικές νεφώσεις
15°C
14.8° 14.4°
0 BF
62%
Καβάλα
Ψιχάλες
8°C
7.7° 6.3°
3 BF
79%
Κατερίνη
Αυξημένες νεφώσεις
8°C
8.4° 8.4°
2 BF
94%
Καστοριά
Αραιές νεφώσεις
11°C
10.7° 10.7°
1 BF
80%
ΜΕΝΟΥ
Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου, 2025
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Μαρίκε Λούκας Ράινεβελντ. Μarieke Lucas Rijneveld. Υπέροχη αγαπημένη μου. Μετάφραση: Αγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου. σελ. 376. Εκδόσεις Ικαρος

Σκοτεινή περιδίνηση

Ο κατακλυσμιαίος, νοσηρός έρωτας ενός μεσήλικα κτηνιάτρου για ένα δεκατετράχρονο κορίτσι σε ένα ολλανδικό χωριό συνιστά τον θεματικό πυρήνα του Υπέροχη αγαπημένη μου, του δεύτερου μυθιστορήματος του Μαρίκε Λούκας Ράινεβελντ (γενν. 1991), μετά το επιβλητικό πεζογραφικό ντεμπούτο του Δυσφορεί η νύχτα, για το οποίο ο Ράινεβελντ τιμήθηκε το 2020 με το Διεθνές Βραβείο Μπούκερ και έγινε έτσι ο νεότερος κάτοχος του βραβείου στην ιστορία του θεσμού.

Συναντάμε και στο δεύτερο μυθιστόρημα, όπως και στο πρώτο, το ίδιο σκηνικό, μια φάρμα στην ολλανδική ύπαιθρο, και το ίδιο αποπνικτικό, συντηρητικό οικογενειακό περιβάλλον, που μαστίζεται από το πένθος και την εγκατάλειψη. Συναντάμε επίσης ξανά τον ίδιο εκρηκτικό συνδυασμό αθωότητας και βιαιότητας, που πασχίζει να υπερβεί την απουσία νοήματος και την απουσία αγάπης και μοιάζει να συγκροτεί μια αντεστραμμένη θεολογία.

Το Υπέροχη αγαπημένη μου έχει τη μορφή μιας ατέρμονης, καταιγιστικής απεύθυνσης του κτηνιάτρου, που είναι ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής του βιβλίου, προς το κορίτσι – απεύθυνση η οποία ταυτόχρονα ανασυστήνει τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν μέσα σε ένα καλοκαίρι, όταν εκείνος επισκεπτόταν τακτικά τη φάρμα όπου μεγάλωνε το κορίτσι, φροντίζοντας τα άρρωστα ζώα. Παραληρηματικά, υμνητικά απευθύνεται ο αφηγητής προς το κορίτσι, έστω και αν στο μεταξύ η υπόθεση έχει φτάσει στο δικαστήριο και ο ίδιος έχει καταδικαστεί και εκτίει ποινή φυλάκισης.

Ξεκινώντας κανείς την ανάγνωση του βιβλίου, δεν μπορεί παρά να παρασυρθεί από τον χείμαρρο της αφήγησης, από τις σκέψεις και τα συναισθήματα που ξεχύνονται χωρίς παύση, με όχημα έναν εξαιρετικά μακροπερίοδο λόγο, όπου απουσιάζουν σχεδόν οι τελείες. Το ότι η μακροπερίοδη, παραληρηματική εκφώνηση του λόγου συνδυάζεται με μια μεστή, πυκνή γλώσσα, πλούσια σε ποιητικές εικόνες και μεταφορές, που διαθέτει επιπλέον εκπληκτική ακρίβεια και διαύγεια (στοιχεία που χαρακτήριζαν και το πρώτο μυθιστόρημα του Ράινεβελντ), συνιστά επίτευγμα από πλευράς συγγραφέα και συγχρόνως μαρτυρά τον βαθμό της μεταφραστικής δυσκολίας.

Ο τρόπος που αντεπεξήλθαν σε αυτές τις δυσκολίες οι δύο μεταφραστές του βιβλίου, η Μαρία Αγγελίδου και ο Αγγελος Αγγελίδης, παραδίδοντας ένα λαμπρό κείμενο, αξίζει ασφαλώς τα εύσημα.

Παρότι η φωνή του άντρα είναι αυτή που καθορίζει την οπτική γωνία και δίνει τον τόνο της αφήγησης, η αφήγηση διευρύνεται πολυφωνικά για να ενσωματώσει και τη φωνή του κοριτσιού.

Με εμμονή στη λεπτομέρεια ανασύρει ο αφηγητής από τη μνήμη του τις συναντήσεις και τις συζητήσεις τους, μεταφέροντας κάθε τόσο τα λόγια του κοριτσιού: «(...) και κοκκινίζοντας ελαφρά πρόσθεσες πως μερικές φορές παρίστανες τάχα πως το τραγουδούσες εσύ το τραγούδι, σε μια κατάμεστη αίθουσα, στην πρώτη σειρά θα κάθονταν οι πιο σημαντικοί άνθρωποι που ήξερες, και θα τους άρεσε, θα το έβρισκαν υπέροχο, φανταστικό, θα χρησιμοποιούσες κι εσύ ψεύτικα δάκρυα, για να κάνουν το ίδιο εφέ, κατά παραγγελία δεν μπορούσες να κλάψεις, τα κατάφερνες άμα σκεφτόσουν τους πεθαμένους, δεν μπορούσες όμως να τραγουδάς και να σκέφτεσαι τους πεθαμένους την ίδια στιγμή, όχι, αδύνατον, να κάνεις ποδήλατο και να σκέφτεσαι τους πεθαμένους, αυτό ναι, αυτό το μπορούσες (...)».

Κοινή είναι η προσπάθεια των δύο χαρακτήρων να υπερβούν την ασφυκτική γι’ αυτούς πραγματικότητα, αναπλάθοντάς την. Ετσι, τα παιδικά τραύματα που στοιχειώνουν τον αφηγητή συναντιούνται με τον βαθιά πληγωμένο, φαντασιόπληκτο εσωτερικό κόσμο της νεαρής κοπέλας, η οποία ονειρεύεται να πετάξει, κατατρύχεται μάλιστα από την έμμονη, ενοχική ιδέα ότι είναι η ίδια το αεροπλάνο που την 11η Σεπτεμβρίου 2001 έπεσε πάνω στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης, ενώ συγχρόνως στήνει φανταστικούς διαλόγους με τον Φρόιντ και τον Χίτλερ και επιθυμεί να γίνει αγόρι.

Το φαντασιακό του έρωτα, έτσι όπως ξεδιπλώνεται από πλευράς του άντρα, και ο εσωτερικός κόσμος του κοριτσιού συγχωνεύονται ολοένα και περισσότερο, όσο προχωράει η αφήγηση, και είναι ακριβώς αυτή η συγχώνευση που δημιουργεί και την υπαρξιακή αμφισημία που χαρακτηρίζει το βιβλίο. Εντέχνως δημιουργεί ο συγγραφέας την εντύπωση μιας αμοιβαιότητας στον τρόπο που έρχονται κοντά αυτοί οι δύο άνθρωποι (έστω κι αν το κορίτσι δεν αντιλαμβάνεται ακριβώς τη φύση των προθέσεων του άντρα) και καλύπτει πίσω από μια χυμώδη, ποιητική γλώσσα τον σκληρό πυρήνα της παιδεραστίας – εντύπωση που ανατρέπεται στη συνέχεια, καθώς ξετυλίγεται το χρονικό της σεξουαλικής κακοποίησης.

Με φανερές και υπόγειες αναφορές σε βιβλία όπως τα Λολίτα του Ναμπόκοφ και Ο θάνατος στη Βενετία του Τόμας Μαν και με μια γλώσσα που είναι αρθρωμένη ως περιδίνηση, χωνεύει εντός της από βιβλικά εδάφια έως στίχους τραγουδιών και καταφέρνει, παρά τη σκοτεινή θεματολογία της, να μεταγγίσει ομορφιά, ο Μαρίκε Λούκας Ράινεβελντ πιστοποιεί με το δεύτερο πεζογραφικό του βήμα την εξαιρετική συγγραφική του στόφα και βάζει γερές παρακαταθήκες για το μέλλον.

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Σκοτεινή περιδίνηση

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας