«Ο δικός μου λαός είναι λαός της λύπης, περισσότερο απ’ όσους άλλους έχουν ζήσει στη γη. Δεν έχουμε τη λύπη μέσα στις καρδιές μας, την έχουμε στην ιστορία μας. Είμαι μια από τους τελευταίους που ξέρουν τι μας πήραν και τι είχαμε πριν μας το πάρουν. Το βάρος της λύπης έχει συντρίψει πολλούς, τους έχει κάνει κομμάτια. […] Πιστεύαμε πως όλα ήταν καλά κι ωραία, πως ήμασταν μια χαρά, ένας κόσμος θαυμάσιος.[…] Ημασταν τόσο ευτυχισμένα παιδιά. Κι ένας κόσμος που ξέρει να κάνει τα παιδιά του ευτυχισμένα είναι ένας κόσμος καλός κι ωραίος. Δεν είναι μόνο ότι τον κόσμο αυτόν μας τον πήραν. Είναι το ότι συχνά, πολύ συχνά δινότανε η διαταγή. Σκοτώστε τους όλους».
Με τη λιτή αυτή αφήγηση η κεντρική ηρωίδα του μυθιστορήματος του Sebastian Barry, Χίλια φεγγάρια, (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Ικαρος, Αθήνα 2020), η Γουινόνα, αποδίδει τα πάθη της φυλής της κατά την περίοδο του Αμερικανικού Εμφύλιου Πολέμου, από τον οποίο κατόρθωσε να επιζήσει χάρη στην αποφασιστικότητα, την καλοσύνη και τη φροντίδα δυο ξεχωριστών αντρών, του Τόμας ΜακΝάλτι, μετανάστη Ιρλανδού, πρώην στρατιώτη, που «είχε κάνει και στη φυλακή του Λέβενγουερθ για λιποταξία» και του Τζον Κόουλ, «που είχε υπηρετήσει στον στρατό κι ήταν καθωσπρέπει κτηματίας», στο αίμα του οποίου έρεε και λίγο ινδιάνικο αίμα.
Οι τρεις τους συνθέτουν μια ιδιόμορφη, αλλά αξιοζήλευτη για τους ισχυρούς δεσμούς αγάπης, οικογένεια. Ζουν σε μια φτωχική φάρμα λίγα μίλια έξω από την πόλη Πάρις στο Τενεσί, κάπου το 1873 ή 1874, μαζί με τον ιδιοκτήτη του κτήματος, τον Λάιζι Μάγκαν, και τα αδέρφια Ρόζαλι, μια «άγια γυναίκα με μαύρο δέρμα», και Τένισον Μπουγκρό, δυο πρώην σκλάβους, οι οποίοι αν και ελεύθεροι πλέον, παρέμεναν ακόμη «πολύ κάτω στα μάτια των χλομών προσώπων».
Η Γουινόνα ή Οτζιντζίντκα, «που θα πει τριαντάφυλλο» στη γλώσσα των Ινδιάνων, αφηγείται την ταραχώδη ιστορία της νεότητάς της, μια τραγική ιστορία πολλών εγκλημάτων σε βάρος της ίδιας και της φυλής της. Η Γουινόνα στα μάτια των κατοίκων της μικρής πόλης είναι ένα «κάρβουνο απ’ τη σβησμένη ινδιάνικη φωτιά», ένα Τίποτα, «ένα πλάσμα πιο κοντά στον πίθηκο παρά στον άνθρωπο».
Το απρόσμενο και ατρόμητο ερωτικό ενδιαφέρον του νεαρού Τζας Τζόνσκι την κάνει για λίγο να πιστέψει πως ίσως υπάρχει αγάπη και έξω από τον μικρόκοσμο της οικογένειάς της. Ο ανελέητος ξυλοδαρμός και βιασμός της νεαρής ηρωίδας, η αδυναμία να βρει το δίκιο της μέσα σε ένα κοινωνικό και πολιτικό σύστημα όπου οι Iνδιάνοι δεν είναι πολίτες, όπου ο καθένας μπορούσε να τους δείρει, να τους τσακίσει, να τους γδάρει χωρίς καμιά ηθική, νομική ή άλλη τιμωρία, αλλά και η απάνθρωπη κακοποίηση του Τένισον Μπουγκρό, ωθούν τη Γουινόνα σε ένα παράτολμο και πέρα από κάθε λογική ταξίδι εκδίκησης, απονομής δικαιοσύνης και αυτογνωσίας. Στην πορεία προς τη δικαιοσύνη η ηρωίδα θα γνωρίσει και θα υπερβεί τις δυνάμεις της πολλές φορές, θα νιώσει την αίσθηση της ελευθερίας, θα αισθανθεί τον αληθινό, πηγαίο έρωτα στο πρόσωπο της Πεγκ, η ομορφιά της οποίας «ήταν στρατιά αναρίθμητη», και θα αντικρίσει κατάματα τον θάνατο.
Στα Χίλια φεγγάρια η αφήγηση στηρίζεται σε ιστορικά γεγονότα και καταστάσεις, που αποτελούν την πρώτη ύλη ενός ιστορικού μυθιστορήματος, εμπλουτισμένη με στοιχεία αγωνίας και απρόβλεπτο τέλος, τα οποία παραπέμπουν στο είδος του αστυνομικού μυθιστορήματος. Ο συγγραφέας εστιάζει την προσοχή του στην κεντρική ηρωίδα, φωτίζει τη βιογραφία, τις σκέψεις, τα συναισθήματά της, την καθιστά το κέντρο των πάντων και ταυτόχρονα συμπλέκει το ατομικό με το συλλογικό δημιουργώντας μιαν αποκαλυπτική υπαρξιακή πραγματικότητα. Τα πιο συγκλονιστικά και συνάμα αληθινά ιστορικά στοιχεία του μυθιστορήματος είναι οι λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής, όπως η κοπιαστική αγροτική ζωή, οι μικρές στιγμές ευτυχίας μέσα στον ζόφο της βίας και της διαμάχης νικητών και νικημένων, που ανασυγκροτούν την ατμόσφαιρα της εποχής.
Ο Sebastian Barry, δεξιοτέχνης του λόγου και δίκαια ένας από τους πιο αξιόλογους συγγραφείς παγκοσμίως, θέτει την ηρωίδα του με λόγο λιτό και απέριττο να αποδίδει ρεαλιστικά τις κακουχίες που υπέστη, ενώ η φωνή της γνωρίζει λυρικές κορυφώσεις όταν καλείται με λέξεις να αναπαραστήσει τα συναισθήματα που γεννά ο έρωτας, ή τον θαυμασμό της για τους δυο άντρες της ζωής της που έχουν μέσα τους «χειροπιαστή και μπόλικη τη γυναικεία φύση». Για την ηρωίδα του Sebastian Barry «χίλια φεγγάρια όλα μαζί» κι αν περάσουν ο κόσμος θα συνεχίσει να είναι «έτοιμος κάθε στιγμή να χαθεί». Ωστόσο, «αν προχωρούσες αρκετά, θα ’βρισκες ανθρώπους που είχαν ζήσει πριν από πολύ πολύ καιρό», ένα ταξίδι εις εαυτόν, αίτημα μελαγχολικό αλλά συνάμα λυτρωτικό.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας