Ο ρόλος της μνήμης είναι καθοριστικός παράγοντας στη σύνθεση μιας αυτοβιογραφίας. Ο Φρόιντ, αναφερόμενος στην αναλυτική διαδικασία στο άρθρο του «Kατασκευές στην Aνάλυση» (Konstruktionen in der Analyse), τονίζει ότι ο ψυχαναλυόμενος ενθυμείται, ενώ ο ψυχαναλυτής συνθέτει και παρουσιάζει μια όψη του παρελθόντος του ψυχαναλυόμενου που βασίζεται στις ενθυμήσεις αλλά και στην έλλειψη ενθυμήσεών του. Η Τάρα Γουέστοβερ (Tara Westover) γράφει τη «Μορφωμένη», την αυτοβιογραφία της που μετέφρασε εξαιρετικά η Μαρία Φακίνου για λογαριασμό των εκδόσεων «Ικαρος», με την ψυχική διάθεση ενός ανθρώπου που αναλύει και ανασυνθέτει την ιστορία του. Γι’ αυτό τα συμβάντα που αναφέρονται δεν εξυπηρετούν τη στείρα καταγραφή μιας πραγματικότητας αλλά με την αισθητική παρέμβαση της συγγραφέως γίνονται τα οδόσημα του ψυχικού της τοπίου.
Από τον πρόλογο ακόμα αυτή η αυτοβιογραφία φαίνεται ότι θα υποστηρίζεται από τη λογοτεχνικότητα που απαιτείται για να μην καταντήσουν τα ψυχικά βιώματα παρατηρήσεις με επιστημονικό ή κοινωνικό ενδιαφέρον. Γράφει πως «οι ζωές μας ήταν ένας κύκλος -ο κύκλος της ημέρας, ο κύκλος των εποχών-, κύκλοι αέναων αλλαγών που όταν ολοκληρώνονταν σήμαινε πως τίποτε απολύτως δεν είχε αλλάξει. Πίστευα πως η οικογένειά μου αποτελούσε μέρος αυτού του αθάνατου μοτίβου, πως ήμασταν, κατά μία έννοια, αιώνιοι. Ομως η αιωνιότητα ανήκε μόνο στο βουνό». Η διαμόρφωση και σύσταση μιας αυτοβιογραφίας πεντακοσίων σελίδων, η οποία ζητά από τον αναγνώστη την κατανόηση ότι πολλά από τα γεγονότα ή τις επιλογές των ηρώων που περιγράφονται προέρχονται από ψυχικές διαταραχές, είναι πετυχημένη μόνο αν η αφήγηση, που επικαλείται αναφορικότητα, είναι τόσο ζωντανή, ώστε να μην ενδιαφέρεται κανείς για την αλήθεια ή την αναλήθεια των γεγονότων αλλά για τη μέχρι τέλους εκστατική ανάγνωση του έργου.
Η Γουέστοβερ είναι η κόρη του Τζιν και ο Τζιν «είχε διαμορφωθεί απ’ αυτή τη βουνίσια ύπνωση, αυτή τη σιγή του ανθρώπινου δράματος». Λίγο αργότερα παραθέτει την πιθανότητα να είχε διπολική διαταραχή με τη σημείωση ότι η ίδια παράνοια που αποτελούσε σύμπτωμα της ασθένειας θα εμπόδιζε τη διάγνωση και τη θεραπεία της.
Γεννήθηκε στο υποβαθμισμένο Αϊντάχο, στην περιοχή του Μπακς Πικ, μέλος μιας οικογένειας με άλλα έξι αδέλφια, αφοσιωμένοι μορμόνοι. Στην προσπάθειά του ο πατέρας της να είναι αυτόνομος, οδηγημένος από ένα τυφλό μίσος για κάθε κρατική παρέμβαση, επέβαλε ως σκοπό της οικογένειας την πλήρη αυτάρκειά τους, όταν θα ερχόταν το «Τέλος των ημερών» ή το «βδέλυγμα της ερημώσεως». Αποτέλεσμα αυτής της συνθήκης ήταν η Τάρα να αποκτήσει πιστοποιητικό γεννήσεως στα εννιά της χρόνια, αφού δεν ήταν καν εγγεγραμμένη στα μητρώα του κράτους. Δεν πήγαινε σχολείο και από την παιδική της ηλικία βοηθούσε τον πατέρα της στον διαχωρισμό μετάλλων σε μια μάντρα με σιδερικά. Η επιμονή του πατέρα της για αυτονομία και αποφυγή κάθε επαφής με το κράτος, κρατούσε την οικογένεια σ’ ένα καθεστώς σκοταδισμού, όπου ακόμη και τα πιο τραγικά ατυχήματα θεωρούνταν «δοκιμασίες και θελήματα Κυρίου», που «θεραπεύονταν» με τη χρήση βοτάνων και μπόλικης πίστης. Πάντως η πρόσβαση σε νοσοκομείο ή η θεραπεία με βάση τους ιατρικούς κώδικες, ήταν απαγορευμένη. Οπως απαγορευμένη ήταν και η ανίχνευση των αιτιών τής εξαιρετικά κακοποιητικής και εξουσιαστικής συμπεριφοράς του αδερφού της Σον.
Αυτή η συμπεριφορά την οδήγησε με την παρότρυνση ενός άλλου αδερφού, του Τάιλερ, στην απόφαση να δώσει εξετάσεις για να φοιτήσει σε κολέγιο λίγο πριν κλείσει τα δεκαεφτά της. Ο,τι γίνεται από κει και πέρα αφορά την προσπάθεια της Γουέστοβερ να απεμπλακεί μέσω της μόρφωσης από τις αγκυλώσεις και τους εθισμούς του οικογενειακού της περιβάλλοντος.
Διαβάζει μανιωδώς καλύπτοντας τα κενά χρόνων και αναπτύσσοντας κριτικά τη σκέψη της, πράγμα που την οδήγησε να γράψει μία από τις καλύτερες εργασίες κατ’ ομολογία του καθηγητή της στο Κέμπριτζ. Είναι δύσκολο όμως να ξεφύγει από το κομμάτι του εαυτού της που είναι μεγαλωμένο στους πρόποδες του επιβλητικού βουνού, του Μπακς Πικ του Αϊντάχο. Αυτό το περιβάλλον των σκιών των βουνοκορφών, της μάντρας του πατέρα της με τα σιδερικά, των ατυχημάτων και των μη κανονικών συμπεριφορών, η Γουέστοβερ δεν θέλει να το επικρίνει αλλά να το κατανοήσει. Είναι ο μόνος τρόπος για να κατανοήσει τελικά τον ίδιο της τον εαυτό, ο οποίος παλεύει μεταξύ της νοσηρής πραγματικότητας που θέλουν να της επιβάλουν οι γονείς της και της αγάπης της γι’ αυτούς. Ο «λαβύρινθός» της ήταν ένα σύμπλεγμα από αγάπη και ενοχή. Μια διαρκής προσπάθεια να ισορροπήσει ανάμεσα στους εμμονισμούς του πατέρα της και τη δική της αντίληψη για την πραγματικότητα.
Τελικά η «Μορφωμένη» είναι η ανακάλυψη της δυνατότητας να υπάρχει και χωρίς το Αϊντάχο, να βρίσκεται στο Παρίσι ή στο Κέμπριτζ, μελετώντας Μιλ και Ρουσό. Να μπορεί ν’ αγαπά αυτόν τον πατέρα χωρίς να ντρέπεται, αφότου έφυγε από την πελώρια επιβλητική σκιά του. Είναι η «άλλη» ιστορία που υπήρχε δίπλα στις σκόρπιες αναμνήσεις της. Και αποφάσισε να την αφηγηθεί γιατί, όπως λέει στο σημείωμα για το κείμενο, «όλοι είμαστε πιο περίπλοκοι από τους ρόλους που μας αναθέτουν στις ιστορίες».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας