«Σήμερα που διαψεύδονται οι θεσμοί
Και επαληθεύεται καθημερινά η βαρβαρότητα του ανθρώπου
Κλείνω τα εννέα μου χρόνια.
Δεν θα υπάρξουν δέκα.
Οπως δεν υπήρξαν ποτέ παιδιά.
Πάνε τα παιδιά!
“Καλύτερα μια μοίρα τραγική”.
Το όνομά μου σημαίνει νίκη.
Αλλά η δική μου νίκη εδράζεται στην ήττα.
Στην ήττα της παιδικής μας ηλικίας.
Του καθένα μας.
Μια κραυγή μόνο για τον κόσμο που χάνεται
Μια κραυγή για εκείνον που έρχεται
Δεν θα γνωρίσω ποτέ τον έρωτα
Αλλά θέλω να μάθω!
Η περιέργεια δεν σκότωσε μόνο τη γάτα.
Το ξέρω
Αλλά μαθαίνοντας
Παθαίνεις
Πεθαίνεις
Κι η εξουσία
δαμόκλειος σπάθη και καρμανιόλα
στα κεφάλια όλων μας.
Καληνύχτα μπαμπά.
Καληνύχτα μαμά.
Ο κόσμος αυτός θα αλλάξει!»
Τα παραπάνω λόγια ανήκουν στον εννιάχρονο Βικτόρ (πιο σωστά «Βικτώρ», αλλά τα έχουμε ξεχάσει πλέον τα «ο» και τα «ω» – άλλη κουβέντα αυτή, για άλλη ώρα), είναι εργασία πάνω στο μάθημα της γλώσσας. Είναι ο πρωταγωνιστής του Ροζέ Βιτράκ στο έργο του «Βικτόρ ή Τα παιδιά στην εξουσία» που έγραψε πριν από 100 σχεδόν χρόνια, το 1928. Ο Βικτόρ είναι ένα υπερβολικά έξυπνο, υπεραναπτυγμένο εννιάχρονο αγόρι που καταλαβαίνει τα πάντα, αλλά δεν έχει προλάβει ακόμη να ζήσει τίποτα. Την ημέρα των γενεθλίων του, αυτό το μέχρι σήμερα παιδί-υπόδειγμα με την προδιαγεγραμμένη «καριέρα μοναχογιού» της αστικής τάξης, αποφασίζει να τινάξει το σπίτι του στον αέρα. Το έργο είναι βαθιά πολιτικό και πανέξυπνο όπως ο πρωταγωνιστής του. Ειδικά στη νέα μετάφραση του Δημήτρη Ντάσκα, αναδεικνύεται όσο ποτέ (εν τω μεταξύ, είναι και εξαιρετικά αστείο, έξυπνα αστείο, ακριβώς λόγω μετάφρασης). Και ανεβαίνει στο θέατρο «Σταθμός», για λίγες παραστάσεις, σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου με τον Μάνο Καρατζογιάννη στον πρωταγωνιστικό ρόλο και ακόμη οκτώ ηθοποιούς-διαμάντια που δίνουν το καλύτερό τους επί σκηνής (Μαριάννα Ντίρου, Ηλέκτρα Φραγκιαδάκη, Θανάσης Χαλκιάς, Νεκταρία Γιαννουδάκη, Θανάσης Βλαβιανός, Αγγελική Μαρίνου και θα μας επιτρέψετε μία ειδική μνεία στους πολύ αγαπημένους μας Τζίνη Παπαδοπούλου και Δημήτρη Φραγκιόγλου).
Ο συγγραφέας καταπιάνεται με την εποχή του (λες και έχει αλλάξει κάτι – ούτε καν!) και δεν αφήνει τίποτα όρθιο: ούτε την μπουρζουαζία της Γαλλίας και την υποκρισία της αστικής τάξης, ούτε τις στρατιωτικές νίκες, ούτε θεσμούς, ούτε θρησκείες και εκκλησίες και παπάδες, ούτε καν την ίδια τη ζωή και τον θάνατο. Μέχρι και τον Χάρο τρολάρει εξωφρενικά, κι ας νικάει στο τέλος. Ε και; Ο Βιτράκ (μέσω του Βικτόρ) έχει κατορθώσει να αποκαλύψει όλη τη σαπίλα και την ανειλικρίνεια όχι μόνο της οικογένειάς του, αλλά και όλης της κοινωνίας. Ακόμα και του θανάτου του ίδιου!
«Το έργο ήταν μια πρόταση του σκηνοθέτη Πέτρου Παπακωνσταντίνου, με τον οποίο δουλέψαμε πολύ ομαδικά» μας λέει ο Μάνος Καρατζογιάννης. «Αυτή τη συλλογική δουλειά θεωρώ πως την προϋποθέτει το έργο στον πυρήνα του. Είναι βέβαια κι αυτός ο εξαιρετικός θίασος και οι συνεργάτες… Ολα συνετέλεσαν σε μια γιορτή. Υπαρξιακή, πολιτική, αστεία. Και πάντα μιλάμε για το γαλλικό θέατρο που κουβαλάει ως απόηχο τον Μολιέρο σε κάθε του στιγμή, όπως και τις αρχές του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης. Ισως να μην είναι τυχαίο πως ξεκινάμε Μάιο τις παραστάσεις. Είναι άλλωστε σαν σύνθημα του Μάη του ’68 κι ο ίδιος ο τίτλος του έργου: “Τα παιδιά στην εξουσία!”
»Ο σουρεαλιστής συγγραφέας έχει εφεύρει στην πραγματικότητα έναν ειδικό φακό μέσα από τον οποίο δείχνει τα πράγματα. Ο φακός του, ο Βικτόρ, δεν είναι άλλου γένους, δεν ανήκει σε άλλο σύστημα αναφοράς, είναι προϊόν και γέννημα του ίδιου του συστήματος. Και αυτό ονομάζει πανουργία του Βιτράκ ο Κώστας Γεωργουσόπουλος σε σημείωμά του για το πρώτο ανέβασμα του έργου από τον Κάρολο Κουν. Να γελοιοποιείς δηλαδή ένα σύστημα με εργαλείο τον εαυτό του», καταλήγει.
Πράγματι το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ελλάδα από τον Κάρολο Κουν την πλέον ταραγμένη περίοδο 1973-1974: Πολυτεχνείο, ταραχές, φυλακίσεις νέων αγωνιστών και βαριά βασανιστήρια και φυσικά η τραγωδία-προδοσία της Κύπρου. Αυτή την περίοδο επέλεξε ο Κουν τότε για να ανεβάσει μία φαινομενικά κωμωδία, που φέρει μέσα της έντονα την τραγικότητα της αλήθειας που παρουσιάζει, θέλοντας να πει τι; Μα ακριβώς αυτό που λέει ο τίτλος του: πως τα παιδιά, τα νέα παιδιά, αυτά που δεν έχουν προλάβει να ζήσουν αλλά ναι, τα ξέρουν όλα, είναι και αυτά που θα φέρουν την αλλαγή ακόμη κι αν δεν μπορέσουν να πάρουν την εξουσία. Τη διαλύουν όμως! Αυτό έγινε και στην Ελλάδα τότε, αυτό και νωρίτερα στη Γαλλία και με τον Μάη του ’68... Θα μπορέσουμε άραγε να τα ξαναθυμηθούμε όλα αυτά σήμερα, Μάιο του 2025; Η παράσταση πάντως είναι εκεί και μας παρουσιάζει αν μη τι άλλο έναν δρόμο. Τον πιο σύντομο: αυτόν την αλήθειας, μέσω της τέχνης και του υψηλού χιούμορ.
ℹ️ Κάθε Πέμπ.-Σάββ. στις 21.00, Κυρ. στις 19.00. Στο θέατρο «Σταθμός» (Βίκτωρος Ουγκώ 55, Μεταξουργείο, τηλ. 210-5230267). Προπώληση: more.com
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας