Στις 8 Φεβρουαρίου 1915, πριν από 110 χρόνια, κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο του Στράτη Μυριβήλη, οι «Κόκκινες ιστορίες». Περιείχε έξι διηγήματα από τα οποία τα πέντε ήταν αφιερωμένα: «Η χτικιάρα», στην Ευαγγελία Ραφτοπούλου· «Κιλκίς», στον Αργύρη Εφταλιώτη· «Το μίζερο», στον Παντελή Χορν· «Το εθελοντικό», στον Νίκο Πασαλή· «Μια παλιά ιστορία», στο περιοδικό «Χαραυγή»· και χωρίς αφιέρωση το «Δυο μύθοι». Μόλις 25 χρόνων, από τον Μάιο του 2014 δημοσιογραφεί στην εφημερίδα «Σάλπιγξ», όπου γράφει και χρονογραφήματα.
Λίγο πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο, στις 16 Ιανουαρίου, ο Μυριβήλης ενημερώνει τους αναγνώστες για την πορεία του από τη στήλη του «Στα πεταχτά»: «Τέλειωσε λοιπόν πια η εκτύπωσις των “Κόκκινων Ιστοριών” και το βιβλίο δένεται κομψότατα στου Φραγγίδη. Οι πολυπληθείς... προαλειφόμενοι αναγνώσται του λίγες μέρες ακόμα θα το περιμένουν. Από τώρα άρχισαν να μας ζητούνε πληροφορίας και προσφοράς, από τα χωριά κυρίως. Διάφοροι αντιπρόσωποι πωληταί, και φίλοι του έργου. Πολλοί με μια κάρτα ή ένα γράμμα ζητούν να εξασφαλίσουν ένα αντίτυπο. Μερικοί ζητάνε να έχει στο εσώφυλλο και... αυτόγραφο του Συγγραφέως. Ο οποίος... (Τι άλλο;) τους ευχαριστεί με αυτάς τας γραμμάς».
Δυο μέρες πριν από την έκδοση η εφημερίδα «Σάλπιγξ» έχει ενημερωτική-διαφημιστική καταχώριση με το στιλ και τη γραμματοσειρά του εξωφύλλου, όπου γράφει: «Περιμένετε τις Κόκκινες ιστορίες Στράτη Μυριβήλη».
Τη μέρα που κυκλοφόρησε το βιβλίο, η εφημερίδα ενημερώνει τους αναγνώστες της για την έκδοση γράφοντας κάτω από τον τίτλο της: «ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΟΝ ΖΗΤΕΙΤΕ ΤΙΣ “ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ”». Στο ίδιο φύλλο, και σε τρεις συνέχειες, γίνεται κριτική παρουσίαση των διηγημάτων από τον λόγιο και δημοσιογράφο Χρύσανθο Μολίνο: «Η στήλη του “Χρονογραφήματος” και των “Πεταχτών” της εφημερίδας αυτής έχει τους φανατικούς της αναγνώστες και αναγνώστριες. Το πολύ κοινό της νήσου μας μονάχα ως συντάκτη της στήλης αυτής γνωρίζει και εχτιμά τον Μυριβήλη. Από σήμερα, προσκαλείται, με τις “Κόκκινες Ιστορίες”, να γνωρίζει και την ιδιαίτερη καθαρά λογοτεχνική φυσιογνωμία και ατομικότητα –όποια και όση κι αν είναι– του αγαπημένου τους χρονογράφου [...] Δεν αγκάλιασε τη ζωή με μάτι φιλοσόφου, παρά με μάτι ζωγράφου [...] όσο για την αισθαντικότητά του, δεν είναι ούτε απαισιόδοξη ούτε καθαρά και αποφασιστικά αισιόδοξη». Και καταλήγει: «Δεν δοκιμάζω κανένα δισταγμό να υποστηρίζω πως οι “Κόκκινες ιστορίες” μάς παρουσιάζουν ένα θετικό ταλέντο, ικανό να τραβήξει ένα δρόμο φωτεινό».
Από το επόμενο φύλλο η εφημερίδα ενημερώνει τους αναγνώστες για την έκδοση του βιβλίου με μεγάλη καταχώριση, μέσα σε καλλιτεχνικό πλαίσιο, η οποία καταλαμβάνει το 1/3 της σελίδας.
«Είναι το χρυσοπόρφυρο βιβλιαράκι της τσέπης που περιμένατε. Είναι οι “Κόκκινες ιστορίες” του αρχισυντάκτου μας Στράτη Μυριβήλη. Της γνωστής σας γοητευτικής πένας, της τόσον αγαπητής, η οποία ξέρει με την ίδιαν ευκολίαν να σας κάνει να σπαρταράτε στα γέλια, ν’ αναγαλλιάζετε από ωραίαν χαράν και να δακρύζετε από πόνον. Οι “Κόκκινες ιστορίες” δε θα διαβαστούν, θα ρουφηχτούνε.
Η “Σάλπιγξ” είναι υπερήφανη για το ωραίον έργον που παρουσιάζει σήμερον εις το Παλλέσβιον και το Πανελλήνιον.
Προφτάσετε ν’ αποκτήσετε το αντίτυπό σας πριν εξαντληθεί.
Πωλείται εν Μυτιλήνη εις τα Γραφεία της “Σάλπιγγος”. Τιμή: δραχμή μιάμιση».
Για να προξενήσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών και για να προωθήσει την πώλησή του, ο Μυριβήλης ανακοινώνει διαγωνισμό. Καλούνται οι αναγνώστες να γράψουν την άποψή τους για το βιβλίο και το καλύτερο διήγημα. Γράφει η «Σάλπιγγα», από τις 12 Φεβρουαρίου και για αρκετά φύλλα: «Από σήμερον προκηρύσσομεν διαγωνισμόν μεταξύ των αναγνωστών των “Κόκκινων Ιστοριών”. Οι αναγνώσται των διηγημάτων μας καλούνται να απαντήσουν εις την εξής ερώτησιν: “Ποιο διήγημα σας αρέσει περισσότερον και γιατί;”. Δηλ. Να εκθέσητε τους λόγους της προτιμήσεώς σας προς το τάδε ή το δείνα διήγημα των “Κόκκινων Ιστοριών”. Είναι μια ερώτησις επάνω στην οποίαν μπορούν να γραφούν ωραία πράγματα. Αι απαντήσεις θα στέλνονται στον κ. Μυριβήλη στα γραφεία μας, μέχρι τέλους του μηνός. Αι ωραιότεραι απαντήσεις θα δημοσιευθούνε, και για την καλύτερη θα δοθεί ως δώρον ένας τόμος “Κόκκινων Ιστοριών”, πολυτελώς δεμένος, με αφιέρωσιν του συγγραφέως των. Λοιπόν να σας ιδώ!». Στον διαγωνισμό πήραν μέρος αρκετοί αναγνώστες με διάφορα, ανεξακρίβωτα, ψευδώνυμα. Βραβεύτηκε η συμμετοχή ενός νέου με το ψευδώνυμο «Ανεμος» επιλέγοντας το διήγημα «Μια παλιά ιστορία».
Στις 22 Φεβρουαρίου δημοσιεύει μικρή παρουσίαση ο λόγιος Παναγιώτης Ψάλτης. Γράφει ότι τα διηγήματα είναι «ζωντανά με λέξεις διαλεχτές και με φράσεις ταιριαστές στ’ αυτί» κι ο συγγραφέας τους «δεν κουράζεται για να ’βρει λέξεις και φράσεις για να μας αποδώσει την εμορφιά και τη χαρά της ζωής», έχοντας ως σύνεργα «τη χάρη του ύφους, τη φυσικότητα της διηγήσεως και τη δύναμη της περιγραφής».
Στις 12 Μαρτίου αναφέρει την έκδοση η εφημερίδα «Ακρόπολις». Γράφει σε σημείωμα:
«Κόκκινες Ιστορίες.
Διηγήματα υπό Στράτη Μυριβήλη, Λεσβίου. Από την πατρίδα του Βερναρδάκη.
Η Μυτιλήνη φαίνεται ισχυρά εις πρακτικά πνεύματα και εις δυνατάς φαντασίας.
Οι Κόκκινες Ιστορίες έχουν πολύ τοπικόv χρώμα, και είναι πράγματι πρωτότυπες. Με χρώμα δικό τους, σχέδιο δικό τους, αέρα δικό τους.
Ευμορφοτυπωμένη δε με χρυσοκόκκινο εξώφυλλο.
Μίαν από αυτές τις κόκκινες ιστορίες αρχίζομεν να αναδημοσιεύωμεν από σήμερον εις την “Ακρόπολιν”».
Ετσι δημοσιεύει το διήγημα «Μια παλιά ιστορία» σε τέσσερις συνέχειες.
Ακολουθεί, στις 20 Μαρτίου, η κριτική παρουσίαση του Αγγελου Σημηριώτη στην εφημερίδα «Λέσβος». Γράφει ότι ο Μυριβήλης έχει «μια ιδιοσυγκρασία πολύ γερή» και τα γραπτά του «τα σφραγίζει πάντα με μια σφραγίδα ιδιαίτερη, αυτό το κάτι που το λένε “ύφος”» και ότι «το μικρό τόμο η ελληνική φύση, οι ελληνικές συνήθειες κι οι ρωμαίικοι τύποι και μόνο αυτά τον γεμίζουν απ’ άκρη σ’ άκρη».
Το βιβλίο παρουσιάζει το περιοδικό «Νουμάς» στις 11 Απριλίου: «Το βιβλιαράκι μάς ήρθε από τη Μυτιλήνη. Εχει έξι διηγήματα που φανερώνουν κάποιο ταλέντο άξιο προσοχής. Θα θέλαμε περισσότερη προσοχή από το συγγραφέα στον τρόπο αφήγησης, έτσι που να μην κουράζει τον αναγνώστη. Να διαλέγει τις μεριές που θα βάλει το χρώμα χτυπητότερο, την αντίθεση δυνατότερη. Κι αν στο σύνολό δεν μπορεί να δώσει κάθε διήγημα την εντύπωση που πρέπει να βγαίνει από ένα καλλιτέχνημα, όμως έχει σελίδες που η εικόνα, η ζωντάνια, ο σωστός χαρακτηρισμός σε κείνο που ζουγραφίζει, λάμπουν μέσα κι αστράφτουνε ζουλεμένα. Τη δημοτική γλώσσα, τη μόνη βέβαια φιλολογική, τη μελετά σπουδαχτικά, όχι όμως τόσο, ώστε να πετάξει κάθε φράση που έρχεται από την καθαρεύουσα, και κουβαλά δασκαλισμούς».
Με την έκδοση του βιβλίου ο Μυριβήλης φωτογραφίζεται με τον δημοτικιστή λόγιο Νίκο Πασαλή και τον βιβλιοδέτη Μιχάλη Φραγγίδη· στους οποίους παράθεσε γεύμα, όπως γράφει ο γραμματολόγος Γιώργος Βαλέτας.
*Συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας