Το «αίμα των μαύρων στα σεντόνια των λευκών»

Ποιος έχει ακούσει πραγματικά τη φωνή των θυμάτων trafficking, των ανθρώπων στον πάτο του καζανιού του κόσμου, φράση δανεική από τον Θανάση Τριαρίδη, που μιλά για τη βιομηχανία εκμετάλλευσης της ανθρώπινης τρωτότητας μέσα από το δικό του «HIV», τονίζοντας πως αν ψάξουμε τη ρίζα του trafficking στην Αφρική, θα βρούμε πάντα έναν άνθρωπο της Δύσης.

H εργασία στο σεξ είναι ένα από τα κατεξοχήν πεδία μη κανονικής σεξουαλικότητας, σκέψη δανεική από τον Μισέλ Φουκό, ενώ το κοινωνικό φαντασιακό αντιλαμβάνεται διαχρονικά τη σεξεργάτρια ως μια έκνομη που δεν πραγματώνει τον προκαθορισμένο ρόλο και προορισμό της συζύγου και μητέρας. Η εργαζόμενη στη βιομηχανία του σεξ, είτε πρόκειται για θύμα trafficking είτε για μια γυναίκα που έχει επιλέξει συνειδητά αυτό το επάγγελμα, αποτελεί συνεπώς αναπόδραστα την εκδοχή της «μη κανονικής» έκφρασης της γυναικείας σεξουαλικότητας ενώ παράλληλα εκλαμβάνεται ως «απειλή», δηλαδή ως «υγειονομική βόμβα», κάτι που το διαπιστώσαμε με τον χείριστο τρόπο το 2012 κατά τη διαπόμπευση των οροθετικών γυναικών.

Η χώρα μας καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την υγειονομική διάταξη 39Α του Α. Λοβέρδου και του πολιτικού προϊσταμένου της ΕΛ.ΑΣ. Μ. Χρυσοχοΐδη το 2012, που είχε ως αποτέλεσμα τη σύλληψη, διαπόμπευση και εν τέλει φυλάκιση 32 οροθετικών, σεξεργαζόμενων γυναικών. Αφορμή για το θεατρικό έργο «HIV» του Θανάση Τριαρίδη υπήρξε η διαπόμπευση αυτών των οροθετικών γυναικών στην Ελλάδα το 2012, όπως γράφει η σκηνοθέτρια Δήμητρα Κατσανίκα. Η παράσταση στο θέατρο «104» συμπίπτει χρονικά με τη δημοσίευση της απόφασης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που δικαιώνει τις γυναίκες αυτές, καταδικάζοντας την Ελλάδα για παραβιάσεις του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής).

Ο Τριαρίδης έγραψε το «HIV» στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας στις αρχές του 2017 και καταφέρνει να δώσει φωνή -με έναν τρόπο μοναδικό- στα θύματα σωματεμπορίας από τη Μαύρη Ηπειρο που βρέθηκαν στις πιάτσες της Ευρώπης, θίγοντας την αιτιατή σχέση με τη μετανάστευση και με την αβάσταχτη φτώχεια των αφρικανικών χωρών, για την οποία φυσικά είναι υπεύθυνη η Δύση και ο άγριος καπιταλισμός που εφαρμόζει εδώ και αιώνες πάνω σε αυτά τα κράτη.

Ο Τριαρίδης μιλά για το φαινόμενο της ενδιάμεσης πορνείας, δηλαδή για τα κορίτσια που παρέχουν σεξουαλικές υπηρεσίες για να γεμίσουν ένα κιούπι με φακές ή για να αγοράσουν ένα πακέτο σερβιέτες με αποτέλεσμα να καταλήγουν να γεννούν μωρά που αμέσως μετά αναγκάζονται να εγκαταλείψουν μέσα σε χάρτινα κουτιά. Παράλληλα θίγει τη σχέση της αύξησης των θυμάτων σωματεμπορίας με τη ζήτηση του πελάτη και τη δική μας ανοχή και ευθύνη στη διαιώνιση του φαινομένου. Γιατί κανένας δεν μιλά για εκείνους που καταναλώνουν σεξουαλικές υπηρεσίες γνωρίζοντας συχνά πως πρόκειται για εξαναγκαστική πορνεία; Γιατί ως κοινωνία και πολιτεία έχουμε την τάση να αντιμετωπίζουμε με μηδενική ανοχή τις εργαζόμενες στη βιομηχανία του σεξ – ιδίως όταν προέρχονται από υπανάπτυκτες χώρες; Ναι, η κοινή γνώμη αποδίδει στίγμα στις εκδιδόμενες γυναίκες, είτε πρόκειται για εργαζόμενες στη βιομηχανία του σεξ είτε για θύματα σωματεμπορίας, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζει τόσο τις δικές της ευθύνες για τη διαιώνιση του φαινομένου, όσο και τις ευθύνες των πελατών.

Δαιμονοποιεί και διαπομπεύει δηλαδή τα αδύναμα σώματα, τα περιττά σώματα -φράση δανεική από τον Ζίγκμουντ Μπάουμαν- μέσα στις νόρμες των κανονιστικών ρυθμίσεων των κοινωνιών όπου δεν γίνεται αποδεκτό πως μια γυναίκα -ιδίως «λαθραία και παράνομη»- παρέχει σεξουαλικές υπηρεσίες. Ακόμα κι αν όλοι γνωρίζουμε πως ίσως να βρίσκεται σε καθεστώς σκλαβιάς και ομηρίας και να έχει αναπτύξει εθισμό και συναίνεση καθώς «καίγεται με σίδερο» από τους σωματέμπορους και βασανιστές της όταν δεν επιστρέφει στο «σπίτι» με το συμφωνημένο ποσό.

Οι γυναίκες με διπλή κοινωνική κατωτερότητα -μετανάστριες και εκδιδόμενες- αποβάλλονται ατέρμονα είτε ως στιγματισμένες και αποκλεισμένες από τον κοινωνικό ιστό είτε ως τιμωρημένες με σημάδια του καυτού σίδερου πάνω στο κορμί τους ή άλλων βασανιστηρίων. Γι’ αυτόν τον λόγο ο Τριαρίδης μιλά διαρκώς για το «αίμα των μαύρων στα σεντόνια των λευκών». Πρόκειται, όπως τονίζει, για το έγκλημα όλων των κοινωνιών της Δύσης που αναδιέταξαν την καθημερινότητα των πολιτών τους, το παρόν και το μέλλον τους πάνω στη ρημαγμένη σάρκα των σκλαβωμένων γυναικών. Οι ίδιες οι σεξεργάτριες μιλούν από τη μεριά τους για μια δυσκίνητη, παρωχημένη και κακοποιητική νομοθεσία που ωθεί στην παρανομία και το human trafficking και θίγουν την επιτακτική ανάγκη αποστιγματισμού για την προστασία όλων των πλευρών.

Ενόσω παρακολουθούσα τη συγκλονιστική ερμηνεία της Λίλας Παντελίδου στον ρόλο της Επίφανι Γκούντμαν διέτρεχαν τον νου μου τα λόγια του Μπάουμαν από τη «Μετανεωτερικότητα»: «Οι ξένοι είναι εκείνοι που τους πληρώνεις για να σου προσφέρουν υπηρεσίες που έχεις το δικαίωμα να τερματίσεις όταν δεν σε ευχαριστούν πια. (...) Θα έπρεπε κανείς να ευχαριστεί τον Θεό που οι ξένοι είναι εδώ. Τότε γιατί όλη αυτή η φασαρία και η κατακραυγή;»

Ο θεατρικός μονόλογος του μικρού κοριτσιού που γεννήθηκε στη Νιγηρία, απήχθη, έγινε σεξουαλική σκλάβα στις πιάτσες της Αθήνας και αυτοκτόνησε στην Αθήνα το 2013, δέκα μέρες μετά την προώθηση των προσωπικών της στοιχείων και της φωτογραφίας της στον Τύπο για «να ενημερωθούν οι πελάτες της πως έχει AIDS…», είναι ένα έργο για όλους τους εξαθλιωμένους του κόσμου. Η ιστορία είναι φανταστική. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι πως από τα 32 διαπομπευμένα θύματα του 2012, τα δύο έχουν αυτοκτονήσει ενώ κάποιες ακόμα γυναίκες που θα ήταν σήμερα κάτω από 40 ετών έχουν ήδη πεθάνει. Δεν είχαν υγειονομική περίθαλψη και ασφάλιση. Είχαν στίγμα και αποκλεισμό.

Οπως πραγματικότητα είναι τα περισσότερα από 40 εκατομμύρια των γυναικών που απάγονται για να καταλήξουν μέσω του trafficking σεξουαλικές σκλάβες, στην εποχή των μεγάλων μεταναστεύσεων, με μοναδική σταθερά τη μετακίνηση ανθρώπινων πληθυσμών από τις «υπανάπτυκτες» στις «ανεπτυγμένες ζώνες».

Το «HIV» είναι ένα έργο για τη δική μας κώφωση και τύφλωση μπροστά στη δική τους εκμετάλλευση και οδύνη. Για τη δική μας συν-ενοχή και ντροπή.