Με τις αποσκευές της γεμάτες μουσική από το Παρίσι και έχοντας ήδη καθίσει στο πιάνο της για την αποψινή, ενταγμένη στο 40ό Φεστιβάλ Χόρτου στο Πήλιο, συναυλία του Duo Sin Cuerdas, η Τόνια Μακατσιάνου μάς συστήνεται και μιλά για το νήμα που συνδέει τις μουσικές «από τα κάτω» σε Ελλάδα και Αργεντινή και το τάνγκο που είναι πρώτα απ’ όλα, ναι, μουσική. Οι δικές της περιπλανήσεις, εξάλλου, μουσικές και γεωγραφικές, μάλλον λένε όλη την ιστορία.
● Πώς μια Ελληνίδα μουσικός που μένει στο Παρίσι ασχολείται με τη μουσική της Αργεντινής;
Δεν υπάρχει νομίζω αυτή την στιγμή στην Ευρώπη καλύτερη πόλη από το Παρίσι για να εκπαιδευτεί και να παίξει κανείς τάνγκο, αλλά και για να δημιουργήσει καλλιτεχνικά ευρύτερα. Με το σύστημα οικονομικής υποστήριξης των καλλιτεχνών, η Γαλλία έχει καταφέρει να προσελκύσει εξαιρετικούς μουσικούς από όλα τα είδη. Ειδικά όσον αφορά το τάνγκο, η κληρονομιά της πόλης είναι τεράστια, αφού σπουδαίοι μουσικοί του είδους κατέφυγαν στο Παρίσι, όπως ο Γκουστάβο Μπέιτελμαν, ο Σεζάρ Στρότσιο και ο Χουάν-Χοσέ Μοζαλίνι. Οι καλλιτέχνες αυτοί, όχι μόνο έφεραν το αργεντίνικο τάνγκο στο Παρίσι αλλά μεταλαμπάδευσαν τις γνώσεις τους στην επόμενη γενιά. Προσωπικά έχω την τύχη να είμαι μαθήτρια του Χουάνχο Μοζαλίνι, γιο του Χουάν-Χοσέ στο Conservatoire de Genneviliers, όπου παρέχεται ένα πρόγραμμα ανωτάτων σπουδών πάνω στην αργεντίνικη μουσική.
● Τα ερεθίσματά σου στη μουσική, χρονικά μιλώντας, ξεκινούν από την ελληνική παράδοση, περνούν στα κλασικά ακούσματα και φτάνουν στο τάνγκο, ένα είδος με ρίζες «στα κάτω» της κοινωνίας και τους Ευρωπαίους μετανάστες στη Λατινική Αμερική. Ποιο είναι το νήμα που τα συνδέει όλα αυτά;
Οι Ελληνες είμαστε πολύ τυχεροί από την άποψη ότι από παιδιά κιόλας γινόμαστε συνεχώς δέκτες της παραδοσιακής μουσικής. Ως παιδί, ξεκίνησα με κλασικό πιάνο, αποκτώντας τις βάσεις που είναι απαραίτητες για κάθε μουσικό. Ομως στα ωδεία συχνά δεν υπάρχει χώρος για απομάκρυνση από την παρτιτούρα και το κλασικό πιάνο είναι μοναχικό όργανο. Διέξοδο βρήκα φτάνοντας στο Παρίσι το 2013. Εκεί άκουσα με προσοχή τις μουσικές του κόσμου και εκτέθηκα πολύ περισσότερο στις συνθήκες που τις έχουν γεννήσει. Αρχισα επίσης να ασχολούμαι με το έργο του σπουδαίου συνθέτη Γιάννη Κωνσταντινίδη, ένα πάντρεμα της ελληνικής παραδοσιακής και της κλασικής μουσικής. Ετσι ανακάλυψα στις μουσικές από τα λιμάνια της Μεσογείου και του Μπουένος Αϊρες κοινές συνισταμένες και, μαζί, νέους δρόμους σχετικά με το τι θα μπορούσα να παίξω στο πιάνο. Το τάνγκο είναι ένας από αυτούς.
● Ο περισσότερος κόσμος, ακούγοντας τάνγκο, σκέφτεται ζευγάρια να χορεύουν σε μιλόνγκες, δηλαδή συνάξεις χορού, συχνά με ηχογραφημένη τη μουσική. Λίγο έχουμε στο νου εσάς, τους μουσικούς που παίζουν τάνγκο. Σε ενοχλεί αυτό;
Είναι εύλογο σε έναν βαθμό, η προσοχή του θεατή πηγαίνει στα άτομα που κινούνται παρά σε όσα παίζουν στατικά, αλλά ναι… θέλω να αλλάξει! Στις χώρες της Ευρώπης όπου το τάνγκο υπάρχει περισσότερες δεκαετίες, η μουσική συχνά δεν είναι ηχογραφημένη, υπάρχουν ορχήστρες που παίζουν, αλλάζοντας όλη την ατμόσφαιρα της μιλόνγκα. Ο ρόλος τους κάθε άλλο παρά υποστηρικτικός στους χορευτές είναι. Λατρεύω τον χορό, εκτιμώ πολύ τους καλούς χορευτές, όμως οι μουσικοί του τάνγκο θέλουμε το κοινό να το γνωρίσει ως μουσικό είδος αυτόφωτο, σε επίπεδο συναυλιακό και όχι απαραίτητα ως μέρος του χορευτικού δρώμενου.
● Στη Γαλλία υπάρχει κοινό που αναζητά τάνγκο συναυλίες και σας στηρίζει;
Στη Γαλλία υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για το αργεντίνικο τάνγκο. Ως μέλος του κουιντέτου Para IR, που ειδικεύεται σε έργα του Αστορ Πιατσόλα, και του ντουέτου πιάνο - μπαντονεόν Sentido Tango, έχω βιώσει από πρώτο χέρι την αγάπη και την υποστήριξη του γαλλικού κοινού για το τάνγκο. Σε πολλές γαλλικές πόλεις, διοργανώνονται τακτικά δρώμενα γύρω από το τάνγκο. Σε θέατρα, μουσικές σκηνές και φεστιβάλ, το τάνγκο έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται πέρα από τον χορό, ως ένα σημαντικό μουσικό είδος.
● Και ερχόμαστε στα δικά μας. Μίλησέ μας για τη συνεργασία σου με τον μπαντονεονίστα Κώστα Ζιγκερίδη στο Duo Sin Cuerdas, με το οποίο δίνετε τη συναυλία στο Φεστιβάλ του Χόρτου.
Με τον Κώστα έχουμε πολλές κοινές αναφορές. Μεγαλώσαμε και οι δύο στην ελληνική επαρχία, εκείνος στις Σέρρες και εγώ στον Βόλο. Γνωριστήκαμε πριν πολλά χρόνια σε ένα σεμινάριο στο Μουσικό Χωριό του Πηλίου. Τότε κανένας από τους δυο μας δεν είχε σχέση με το τάνγκο. Το ανακαλύψαμε στη συνέχεια, όταν εκείνος βρέθηκε στο Μπουένος Αϊρες κι εγώ στο Παρίσι. Συναντηθήκαμε πάλι πριν δύο χρόνια, δοκιμάσαμε να παίξουμε μαζί και έτσι δημιουργήθηκε το Duo Sin Cuerdas, πιάνο και μπαντονεόν.
Εχουμε ήδη δώσει συναυλίες σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, στην Αθήνα, τον Βόλο, την Κοζάνη, τα Τρίκαλα, τη Σύρο. Τώρα πηγαίνουμε στο Φεστιβάλ του Χόρτου. Πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό θεσμό, συνδεδεμένο με τον σπουδαίο μουσικό Γιώργο Χατζηνίκο, που διοργανώνεται εδώ και σαράντα ολόκληρα χρόνια. Είναι υπέροχο που υπάρχουν τέτοιες πρωτοβουλίες στην ελληνική επαρχία και πραγματικά ανυπομονούμε να παίξουμε!
♦ Μπορείτε να δείτε περισσότερες πληροφορίες για τη συναυλία της Τόνιας Μακατσιάνου και του Κώστα Ζιγκερίδη στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Χόρτου εδώ: https://www.horto.net/tango-of-the-present-and-the-past/
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας