Το ψευδώνυμο που χρησιμοποιεί ο Ιερώνυμος Λύκαρης δεν έχει κάτι πραγματικά ψευδές, αφού συντίθεται από αυθεντικά «υλικά» της οικογένειάς του. Εδώ και πάνω από δεκαπέντε χρόνια καλλιεργεί με συνέπεια την αστυνομική λογοτεχνία, με διηγήματα ενταγμένα σε συλλογικές εκδόσεις ή μυθιστορήματα που εμπνέονται από τη σύγχρονη ιστορία και την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα. Αλλά ως άνθρωπος του αντιδικτατορικού κινήματος, της γενιάς του Πολυτεχνείου και των μεταπολιτευτικών αγώνων (και διαψεύσεων) είναι αναμενόμενο να αντλεί το υλικό του από τις φοβερές δεκαετίες του 1960 και εντεύθεν.
● Γράφεις και εκδίδεις συστηματικά εδώ και 16-17 χρόνια. Γιατί σχεδόν αποκλειστικά νουάρ, αν και με προθέσεις σαφώς πολιτικές;
Αν και λοξοδρομώ πού και πού, αυτή η φόρμα μού πάει καλύτερα, για να αφηγηθώ ιστορίες στις οποίες η οποιαδήποτε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις δεν είναι και εντελώς συμπτωματική. Πιστεύω ότι ένα αξιοπρεπές σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα, εμπνεόμενο από τη σκοτεινή και φρικώδη πλευρά της πραγματικότητας, πέρα από την όποια αισθητική απόλαυση που μπορεί να προσφέρει, οφείλει να καλλιεργεί έντεχνα τη δημιουργική καχυποψία και να υπονομεύει τις ψευδαισθήσεις, τις προφανείς τουλάχιστον, περί «δικαίου», «ηθικής» και αισθήματος προσωπικής ασφάλειας του «μέσου» φιλήσυχου πολίτη. Να μη διακόπτει απλά, για λίγες ώρες, τη μονοτονία της καθημερινής αλλοτρίωσης. Να μην περιορίζεται σε γρίφους δωματίου ή στην τυπική λογική παράθεση των σύγχρονων «αλάνθαστων» μεθόδων ανίχνευσης ατομικών εγκλημάτων τύπου CSI.
Προτιμώ τα αστυνομικά και κοινωνικοπολιτικά μυθιστορήματα που εμπνέονται από την πραγματικότητα, από την Ιστορία αλλά και από την πιο πρόσφατη επικαιρότητα, και οι υποθέσεις τους φωτίζουν τις συμβιωτικές σχέσεις μεταξύ οργανωμένου εγκλήματος, οικονομικής και πολιτικής ελίτ, των «θεσμικών» κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους και των σκοτεινών μηχανισμών του παρακράτους, τον διαμεσολαβητικό ρόλο μιντιακών συγκροτημάτων και της διαφθοράς, τον εκάστοτε ρόλο των πολυδαίδαλων διεθνών συμφερόντων, ορατών και αόρατων, διπλωματικών και πρακτορικών.
Σήμερα, πιο έκδηλα ίσως από ποτέ, μπορούμε να αντιληφθούμε την καθημερινή οικονομική και πολιτική ζωή στη χώρα και στον κόσμο και ως ένα ατέρμονο, και γι’ αυτό ανοιχτού τέλους, αστυνομικό μυθιστόρημα.
● Με «Το αίμα το αδικαίωτο ποτέ δεν ησυχάζει», για το Πολυτεχνείο, τους νεκρούς, τους τραυματίες του, τους βασανισμένους του, που εξέδωσες πέρσι, καταλάβαμε ότι πίσω ή παράλληλα με τη νεονουάρ μυθοπλασία υπάρχει μια επίπονη δουλειά τεκμηρίωσης.
Το βιβλίο ξεκίνησε με αφορμή την αναζήτηση πραγματολογικού υλικού για τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος, που θα βασιζόταν σε ένα πραγματικό γεγονός: στην πρώτη ληστεία που έκανε ο Θόδωρος Βενάρδος την Παρασκευή 16.11.1973 σε ένα υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας, μεταμφιεσμένος σε καθολικό παπά. Την άλλη μέρα η ληστεία δέσποζε στα πρωτοσέλιδα και τις μέσα σελίδες όλων των εφημερίδων, μαζί με την εισβολή του τανκ στο Πολυτεχνείο, τους πρώτους νεκρούς, τους τραυματίες και τους συλληφθέντες της εξέγερσης. Είχα σκεφτεί και τίτλο εργασίας: «Τι ήταν η ληστεία της τράπεζας μπροστά στους τόσους φόνους». Για λόγους που παραθέτω στην εισαγωγή του βιβλίου, παράτησα το μυθιστόρημα που ολοκλήρωνα τότε, και για πέντε χρόνια δούλεψα με το υλικό των επίσημων και ανεπίσημων πρακτικών της δίκης και τα έγγραφα του «Φακέλου 650» της Ασφάλειας, που αφορούσαν την εξέγερση. Η προσπάθεια τεκμηρίωσης συνεχίζεται και το μυθιστόρημα που παράτησα θα εκδοθεί το χειμώνα.
● Ο τίτλος του;
«Ω, τι μέρες κι αυτές!» Είναι το τρίτο και τελευταίο μέρος μιας άτυπης τριλογίας της κρίσης. Οι δυο αλληλοσυνδεόμενες ιστορίες του διαδραματίζονται στις 9 Οκτωβρίου 2012 και στις 11 Απριλίου 2014, μέρες που η Ανγκελα Μέρκελ επισκέφθηκε την Ελλάδα για να στηρίξει τις τότε μνημονιακές κυβερνήσεις. Τα άλλα δυο είναι το « Ακου πτώμα να μαθαίνεις» (2017) και το «Η εκδίκηση του Ναζωραίου» (2019). Στο ένα πρωταγωνιστεί ο «Κόκκινος Τράγος», ένας καταθλιπτικός εισαγγελέας αριστερών καταβολών, ο οποίος τα βάζει με το διασυνοριακό έγκλημα στα βόρεια σύνορα της χώρας. Στο δεύτερο ένας παροπλισμένος πολέμαρχος των μυστικών υπηρεσιών που φέρει το ασεβές ψευδώνυμο «Ναζωραίος» αποφασίζει να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του με το κρατικό και παρακρατικό σύστημα εξουσίας που υπηρέτησε.
● «Το πιεσόμετρο» θα κυκλοφορήσει με την «Εφ.Συν.» στις 17 Αυγούστου. Διαβάζοντάς το είχα την αίσθηση ότι ήταν κάτι πολύ πιο προσωπικό σε σχέση με άλλα μυθιστορήματά σου. Ενα είδος φόρου τιμής σε έναν χαμένο φίλο. Σωστά κατάλαβα;
Είναι και δεν είναι. Αυτός, ο χαμένος φίλος δεν υπήρξε ως τέτοιος, καθαυτός. Η κεντρική ιδέα του πιεσόμετρου ως «φρουτάκια» προέκυψε μια παραμονή Πρωτοχρονιάς, όταν μετά το φαγοπότι βαριόμασταν να παίξουμε χαρτιά. Είχαν προηγηθεί και κάποιες συζητήσεις για τις επιδόσεις των πρόσφατων ιατρικών εξετάσεων της παρέας και όταν άκουσα την οικοδέσποινα να λέει «Μα ούτε μια τριανταμία να μην παίξουμε για το καλό;», το μάτι μου έπεσε στο πιεσόμετρο και έκανα την πρόταση. Το καλύτερο σκορ πίεσης και καρδιακών παλμών κερδίζει. Από τις αντιδράσεις όλων μας φάνηκε ότι ακόμα και ένα πιεσόμετρο, αν χρησιμοποιηθεί ανταγωνιστικά, μπορεί να λειτουργήσει τζογαδόρικα και πονταδόρικα. Ε, μετά το ένα έφερε το άλλο και οι επινοήσεις άρχισαν να μπερδεύονται με βιωματικά στοιχεία κυρίως από την πρώτη εφηβική ηλικία στη γειτονιά όπου μεγάλωσα.
● Στον πυρήνα του βιβλίου υπάρχει μια βαθιά και ανθεκτική στον χρόνο παιδική φιλία, αλλά και μια παράδοξη συνάντηση του κόσμου της πολιτικής αντίστασης και του «υπόκοσμου». Ενας εκπρόσωπος, αυτού, του δεύτερου κόσμου λέει στο βιβλίο σου: «Ο ντουνιάς είναι κάλπικος, κανείς δεν πρόλαβε να τον αλλάξει σ’ αυτή τη ζωή». Ιστορικά ίσως και να τεκμηριώνεται αυτό το συμπέρασμα. Ατομικά; Αισθάνεσαι την ίδια ματαιότητα;
Επίτηδες έβαλα να το λέει ένας τυπικός χρησιμοθήρας, ωφελιμιστής, που επιβιώνει στην γκρίζα ζώνη, μεταξύ συμβατικής νομιμότητας και παρανομίας. Σε ό,τι με αφορά προσπαθώ να διαχειριστώ και τις δυο όψεις της ματαιότητας: την δημιουργική παραδοχή της ήττας των επαναστάσεων του 20ού αιώνα αλλά και τον μεταβατικό χαρακτήρα της τρέχουσας βαρβαρότητας που ζούμε. Η όποια αισιοδοξία μου προέρχεται από το προφανές: οι αιτίες που γέννησαν τον όραμα του τελικού σκοπού, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, εξακολουθούν να ζουν και να βασιλεύουν· και ότι αυτοί που νίκησαν, από την ίδια τη φύση των ασίγαστων αντιθέσεών τους, έχουν οδηγήσει τον κόσμο σε μια περιδίνηση διαρκούς ανισορροπίας.
● Ο σαρκασμός και η ειρωνεία διαπερνούν την αφήγησή σου.
Πάντα παρατηρούσα τη γελοία πλευρά των πάσης φύσεως καθαρμάτων. Ξεκινώ από το αξίωμα πως οι μεγαλύτεροι μεγιστάνες, οι πιο ισχυροί διαχειριστές της εξουσίας και οι επιφανέστεροι επικεφαλής εγκληματικών οργανώσεων είναι ατελείς συναισθηματικά οντότητες. Η απληστία και η αλαζονεία τους δεν τους αφήνει να αντιληφθούν τη ματαιότητα της συσσώρευσης πλούτου και εξουσίας στη διάρκεια μιας, έτσι κι αλλιώς, πεπερασμένης ζωής. Οποτε, δε, η θέση τους κινδυνεύει, η γκροτέσκα πλευρά του χαρακτήρα τους παράγει επικίνδυνη γελοιότητα. Η σάτιρα και η σουρεαλιστική παρωδία είναι για μένα ένα πρόσφορο εργαλείο για να αναδείξει κανείς την κινδυνώδη παράνοιά τους.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας