«Η τηλεόραση δεν είναι ντροπή, είναι ένα μέρος του επαγγέλματός μας»

Η Λυδία Φωτοπούλου είναι ένας μύθος σε σύγχρονο πλαίσιο. Μέσα σ’ αυτό, βρίσκεις περιεχόμενο για όλα τα γούστα. Μυθοπλασία, τραγωδία, κωμωδία ή τραγούδι... Αυτό το πλαίσιο είναι καρπός πολύχρονης, σκληρής δουλειάς και ταλέντου. Μας εντυπωσιάζει με την ερμηνεία των ρόλων της. Ανακαλύπτουμε κάθε φορά και κάτι καινούργιο. O Αντώνης Καφετζόπουλος, χωρίς να έχει τίποτα το πομπώδες, διαχειρίζεται με εντιμότητα τους ρόλους του. Γίνεται άλλοτε οικείος, άλλοτε γοητευτικός, με μια ευελιξία που απαιτεί ταλέντο. Κάτι σε κεντρίζει να θέλεις να τον γνωρίσεις. Η φθινοπωρινή μας συνάντηση έγινε στην Πινακοθήκη του Μουσείου Γκίκα, όπου πάντα, η διεύθυνση και όλο το προσωπικό, μας υποδέχονται πρόθυμα και με ζεστασιά. Εγινε πια μόνιμο στέκι μας.

● Πώς ξεκίνησε η γνωριμία και η συνεργασία σας;

Λυδία Φωτοπούλου: Συνεργαζόμαστε πρώτη φορά. Χάρηκα πάρα πολύ γιατί ήθελα να δουλέψουμε μαζί για να τον γνωρίσω καλύτερα.

Αντώνης Καφετζόπουλος: Οταν μου το πρότειναν, ζήτησα ένα επεισόδιο της σειράς. Μου φάνηκε λίγο γκρινιάρικο. Ρώτησα ποια θα κάνει τη γυναίκα και, μόλις μου είπαν ότι θα είναι η Λυδία, δέχτηκα. Είναι πάρα πολύ καλή ηθοποιός. Ηταν πάντα πολύ όμορφη και μου άρεσε. Και τώρα που μεγάλωσε εξακολουθεί να είναι καλλονή.

Λ.Φ: Κι ο Αντώνης είναι ένας εξαίρετος ηθοποιός και επίσης ένας άνθρωπος ο οποίος, όσο κι αν μεγάλωσε, η γοητεία αυτού του χαμόγελου που βλέπαμε στην «Αστροφεγγιά» συνεχίζει κάτω απ’ τα μουστάκια του να διαφαίνεται.

● Πώς είναι η νέα σειρά;

Λ.Φ: Είναι μικρά επεισόδια σε συνέχειες. Αλλά επειδή είναι ιστορίες καθημερινότητας τελειώνουν. Το βασικό είναι ότι αυτοί οι δύο συνταξιούχοι, παντρεμένοι σαράντα χρόνια, βλέπουμε τώρα το πώς ζουν.

● Πιστεύετε ότι η τηλεόραση βρίσκεται σε άνθηση;

Α.Κ: Ποσοτικά ναι, ποιοτικά δεν είμαι σίγουρος. Αυτά έχουν μια σχέση, πληθαίνουν, μοιραία θα υπάρχουν πράγματα που είναι καλά. Η φτώχεια πάντα φέρνει και μια μιζέρια. Είχαμε λίγα που προσπαθούσαν και να είναι πιασάρικα και επιτυχημένα. Τώρα έχουμε απελευθερωθεί από αυτό. Επιπλέον, διάφοροι συνάδελφοι που σνομπάρανε την τηλεόραση, με τον Covid στράφηκαν σε αυτή, ευτυχώς. Η τηλεόραση δεν είναι ντροπή, είναι ένα μέρος του επαγγέλματός μας. Αν το κάνεις με μεράκι, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.

Λ.Φ: Εγώ επειδή ανήκω σε αυτούς, δεν είναι ότι τη σνόμπαρα όσο ότι δεν είχα χρόνο. Δεν μπορώ εύκολα να κάνω θέατρο και το πρωί να έχω γύρισμα. Θαυμάζω τους συναδέλφους που μπορούν. Τώρα που είμαι και μεγαλύτερη, κουράζομαι πάρα πολύ. Ευτυχώς, όταν την πρώτη φορά έκανα κάτι πιο μεγάλο, που ήταν «Η τούρτα της μαμάς», δεν είχα θέατρο λόγω Covid, οπότε ήμουν δοσμένη σ’ αυτό. Και με τη σειρά που κάνουμε τώρα, πάλι δεν είχα κλείσει κάτι όταν ξεκινήσαμε. Ηταν πολύ ωραίο ότι μπορούσαμε να συγκεντρωθούμε σε αυτή τη δουλειά.

Α.Κ: Εγώ αν είχα θέατρο, δεν έπαιζα στην τηλεόραση.

● Ποια είναι η άποψή σας για τους νέους ηθοποιούς; Για την υποβάθμιση των πτυχίων τους;

Α.Κ: Υπάρχουν εξαιρετικοί νέοι ηθοποιοί. Ο λόγος που έχουν απαξιωθεί τα πτυχία είναι ότι υπάρχουν ένα σωρό σχολές που προσφέρουν κακές σπουδές. Παρακολουθούν σαράντα παιδιά σε κάθε τμήμα και δεν προλαβαίνουν να κάνουν δουλειά τριών χρόνων.

Λ.Φ: Η απαξίωση του πτυχίου είναι κάτι πάρα πολύ κακό. Οπως έγινε και με την άδεια του επαγγέλματος.

● Ανεξάρτητα από την προσωπικότητα που έχει ο καθένας, διαμορφώνεται και αναπτύσσεται μέσα από την τέχνη και τους ρόλους;

Λ.Φ: Βέβαια. Εγώ δεν τελείωσα μια σχολή που να έχει ένα σύστημα, έτσι δεν έχω να μεταφέρω μια μέθοδο. Πρέπει πρώτα να φτιάξουν οι θεατρικές σπουδές, έχει δίκιο σε αυτό ο Αντώνης. Δεν είναι σωστό να πεις «Είσαι απόφοιτος Λυκείου» σ’ ένα παιδί που μπορεί να δουλεύει για 3 ή 4 χρόνια σε μια σχολή του Εθνικού και να είναι από το πρωί ώς το βράδυ εκεί. Σίγουρα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος τα παιδιά να έχουν κατάρτιση στις ιδιωτικές σχολές.

Α.Κ: Και να μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ανώτατο επίπεδο. Τώρα βρισκόμαστε σε ένα σημείο που τα παιδιά τελειώνοντας τις σχολές είναι σαν να πήγαν σε ένα σεμινάριο επαγγελματικής κατάρτισης.

Δεν μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο Πανεπιστήμιο. Εγώ και η Λυδία αν ιδρυθεί αυτή η περιβόητη Σχολή Παραστατικών Τεχνών δεν μπορούμε να είμαστε δάσκαλοι εκεί. Απαγορεύεται αν δεν έχουμε πτυχίο πανεπιστημιακό. Κάποιος φιλόλογος πάλι θα το αναλάβει.

● Πώς θα σχολιάζατε τη σημερινή ακυβερνησία που έχουμε; Τη σήψη, την τοξικότητα;

Λ.Φ: Χρόνια συμβαίνει αυτό το πράγμα. Ολοι ζητάμε και όλοι μιλάνε εκ μέρους των κυβερνήσεων και ποτέ δεν ολοκληρώνεται κάτι. Παράδειγμα, οι πλημμύρες. Πλημμύρισαν, βέβαια, Ιταλία, Ισπανία και παντού γύρω μας. Αλλά σίγουρα κι εμείς δεν έχουμε τις απαραίτητες υποδομές. Νιώθω με αυτό που έβλεπα στην τηλεόραση ότι πρέπει να ξαναχτίσουμε μια χώρα απ’ την αρχή. Δεν υπάρχει δραχμή για να πετύχουμε. Κι αν μπορεί να χτιστεί, θα πρέπει να γίνει από την τσέπη μας που επίσης δεν έχει τίποτα. Είναι ένας φαύλος κύκλος.

● Τι σας απασχολεί ως πρώτη επιλογή όταν ξεκινάτε μια παράσταση;

Λ.Φ: Για μένα παίζουν ρόλο οι συνεργάτες.

Α.Κ: Κατανόηση κειμένου, μετά σκέφτεσαι με ποιους θα ήταν ιδανικό να το κάνεις αυτό. Απαιτεί μια εμβάθυνση.

● Σας επιβάλλουν τους συνεργάτες από την παραγωγή;

Λ.Φ: Τουλάχιστον όσον αφορά εμένα η πρόταση έρχεται όλη μαζί. Συνήθως ο σκηνοθέτης κάνει τις επιλογές. Οταν, ας πούμε, ο Νίκος Καραθάνος μού είπε ότι με θέλει για την «Γκόλφω», η τρυφερότητα της ψυχής και της τέχνης του με έκαναν να δεχτώ. Αλλοτε μπορεί να ξεκινάει από τους συνεργάτες, άλλοτε από ένα έργο που θέλεις πολύ. Είναι διαφορετικό κάθε φορά.

Α.Κ: Υπάρχουν περίοδοι που έχεις μεγάλη ανάγκη τη δουλειά και βλέπεις τα πράγματα πιο στρογγυλά. Αλλά υπάρχουν και κόκκινες γραμμές. Ανθρωποι που δεν θα δούλευα μαζί τους για οποιονδήποτε λόγο. Ακόμα κι αν το κείμενο είναι κάτι που μ’ ενδιαφέρει. Συνήθως, λέω ευγενικά ένα ψέμα. Οτι έχω άλλη δουλειά και δεν προλαβαίνω.

● Σκέφτεστε κάποιους ρόλους για το μέλλον;

Α.Κ: Εχω συλλάβει μια ιδέα για τον Μάκβεθ και τη Λαίδη Μάκβεθ στην τρίτη ηλικία. Δύο χούφταλα που, όμως, η μανία τους για την εξουσία παραμένει τρομερά ισχυρή. Φέτος, θα κάνω κάτι με τη Σκότη. Μετά το «Τάο», που θα τελειώσει τα Φώτα στο θέατρο «Επί Κολωνώ».

Λ.Φ: Με τη νέα σεζόν, προετοιμαζόμαστε με την Καίτη Κωνσταντίνου σ’ ένα νέο έργο του Ακη Δήμου, που σκηνοθετεί ο Τζαμαργιάς. Λέγεται «Συνέβη στο Monterey». Θα ανεβεί στο θέατρο «Μικρό Χορν», μέσα του Νοέμβρη.

● Πώς βλέπετε τις νέες προσεγγίσεις στα κλασικά έργα;

Λ.Φ: Είδα την παράσταση της Κιτσοπούλου. Μου άρεσε πολύ. Πιστεύω ότι πρέπει να γίνονται νέες προσεγγίσεις. Αλλοτε πετυχαίνουν, άλλοτε όχι.

Ανάλογα με το βάθος του κάθε δημιουργού ή αν αυτό το πράγμα είναι στοιχείο ανάγκης του και όχι μοντερνισμός για τον μοντερνισμό. Πιστεύω ότι πρέπει να γίνονται δοκιμές συνεχώς και δεν παθαίνουν τίποτα ούτε οι τόποι οι ιεροί ούτε τα έργα.

Α.Κ: Αυτά που είπε η Λυδία συν ότι η Κιτσοπούλου δεν είναι καινούργια. Είναι ένα απόκτημα για τον νεοελληνικό πολιτισμό. Οχι το μεγαλύτερο – δεν ξέρω, μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι και το μεγαλύτερο. Πάντως, δεν είναι κάτι αμελητέο. Δικαιούται και να πειραματιστεί και να πετύχει και να αποτύχει και τα πάντα.

● Δηλαδή είστε υπέρ του πειραματισμού;

Α.Κ: Φυσικά. Αν υπήρξε ένα μελανό σημείο είναι ο χειρισμός. Αν υπήρξε ένα σημείο που πραγματικά θα δικαιολογούσε την γκρίνια είναι ότι από το Εθνικό θα έπρεπε να υπάρξει η διορατικότητα, από τη διεύθυνση, να είναι πολύ καθαρό ότι δεν είναι οι «Σφήκες», αλλά βασισμένο σε αυτό.

● Αντώνη, ήρθες από την Κωνσταντινούπολη. Τι δυσκολίες συνάντησες;

Α.Κ: Είχε μια πολύ ευχάριστη πλευρά για ένα παιδί 13-14 ετών. Σε μια χώρα πιο κοντά στη Δύση. Αισθανόταν μια μεγαλύτερη ελευθερία παρότι η δεκαετία του ’60 δεν ήταν ό,τι πιο ελεύθερο στην Ελλάδα. Σε σχέση με την Τουρκία και μάλιστα το να είσαι μειονότητα στην Τουρκία ήταν μια μεγάλη αναβάθμιση στις ελευθερίες. Από την άλλη υπήρχε τρομερή οικονομική μιζέρια, στενότητα. Οι γονείς μου ήταν πρόσφυγες κι εγώ μαζί προσφυγάκι.

● Πώς θα σχολιάζατε το σημερινό προσφυγικό ζήτημα;

Α.Κ: Είναι διαφορετικό. Εμείς οι Κωνσταντινουπολίτες ήμασταν μάλλον οι τελευταίοι πρόσφυγες του Ελληνισμού. Ισως και οι Ρωσοπόντιοι, που ήρθαν μετά.

Αλλά ήταν τα κατάλοιπα της διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της ανταλλαγής πληθυσμών που έγινε το ’20-’22. Σήμερα, οι πρόσφυγες είναι περιβαλλοντικοί, δεν μπορούν να ζήσουν στον τόπο τους. Αλλού υπάρχουν πόλεμοι, ανελευθερία, αβεβαιότητα, καμία ασφάλεια για την προσωπική ζωή, αλλού πραγματικά δεν υπάρχουν καθόλου πόροι και κάποιοι επιδιώκουν την ευτυχία ατομικά. Αυτό οδηγεί τους ανθρώπους να μετακινούνται κατά εκατομμύρια σε όλον τον κόσμο.

Λ.Φ: Είναι ένα μεγάλο πολιτικό θέμα. Εγώ μπορώ να το προσεγγίσω μόνο συναισθηματικά κι αυτό δεν νομίζω ότι αφορά κανέναν. Ο μεγαλύτερός μου τρόμος είναι να βρεθώ στη θέση αυτών των ανθρώπων. Το να ξεσπιτωθώ και να τρέχω να βρω ένα μέρος που θα με δεχθεί, για μένα είναι εφιάλτης.

Α.Κ: Και κανένα μέρος δεν θέλει να σε δεχτεί.

Λ.Φ: Δεν θέλει, εκεί είναι το θέμα. Κι αυτά που ζούμε με τις πλημμύρες και τις φωτιές είναι ξεσπίτωμα.

Λ.Φ: Βέβαια.

● Πώς βλέπετε τη σημερινή κοινωνία;

Λ.Φ: Υπάρχει σε πολλούς ανθρώπους η ικανότητα να φρενάρεις ένα κακό ένστικτο. Και όταν δεν βλέπω αυτό το φρένο, με απογοητεύει. Είμαστε μια κοινωνία που δεν έχουμε ακόμα την ενσυναίσθηση ανεπτυγμένη σε τέτοιο βαθμό ώστε να πούμε ότι δεν κινδυνεύουμε ανά πάσα στιγμή. Εγώ νιώθω ότι πολλές φορές ζούμε όλοι μας με κίνδυνο. Μπορεί να είναι καλύτερη από την εποχή με το ρόπαλο, αλλά δεν έχουμε αναπτύξει ακόμα τον πολιτισμό μας. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε πολλή δουλειά. Πολλή παιδεία, δεν ξέρω τι χρειαζόμαστε, πολλή αγάπη. Μπορεί να μην είναι θέμα παιδείας, αλλά αγάπης.