Δύο ευθέως πολιτικές τοποθετήσεις από γυναίκες, με αφορμή τη βράβευσή τους, έζησε η πρόσφατη διοργάνωση του Φεστιβάλ των Κανών. Η 44χρονη Γαλλίδα Ζιστίν Τριέ, φετινή επιλογή για τον Χρυσό Φοίνικα με την «Ανατομία μιας πτώσης» και μόλις η τρίτη σκηνοθέτρια που βραβεύεται στην ιστορία του Φεστιβάλ, στηλίτευσε τη νεοφιλελεύθερη πολιτική του Μακρόν. «Φέτος η χώρα καταλήφθηκε από μια ιστορική, εξαιρετικά δυναμική, ομόφωνη διαμαρτυρία απέναντι στη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση», είπε αναφερόμενη στον αντιδημοφιλή νόμο της κυβέρνησης Μακρόν και στις διαμαρτυρίες που κατεστάλησαν «σοκαριστικά, ενώ αυτό το μοτίβο κυριαρχικής, ανεμπόδιστης ισχύος εκδηλώθηκε σε διάφορους τομείς», συμπεριλαμβανομένου και του πολιτισμού. «Η εμπορευματοποίηση της κουλτούρας που η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση υπερασπίζεται απειλεί τη γαλλική πολιτιστική “εξαίρεση”», επεσήμανε η Τριέ, εξηγώντας πόσο απαραίτητος είναι «ο χώρος που είχα όταν ξεκινούσα προ 15ετίας, σε έναν λιγότερο επιθετικό κόσμο, όταν υπήρχε ακόμα η δυνατότητα να κάνεις λάθη και να αρχίσεις ξανά».
Επί τον τύπον των (δικών της) ήλων ήταν και η ομιλία της πρωταγωνίστριας στα «Ξερά χόρτα» του Ν. Μπ. Τζεϊλάν, Μερβέ Ντιζντάρ, που παραλαμβάνοντας το βραβείο γυναικείας ερμηνείας ως, μάλιστα, η πρώτη Τουρκάλα καλλιτέχνις που διακρίνεται στις Κάνες, μίλησε για τη θέση των γυναικών και τις ανελευθερίες στη σύγχρονη Τουρκία: «Η “Νουράι” την οποία υποδύομαι είναι μια γυναίκα που παλεύει για τις πεποιθήσεις και την ίδια την ύπαρξή της και αυτό το πληρώνει ακριβά […] Δυστυχώς το να είσαι γυναίκα στην Τουρκία απαιτεί το να αισθάνεσαι όπως η Νουράι, από την πρώτη ημέρα που έρχεσαι στον κόσμο. Επειδή ο στόχος μου ήταν να ενισχύσω τον αγώνα γυναικών όπως η Νουράι, αφιερώνω το βραβείο σε όλους όσοι δεν σκύβουν το κεφάλι, αγωνίζονται και προσδοκούν να ζήσουν καλύτερες ημέρες στην Τουρκία», είπε.
| AP Photo/Daniel Cole
Τι παράδοξη και ενδιαφέρουσα «σύμπτωση». Σε μια διοργάνωση τέτοιου βεληνεκούς, δύο γυναίκες περιέγραψαν, σε σαφώς διαφορετικούς βαθμούς, καλλιτεχνική και προσωπική ανελευθερία. Το γεγονός βέβαια ότι στην περίπτωση της Ντιζντάρ η δημόσια θέση της είχε άμεση επίπτωση, διατυπωμένη απειλητικά από το καθεστώς Ερντογάν, κάνει λιγότερο βαρύ το κόστος των διαπιστώσεων της Τριέ, που εισέπραξε απλώς μια μπηχτή από το γαλλικό ΥΠΠΟ. Αν το διακύβευμα όμως είναι, από διαφορετικές οδούς, η φίμωση τελικά ενός ελεύθερου πνεύματος, τότε η Δύση δεν απέχει από την Ανατολή τόσο όσο νομίζει.
