Χωσιματίας

Στην Ελλάδα, η γλώσσα πλουτίζεται καθημερινά από τις λέξεις που δημιουργούνται για να περιγράψουν τις ιδιότητες κάποιων συμπολιτών μας, οι οποίοι φτωχαίνουν την κοινωνία, την ευτελίζουν, κάνοντας τη ζωή μας δυσκολότερη κι εμάς πιο αδικημένους. Ενας τέτοιος νεολογισμός, που κατά πάσα πιθανότητα δεν έχει λεξικογραφηθεί επισήμως ακόμα, είναι και ο όρος «χωσιματίας».

Περιστοιχιζόμαστε από χωσιματίες: στη ρουτίνα μας, τον στρατό, την πολιτική, τις ουρές στις τράπεζες ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ακόμα και στην επαγγελματική μας ανέλιξη ή στην πρόσβαση στους δημόσιους πόρους.

Ο χωσιματίας ξέρει να χώνεται, δηλαδή να μπαίνει σφήνα κάπου, να εισδύει, να εισέρχεται, όπως ορίζεται το ρήμα «χώνομαι» από το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. «Χώνομαι» σημαίνει επίσης «κρύβομαι» (χώσου κάτω από το κρεβάτι!), «εμπλέκομαι» (μη χώνεσαι στα πόδια μου!) ή «επεμβαίνω κάπου, αναμειγνύομαι».

Ετυμολογικά, ο «χωσιματίας» προέρχεται από το «χώνω», δηλαδή «βάζω κάτι βαθιά, μπήγω ένα αντικείμενο μέσα σε ένα άλλο». Η λέξη παράγεται από τον αόριστο «έχωσα» του «χώννυμι», που σημαίνει «επιχωματώνω, φράζω» από το «χους», το χώμα.

«Χώνω» έχει φτάσει να σημαίνει στην καθομιλουμένη «εξαπατώ, φορτώνω στον άλλο τη δική μου υποχρέωση». Ιδιαίτερα στη στρατιωτική αργκό, ο χωσιματίας «χώνει» κόσμο, δηλαδή αγγαρεύει τους συναδέλφους του να κάνουν τη σκοπιά ή τη βαριά δουλειά που έχει χρεωθεί ο ίδιος. Συνώνυμο του χωσιματία είναι ο «βυσματίας», αυτός που έχει «βύσμα», δηλαδή μέσον, κολληταριές με τους ανωτέρους.

Ο χωσιματίας/βυσματίας στρατιώτης, που ευνοείται παρατύπως και σκανδαλωδώς από τον επιλοχία ή τον λοχαγό όντας «τσάτσος», δηλαδή γλείφτης, θα βυσματώσει άλλους, θα χώσει άλλους να πάνε να καθαρίσουν τις τουαλέτες ή να φυλάξουν το γερμανικό νούμερο (2-4 τα ξημερώματα) στη χειρότερη σκοπιά του στρατοπέδου. «Χώνω» σημαίνει επίσης «δεν μασάω τα λόγια μου, καταγγέλλω, φωνασκώ, φέρνω κάποιον σε δύσκολη θέση, σε αμηχανία». «Του τα ’χωσε από την καλή και την ανάποδη, όταν τον έπιασε να την απατά!» λέμε.

Σημειωτέον πως ο χωσιματίας μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερός ή δεξιός, μπορεί δημοσίως να επιχειρηματολογεί υπέρ του άλφα ή βήτα κόμματος, αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία: μόνο για την πάρτη του νοιάζεται, βάζοντας το ατομικό του συμφέρον υπεράνω όλων. Ωστόσο, επ’ αυτού, είναι ο μεγαλύτερος δημοκράτης: δεν κοιτά πολιτικές παρατάξεις, ιδεολογίες, συντροφικότητες, ηλικίες, οικονομική κατάσταση, θρήσκευμα ή φύλο. Αμερόληπτα χώνεται παντού, χώνεται σε όλους, παραβιάζοντας κάθε επετηρίδα ή προτεραιότητα.

Ο χωσιματίας θα σερβιριστεί πρώτος, θα μπει πρώτος στο ασανσέρ, θα ψωνίσει πρώτος και θα πάρει πρώτος την προαγωγή στην εταιρική ιεραρχία, ενώ ο ικανότερος υπάλληλος θα φάει τη σκόνη του. Ο χωσιματίας θα παρκάρει αστραπιαία στη θέση στάθμευσης που ετοιμάζεσαι να την πιάσεις με αναμμένα αλάρμ, θα χειρουργηθεί πριν από σένα στο νοσοκομείο, θα είναι αυτός που θα πάρει τη θέση εργασίας, που πιστεύεις αφελώς πως σου ανήκει, ως καλύτερος, πιο καταρτισμένος και πιο έμπειρος που είσαι.

Μπορεί να είσαι όλα αυτά, μπορεί να ’χεις όλο το δίκιο με το μέρος σου, μπορεί να είναι η σειρά σου, αλλά όλα αυτά δεν μετρούν για τον χωσιματία, που όχι απλώς έχει τις άκρες με τον προϊστάμενο, τον λοχία, τον ταμία, τον σερβιτόρο, τον γενικό γραμματέα ή τον υπουργό, αλλά κατέχει μιαν απαράμιλλη δεξιότητα, που του επιτρέπει να καλοπερνάει στην Ελλάδα: την τέχνη του χωσίματος.

Xωσιματίας καλείται επίσης το άτομο που τα χώνει, που δεν μασάει τα λόγια του και δεν φοβάται να εξαπολύσει μύδρους ενάντια σε οτιδήποτε και οποιονδήποτε τον χαλάει, στοχεύοντας είτε σε συγκεκριμένα πρόσωπα και καταστάσεις, είτε γενικότερα και αόριστα, τσουβαλιάζοντας ασύστολα τους πάντες και τα πάντα, ασχέτως με το αν έχει δίκιο ή άδικο

Πηγή: www.slang.gr