Τζάμπα μάγκας

«Δεν είμαστε στην εποχή του τσάμπα και του δωρεάν. Θα πρέπει να πληρώνει ο καθένας τις υποχρεώσεις του» είχε δηλώσει, επί λέξει, τις προάλλες σε συνέντευξή του στη ΕΡΤ κάποιος βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος, αναφερόμενος στις χιλιάδες διακοπές της ρευματοδότησης σε πολίτες που δυσκολεύονται να πληρώσουν τους φουσκωμένους λογαριασμούς της ΔΕΗ.

Το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας ορίζει το επίρρημα «τσάμπα», ή πιο σωστά «τζάμπα» (τουρκικής ρίζας, από το «caba»), ως «δωρεάν, χωρίς χρηματικό αντίτιμο». Τσάμπα σημαίνει επίσης και πολύ φθηνά, ενώ μια τρίτη σημασία του επιρρήματος, αυτή που μας ενδιαφέρει, είναι «χωρίς κόστος ή βλάβη», ειδικά στη φράση «τζάμπα μάγκας», που είναι «αυτός που συμπεριφέρεται σαν μάγκας, που κάνει τον σπουδαίο ή προσπαθεί να επιβληθεί, έχοντας εξασφαλίσει τον εαυτό του χωρίς να κινδυνεύει», λέει το Λεξικό.

Πριν πούμε περισσότερα για την επίζηλη ιδιότητα του «τζάμπα μάγκα», να θυμίσουμε πως ο «μάγκας» είναι, σύμφωνα με το Μείζον Ελληνικό Λεξικό, πρώτον ο άτακτος στρατιώτης κατά την Επανάσταση του 1821, δεύτερον ο αλήτης, το χαμίνι, τρίτον ο κατεργάρης, ο καταφερτζής, τέταρτον ο ψευτοπαλικαράς, ο νταής, και εντέλει ο έξυπνος, και με συμπεριφορά που ταιριάζει σε άντρα.

Το Λεξικό ετυμολογεί τον μάγκα από τη «μάγκα», δηλαδή την ενωμοτία ατάκτων πολεμιστών, από το λατινικό «mango», που σημαίνει σωματέμπορος. Ομως ο κ. Μπαμπινιώτης διαφωνεί, αναφέροντας πως προέλευση της τουρκικής/ισπανικής λέξης «manga», της ομάδας οπλισμένων αντρών, είναι το λατινικό «manika», το γνωστό μας μανίκι, επειδή υπήρχε η συνήθεια να δίνονται σε ευγενείς ιππότες τα μανίκια των κυριών της Αυλής...

Ομως, για να καταλάβουμε καλύτερα την έννοια της φράσης «τζάμπα μάγκας», ας φανταστούμε έναν πολιτικό παντός καιρού, χωρίς πολλές γωνίες, που ταίριαξε παντού, έναν καιροσκόπο που εντάχθηκε, ίδρυσε ή συνεργάστηκε διαδοχικά με το ΠΑΣΟΚ, το Αρμα Πολιτών, τους Ελεύθερους Πολίτες, τη ΔΗΜΑΡ και τον Δημοκρατικό Σύνδεσμο, για να καταλήξει στη Νέα Δημοκρατία.

Αυτός ο υποθετικός πολιτικός, ας πούμε ότι χρωστάει, σύμφωνα με τη δήλωση του «Πόθεν έσχες», 260 χιλιάδες ευρώ, αν και έχει ετήσια εισοδήματα 52.000 ευρώ, καταθέσεις 136.000 ευρώ, καθώς και 18 ακίνητα... Με αυτά τα δεδομένα, λοιπόν, πώς θα χαρακτηρίζαμε κάποιον, ο οποίος, οχυρωμένος πίσω από το πολιτικό του αξίωμα, την οικονομική και την κοινωνική του τάξη, κουνάει οργισμένος το δάχτυλο στον συνταξιούχο, που βλέπει με τρόμο πως ο λογαριασμός της ΔΕΗ είναι μεγαλύτερος από τη σύνταξή του; Από πού θα αντλούσε αυτός ο πολιτικός γυρολόγος την ηθική νομιμοποίηση να παριστάνει τον τιμητή, όταν η φωλιά του, η δική του, του κόμματός του και του προέδρου του, είναι λερωμένη;

Σύμφωνα με τον ισολογισμό του 2021, το κυβερνών κόμμα χρωστάει 343 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 118 εκατ. από τότε που πήρε το τιμόνι του κόμματος ο κ. Μητσοτάκης, και κατά 34,5 εκατομμύρια ευρώ μόνο μέσα στον τελευταίο χρόνο. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, μαζί με τη σύζυγό του, σύμφωνα με το «Πόθεν έσχες» του 2020, χρωστούν 1.320.354,71 ευρώ...

Λοιπόν, πώς θα ονομάζαμε κάποιον που κάνει τον μάγκα εκ του ασφαλούς, που φωνασκεί πως το τσάμπα πέθανε και πως πρέπει να πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας, όταν ο ίδιος και το κόμμα του είναι εμβληματικοί τζαμπατζήδες; Δηλαδή, πρόσωπα που «συστηματικά επιδιώκουν ή καταφέρνουν να αποκτούν ή να απολαμβάνουν κάτι χωρίς να πληρώνουν γι’ αυτό»...

📌 Μάγκας:

1. λαϊκός άνθρωπος που χαρακτη­ρίζεται από υπερβολική αυτοπε­ποίθηση ή έπαρση καθώς και από εμφάνιση ή συμπεριφορά (ντύσιμο, κινήσεις, λεξιλόγιο, τόνος φωνής κτλ.) διαφορετική από τη συνηθισμένη 2. (οικ.) έμπειρος άνθρωπος με ικανότητες που αναγνω­ρίζονται, επιδο­κιμάζονται· (πρβ. μαγκιόρος)
Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής