Ολο και θερμότερη η Γη

Η NASA και η NOAA παρουσίασαν πριν από λίγες ημέρες την ετήσια ανάλυσή τους για τις θερμοκρασίες που καταγράφηκαν σε όλο τον κόσμο τη χρονιά που πέρασε, στην οποία διαπίστωσαν ότι το περασμένο έτος ήταν το έκτο πιο ζεστό παρά ποτέ, αν και πιο δροσερό από το 2020, γράφει σε επιστημονικό του άρθρο το αμερικανικό περιοδικό τεχνολογίας «Wired».

Οπως επισημαίνει η Μπρίτζετ Σίγκερς, ωκεανογράφος στη NASA, «είναι σημαντικό να δούμε την τάση: Τα τελευταία οκτώ χρόνια ήταν τα οκτώ πιο ζεστά που έχουν ποτέ καταγραφεί». Αλλες ομάδες, όπως το Berkeley Earth -ένας μη κερδοσκοπικός ερευνητικός οργανισμός-, με κάπως διαφορετική μεθοδολογία παρουσιάζουν στις αναλύσεις τους σχεδόν πανομοιότυπα ευρήματα. Ετσι,τα αποτελέσματα από το Berkeley Earth, το NOAA, τη NASA και από ακόμη δύο ομάδες στην Ευρώπη καταδεικνύουν πως η παγκόσμια μέση θερμοκρασία μπορεί να ήταν χαμηλότερη το 2021 σε σχέση με το 2020, αλλά εξακολουθεί να εκτινάσσεται στα ύψη.

Ενας λόγος για χαμηλότερες θερμοκρασίες το 2021 ήταν πιθανότατα η La Niña, μια ζώνη κρύου ρεύματος νερού στον Ειρηνικό που είναι το προϊόν των ισχυρών ανέμων που σαρώνουν τον ωκεανό, ωθώντας το ανώτερο στρώμα θαλάσσιου νερού προς την Ασία και ανοίγοντας τον δρόμο σε βαθύτερα, ψυχρότερα ύδατα να ανέβουν στην επιφάνεια για να γεμίσουν το κενό. Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει την ατμόσφαιρα, αλλάζοντας το ρεύμα των ανέμων πάνω από τις Ηνωμένες Πολιτείες και προκαλώντας περισσότερους τυφώνες στον Ατλαντικό.

Αναφορικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας οι έρευνες επισημαίνουν ότι καθώς ο κόσμος μπήκε σε lockdown το 2020, εκλύθηκαν λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, συμπεριλαμβανομένων των χλωροφθορανθράκων.

Ωστόσο καθώς η οικονομική δραστηριότητα ενισχύθηκε ξανά το 2021, το ίδιο έκανε και η ρύπανση από τα αεροζόλ, συμβάλλοντας και πάλι στο φαινόμενο εγκλωβισμού των αερίων. Επιπροσθέτως η πτώση της παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα λόγω πανδημίας δεν κατάφερε να ψύξει αποτελεσματικά τον πλανήτη. Το δημοσίευμα σημειώνει ακόμη ότι τα πρόσφατα ευρήματα είναι ακόμη πιο ανησυχητικά επειδή το 2021 κατάφερε να ξεπεράσει αυτά τα φαινόμενα ψύξης και να καταστεί η χρονιά με την έκτη υψηλότερη θερμοκρασία. Και ενώ οι θερμοκρασίες παγκόσμια ήταν χαμηλότερες το 2021 από ό,τι το 2020, πέρυσι 1,8 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζούσαν σε μέρη που βίωσαν τις πιο καυτές θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με την έκθεση του Berkeley Earth.

Σε αυτές περιλαμβάνονται ασιατικές χώρες όπως η Κίνα, η Βόρεια και η Νότια Κορέα, αφρικανικά έθνη όπως η Νιγηρία και η Λιβερία και κράτη στη Μέση Ανατολή όπως η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. «Μιλάμε πολύ για τις παγκόσμιες μέσες θερμοκρασίες, αλλά κανείς δεν κοιτά τον παγκόσμιο μέσο όρο», τόνισε ο Ζέκε Χάουσφαδερ, ερευνητής στο Berkeley Earth. Επισήμανε ότι «στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, κατά μέσο όρο, θερμαίνεται πολύ πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο κόσμο».

Επιπροσθέτως τόνισε ότι επειδή η Γη θερμαίνεται τόσο γρήγορα, τα ολοένα και πιο συχνά και έντονα κύματα καύσωνα χτυπούν τις ανθρώπινες κοινωνίες σε διάφορα μέρη του κόσμου. Το περασμένο καλοκαίρι στον δυτικό Καναδά και στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό των ΗΠΑ, θερμοκρασίες άνω των 50 βαθμών Κελσίου σκότωσαν εκατοντάδες ανθρώπους. Σύμφωνα με τον Χάουσφαδερ το κύμα καύσωνα στο Πόρτλαντ του Ορεγκον θα ήταν ουσιαστικά αδύνατο χωρίς την κλιματική αλλαγή και θα συνιστούσε υπό φυσιολογικές συνθήκες ένα γεγονός που συμβαίνει μία φορά κάθε 150.000 χρόνια. «Μέχρι το τέλος του αιώνα, με τον ρυθμό που η Γη θερμαίνεται αυτή τη στιγμή, θα είναι ένα γεγονός στα μόλις 10 χρόνια», εκτίμησε ο Χάουσφαδερ.

Για την Ανταρκτική το άρθρο υπογραμμίζει ότι ο εμβληματικός «Παγετώνας της Κρίσης» λιώνει ταχύτατα από τα ασυνήθιστα ζεστά νερά που τον περιβάλλουν. Αναφέρει δε ότι αν λιώσει και πυροδοτήσει μια κατάρρευση μεταξύ των κοντινών παγετώνων, μαζί θα μπορούσαν να αυξήσουν τη στάθμη της θάλασσας κατά 3 μέτρα!

Η υπερβολική ζέστη οδηγεί επίσης σε καταστροφές των καλλιεργειών και ελλείψεις νερού και φυσικά πυροδοτεί πυρκαγιές: Μόνο στην Καλιφόρνια πέρυσι, οι φλόγες αφάνισαν 12.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης. Οι πυρκαγιές έχουν γίνει τόσο έντονες στις δυτικές ΗΠΑ και στον Καναδά που γεννούν τα δικά τους σύννεφα. Και η καύση όλης αυτής της βλάστησης επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα που με τη σειρά του θερμαίνει τον πλανήτη.

Επιπροσθέτως οι υψηλές θερμοκρασίες επιδεινώνουν επίσης τις καταστροφές με βίαιο τρόπο. Για παράδειγμα, μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα συγκρατεί περισσότερο νερό, γεγονός που προκαλεί ισχυρότερες βροχοπτώσεις και περισσότερες πλημμύρες. Ταυτοχρόνως τα θερμότερα νερά στον Κόλπο του Μεξικού ενισχύουν τους τυφώνες.

Συμπερασματικά, στο δημοσίευμα τονίζεται ότι η ανθρωπότητα πρόκειται να φτάσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου υπερθέρμανσης, το αισιόδοξο όριο που έχει τεθεί από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, σε μια δεκαετία, ενώ μέχρι το 2059 θα φτάσει τους 2 βαθμούς Κελσίου, το ανώτατο όριο της συμφωνίας.