Κρίνοντας… τη λογοκρισία

«Τα όρια του κόσμου μου είναι τα όρια της γλώσσας μου» έλεγε ο Βίτγκενσταϊν.

Εχει σύνορα ο επιτρεπτός λόγος; Λογοκρισία και αυτολογοκρισία.

Πρόκειται για θέματα αιχμής τα οποία θα αναλυθούν στο 3ο Θερινό Πανεπιστήμιο «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και ΜΜΕ», με θέμα «Η λογοκρισία απέναντι στον λόγο και την κρίση - Τα όρια του επιτρεπτού λόγου», που διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, υποστηρίζεται για δεύτερη χρονιά από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ στην Ελλάδα και τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας.

Στην παρουσίαση των θεμάτων του φετινού προγράμματος, που θα διεξαχθεί 9-16 Ιουλίου 2017 στο Γαύριο της Ανδρου, ήταν πολλοί εκεί: με μικρότερη ή μεγαλύτερη διαδρομή σε έδρανα ή έδρες Πανεπιστημίων, μπροστά σε μικρόφωνα ή κάμερες, σε λάπτοπ και τάμπλετ.

Ο… μέγιστος κοινός παρονομαστής ήταν φυσικά η γλώσσα.

«Το θέμα του προγράμματος φέτος είναι -επιτρέψτε μου την υπερβολή- προαιώνιο…» είναι το πρώτο, αυθόρμητο σχόλιό μας.

«Η αλήθεια είναι ότι φέτος διαλέξαμε ένα πολύ σοβαρό θέμα» λέει η Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, ακαδημαϊκή διευθύντρια του Προγράμματος, επίκουρη καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ελληνικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, «το οποίο θα καλύψει θεματικές όπως η λογοκρισία στον δημόσιο λόγο, στο πλαίσιο μιας ιστορικής αναδρομής η οποία θα απολήξει σε επίκαιρες προσεγγίσεις: λογοκρισία και δημοσιογραφικός λόγος, πολιτική λογοκρισία και επικοινωνία, λογοκρισία στη μουσική, στο θέατρο, στη γελοιογραφία κ.λπ.

»Τέλος, θα παρουσιαστεί το πρόγραμμα κατά της ρητορικής του μίσους και της σύνταξης του Κώδικα Δεοντολογίας που έχει αναλάβει η ΕΡΤ μαζί με άλλα ευρωπαϊκά δίκτυα ενημέρωσης».

Ο Γιάννης Μαμάης, διευθυντής του πολιτιστικού και εκπαιδευτικού προγράμματος -ο οποίος επιμελείται και όλο το έντυπο υλικό της δράσης με μαεστρία (καθότι υπέρμαχος της μορφής των βιβλίων που «δεν πικραίνουν το μάτι», όπως λέει χαρακτηριστικά)- μας λέει σχετικά:

«Ενα Θερινό Πανεπιστήμιο μπορεί να είναι πιο ευεπίφορο στις διεπιστημονικές προσεγγίσεις, σε σχέση ίσως με τα όσα συμβαίνουν σε ένα αμφιθέατρο, όπου κατά κανόνα κυριαρχεί η εξειδίκευση.

Μπορεί να αναδειχθεί σε ένα διαρκές εργαστήριο το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους φοιτητές και τους ερευνητές να γνωρίσουν με βιωματικό τρόπο άγνωστες πτυχές των θεματικών που αναπτύσσονται μέσα από τον επιστημονικό λόγο.

Ουσιαστικά θα επιδιώξουμε την αλληλεπίδραση των φοιτητών με τους δημιουργούς του σκίτσου, όπως και τις προηγούμενες χρονιές».

«Αν μιλήσουμε με ποδοσφαιρικούς όρους, ο “δωδέκατος παίκτης” στο όλο εγχείρημα είναι η Ανδρος;» ρωτάμε τον κ. Μαμάη, γέννημα-θρέμμα Ανδριώτη.

«Το Θερινό Πανεπιστήμιο έχει συνδεθεί οργανικά με την Ανδρο. Εστιάζουμε στη γνωριμία των φοιτητών με την ιστορία του νησιού, τη φυσιογνωμία, τους σημαντικούς δημιουργούς του. Πέρσι είχαμε θέματα σχετικά με το νησί, όπως π.χ. “Ο ανδριακός Τύπος χθες και σήμερα”».

«Μέσα και πίσω από όλες αυτές τις συνέργειες βρίσκονται άνθρωποι που πίστεψαν στη δουλειά μας και μας εμψύχωσαν να συνεχίσουμε» συμπληρώνει η κ. Τσιτσανούδη.

«Ακόμη μια φορά πρωτοστάτησαν οι εκδόσεις Gutenberg, ο Γιώργος και ο Κώστας Δαρδανός,ενώ χορηγός επικοινωνίας είναι η ΕΡΤ. Εκατοντάδες συνεργάτες, δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, συγγραφείς αλλά και σπουδαίοι επιχειρηματίες ως ευγενείς χορηγοί, έζησαν μαζί μας τη μετεξέλιξη και τον εμπλουτισμό του αρχικού οράματος για τη σύνδεση της ελληνικής γλώσσας με τα ΜΜΕ.

»Στο πρόγραμμα θα διδάξουν κορυφαίοι καθηγητές από ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια. Επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής του προγράμματος είναι ο πρύτανης του Παν. Ιωαννίνων, Γεώργιος Καψάλης».

 Ιnfo: 

Πληροφορίες: Ν. Τσιτσανούδη-Μαλλίδη, ακαδημαϊκή διευθύντρια Προγράμματος, [email protected] και στην ιστοσελίδα summerschool.ac.uoi.gr