Εικόνες συγκίνησης στη Μέση Ανατολή μετά την απελευθέρωση ομήρων και κρατουμένων

Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαδικασίες της εύθραυστης συμφωνίας εκεχειρίας ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς, έπειτα από 15 μήνες σφοδρών συγκρούσεων και γενοκτονίας στη Λωρίδα της Γάζας. 

Το Σάββατο, έγινε η τέταρτη ανταλλαγή Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστίνιων κρατουμένων, ενώ άνοιξε και το σημείο διέλευσης της Ράφα –στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας στα σύνορα με την Αίγυπτο– για πρώτη φορά από τον Μάιο του 2024 όταν πέρασε στον έλεγχο του Ισραήλ. Μέσω του περάσματος της Ράφα, 50 ασθενείς  που χρήζουν ιατρική φροντίδας στο εξωτερικό, μεταφέρθηκαν στην Αίγυπτο.

Πρώτα απελευθερώθηκαν τρεις Ισραηλινοί όμηροι και αργότερα ακολούθησε η απελευθέρωση 182 Παλαιστινίων που κρατούνταν σε ισραηλινές φυλακές. Ο Ισραηλινός Γιάρντεν Μπίμπας, πατέρας των δύο τελευταίων παιδιών που εξακολουθούν να κρατούνται όμηροι στη λωρίδα της Γάζας, ο Γαλλοϊσραηλινός Οφέρ Καλντερόν και ο Ισραηλινοαμερικανός Κιθ Σίγκελ έφθασαν στο Ισραήλ αφού παραδόθηκαν στη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ). Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ αποφυλάκισε 182 Παλαιστινίους και έναν Αιγύπτιο, σύμφωνα με τη Λέσχη Παλαιστινίων Φυλακισμένων: 150 μεταφέρθηκαν με λεωφορεία στη λωρίδα της Γάζας, 25 στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και οκτώ, μεταξύ των οποίων ο Αιγύπτιος, απελάθηκαν στην Αίγυπτο.

Οι εικόνες που έρχονται από τη Μέση Ανατολή είναι ιδιαίτερα συγκινητικές. 

Η απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων

Πολυάριθμα μέλη του ισλαμιστικού παλαιστινιακού κινήματος Χαμάς οργάνωσαν στη Γάζα τελετές απελευθέρωσης που διεξήχθησαν με ηρεμία. Στη Χαν Γιούνις, ο 54χρονος Οφέρ Καλντερόν απελευθερώθηκε πριν από τον 35χρονο Γιάρντεν Μπίμπας. Πλαισιωμένοι από ένοπλους και κουκουλοφόρους μαχητές, ανέβηκαν διαδοχικά σε μια εξέδρα ανάμεσα σε ερείπια. Ίδια σκηνοθεσία και στην πόλη της Γάζας, όπου απελευθερώθηκε ο 65χρονος Κιθ Σίγκελ, με κασκέτο στο κεφάλι και αβέβαιο βήμα.

Όπως είχε γίνει και σε προηγούμενες απελευθερώσεις ομήρων, η Χαμάς τους ζήτησε να χαιρετίσουν τις κάμερες πριν τους παραδώσει στη ΔΕΕΣ. Στη συνέχεια παραδόθηκαν στον ισραηλινό στρατό και μεταφέρθηκαν με ελικόπτερο σε νοσοκομεία στο Ισραήλ, όπου υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις, σύμφωνα με το ισραηλινό υπουργείο Υγείας.

Σε ατμόσφαιρα βαριά από συναισθήματα, εκατοντάδες άνθρωποι παρακολούθησαν στο Τελ-Αβίβ τις απελευθερώσεις από μια γιγαντοοθόνη. Η περίπτωση της οικογένειας Μπίμπας προκαλεί ιδιαίτερη συγκίνηση και ανησυχία στο Ισραήλ. Ο Γιάρντεν Μπίμπας είχε απαχθεί από το σπίτι του στο κιμπούτς Νιρ Οζ κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Την ίδια ημέρα είχαν απαχθεί επίσης η γυναίκα του, η Σίρι, και τα δύο παιδιά τους, Κφιρ και Άριελ, ηλικίας τότε 8,5 μηνών και 4 ετών αντιστοίχως.

Το 2023 η Χαμάς ανακοίνωσε πως σκοτώθηκαν στη διάρκεια ισραηλινής επιδρομής στη Γάζα, όμως το Ισραήλ ουδέποτε επιβεβαίωσε τους θανάτους τους. Ο ισραηλινός μεσολαβητής για τους ομήρους Γκαλ Χιρς απαίτησε από τους μεσολαβητές «πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας τους».

Κατά την άφιξή του στο νοσοκομείο Σεμπά, κοντά στο Τελ-Αβίβ, τον Καλντερόν υποδέχθηκαν με συγκίνηση τα τέσσερα παιδιά του και ποδηλάτες συναθλητές του. Είχε απαχθεί μαζί με τον γιό του, τον Ερέζ, 12 ετών, και την κόρη του, την Σάρα, 16 ετών, που απελευθερώθηκαν κατά την πρώτη εκεχειρία στα τέλη Νοεμβρίου του 2023.

«Περιμέναμε πολύ καιρό αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Σέμι Καλντερόν, θείος του Οφέρ Καλντερόν. Τον Κιθ Σίγκελ υποδέχθηκαν με τραγούδια οι κόρες του. Είχε απαχθεί από το σπίτι του στο κιμπούτς Κφαρ Άζα, μαζί με τη σύζυγό του, την Αβίβα, η οποία είχε απελευθερωθεί κατά την πρώτη εκεχειρία.

Η απελευθέρωση των Παλαιστίνιων κρατουμένων

Στη Λωρίδα της Γάζας, λεωφορεία και άλλα οχήματα έφθασαν στη Χαν Γιούνις ανάμεσα σ' ένα ενθουσιώδες πλήθος που είχε φθάσει για να υποδεχθεί τους 150 πρώην φυλακισμένους.  Μπροστα από το ευρωπαϊκό νοσοκομείο αυτής της πόλης που έχει σε μεγάλο μέρος καταστραφεί από τον πόλεμο, περισσότεροι από 100 άνθρωποι φώναζαν από χαρά καθώς τα λεωφορεία προχωρούσαν αργά.

Ο Ράμπι αλ-Χαρουμπί, 40 ετών, ήρθε για να είναι παρών κατά την άφιξή τους: «Είδα το σοκ στα μάτια τους όταν είδαν τη Ράφα και τη Χαν Γιούνις κατεστραμμένες, με σωρούς ερειπίων και εντελώς κατεστραμμένους δρόμους», λέει.

Ίδια σκηνή και στη Ραμάλα, στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, όπου 25 πρώην κρατούμενοι έγιναν δεκτοί ως ήρωες. «Είναι δύσκολο να το περιγράψεις με λέξεις», λέει ο Ατά Αμπντελγανί, 55 ετών, ο οποίος απελευθερώθηκε έπειτα από 23 χρόνια στις ισραηλινές φυλακές, όπου η κατάσταση ήταν «δύσκολη» και «τραγική», σύμφωνα με τον ίδιο.

Στο πλαίσιο αυτό, η Χαμάς κατήγγειλε τη «βαναυσότητα» που αντιμετώπισαν οι φυλακισμένοι στις ισραηλινές φυλακές.

Τι έπεται

Η επόμενη ανταλλαγή ομήρων και φυλακισμένων πρόκειται να πραγματοποιηθεί το Σάββατο 8 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με πηγές στη Χαμάς. Δεκαπέντε όμηροι -δέκα Ισραηλινοί και πέντε Ταϊλανδοί- και 400 παλαιστίνιοι φυλακισμένοι είχαν ήδη απελευθερωθεί από τις 19 Ιανουαρίου. Στη διάρκεια των έξι εβδομάδων της πρώτης φάσης της συμφωνίας εκεχειρίας, συνολικά 33 ισραηλινοί όμηροι, οκτώ από τους οποίους είναι νεκροί, θα παραδοθούν στο Ισραήλ με αντάλλαγμα περίπου 1.900 παλαιστίνιους φυλακισμένους.

Βάσει των όρων της συμφωνίας εκεχειρίας, διαπραγματεύσεις πρόκειται να επαναληφθούν μεθαύριο, Δευτέρα, για να συζητηθεί η δεύτερη φάση, που έχει στόχο την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων και το οριστικό τέλος του πολέμου. Αυτή η επανάληψη των διαπραγματεύσεων, αν πραγματοποιηθεί, θα συμπέσει με τη  συνάντηση, την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου, ανάμεσα στον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο.