Η επικίνδυνη νέα στροφή στα δεξιά, που ωθεί την ακροδεξιά στην εξουσία του Ισραήλ

Με μερικούς νεαρούς θρησκευόμενους ψηφοφόρους να χοροπηδούν κυριολεκτικά από χαρά, η ξεχωριστή ιστορία των τελευταίων εκλογών στο Ισραήλ ήταν η μεγάλη αύξηση της δημοτικότητας της ακροδεξιάς, τονίζει ανάλυση του BBC.

«Τα πράγματα θα είναι καλύτερα τώρα. Όταν είναι υπουργός δημόσιας ασφάλειας, θα είναι ακόμα καλύτερα», δήλωσε ο Τζούλιαν, ένας ενθουσιώδης υποστηρικτής του ακροδεξιού και ρατσιστή Ιταμάρ Μπεν-Γκβίρ, οποίος τάσσεται υπέρ μιας σκληρής γραμμής κατά των Παλαιστινίων.

«Θέλει το καλύτερο για το Ισραήλ. Θέλει έξω τους τρομοκράτες», είπε ο Νόαμ από έναν οικισμό στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. «Δεν θέλουμε τους Άραβες, μας πετούν πέτρες και μας παίρνουν τις θέσεις μας στο Ισραήλ», συνέχισε.

Ενώ ο Μπεν-Γκβίρ- που προηγουμένως είχε καταδικαστεί ως ρατσιστής - προσπαθεί τώρα να επαναπροσδιοριστεί ως πιο συμβατικός πολιτικός, δεν έχει αλλάξει συνολικά την αντιαραβική ρητορική του. «Ήρθε η ώρα να γίνουμε ξανά οι ιδιοκτήτες αυτής της χώρας», είπε μετά τη δημοσίευση των exit poll το βράδυ της Τρίτης.

Το πλήθος που ζητωκραύγαζε στην Ιερουσαλήμ φώναζε «θάνατος στους τρομοκράτες», μια παραλλαγή του - «θάνατος στους Άραβες», περιγράφει η ανταποκρίτρια του βρετανικού δικτύου.

Επικίνδυνη νέα στροφή του Ισραήλ προς τα δεξιά

Η πολιτική του Ισραήλ έχει μετατοπιστεί προς τα δεξιά εδώ και αρκετές δεκαετίες, αλλά η άνευ προηγουμένου επιτυχία του Μπεν-Γκβίρ σηματοδοτεί μια νέα, επικίνδυνη στροφή, τονίζει ο Guardian.

Οι Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ, που αποτελούν το 20% του πληθυσμού, αναμενόταν ότι θα αποτελούσαν βασικό παράγοντα που θα εμπόδιζε την επιστροφή του Νετανιάχου στην εξουσία. Αυτή τη φορά, ωστόσο, η ψήφος τους μοιράστηκε σε τρεις διαφορετικές παρατάξεις.

Ο Νετανιάχου δημιούργησε ένα μπλοκ μεταξύ τριών περιθωριακών ακροδεξιών κομμάτων το 2021, εισάγοντας τους νέους Θρησκευόμενους Σιωνιστές στο πολιτικό ρεύμα.

Βραχυπρόθεσμα, η κίνηση απέδωσε καρπούς: οι εξτρεμιστές σύμμαχοί του έχουν διπλασιάσει τον αριθμό των εδρών τους σε 13 ή 14. 

Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, ο Νετανιάχου μπορεί να το μετανιώσει. Ο Bezalel Smotrich των Θρησκευτικών Σιωνιστών είναι ο συνιδρυτής μιας οργάνωσης που επιδιώκει νομική δράση κατά των παλαιστινιακών κτιρίων σε περιοχές που ελέγχονται από το Ισραήλ στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Θέλει νομοθετική μεταρρύθμιση για να ενσωματώσει τον παραδοσιακό θρησκευτικό εβραϊκό νόμο και είναι βίαια ενάντια στην εβραιοπαλαιστινιακή συνύπαρξη και τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων.

Τόσο ο Smotrich όσο και ο Μπεν-Γκβίρ είναι υπέρμαχοι της πολιτικοποίησης της ισραηλινής δικαιοσύνης και της παροχής εξουσίας στο κοινοβούλιο να παρακάμπτει δικαστικές αποφάσεις που δεν τους αρέσουν, κάτι που θα ωφελούσε τον Νετανιάχου, ο οποίος θεωρεί ότι η επιστροφή στην εξουσία είναι ο καλύτερος τρόπος για να ανατρέψει τη δίκη του για διαφθορά. Ο Μπεν-Γκβίρ υποσχέθηκε να υποστηρίξει νομοθεσία που θα τροποποιούσε τον ποινικό κώδικα.

Ο Νετανιάχου αντιτίθεται επίσης στην ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους, αλλά κατά τα άλλα δεν συμμερίζεται τις περισσότερες πεποιθήσεις των νέων εταίρων του. Οι εσωτερικές διαμάχες κατά τη διάρκεια της εκστρατείας υποδηλώνουν ότι δεν του αρέσουν καν: συνηθίζει περισσότερο να προεδρεύει σε συνασπισμούς με κεντρώα και κεντροαριστερά στοιχεία. Αλλά ως δύναμη που τον ώθησε ξανά στην εξουσία, το χρέος προς τους νέους του συμμάχους είναι μεγάλο, σημειώνει ο Guardian.

Το αδιέξοδο τελειώνει;

Εάν τα τελικά ο βετεράνος ηγέτης μπορέσει να οικοδομήσει μια σταθερή κυβέρνηση πλειοψηφίας με τους υπερεθνικιστές και υπερορθόδοξους Εβραίους συμμάχους του, αυτό πιθανότατα θα τερματίσει επίσης σχεδόν τέσσερα χρόνια ενός πρωτοφανούς πολιτικού αδιεξόδου στη χώρα.

Η χώρα είναι βαθιά διχασμένη σχετικά με τις κατηγορίες διαφθοράς για τις οποίες ο Νετανιάχου εξακολουθεί να δικάζεται. Ο ίδιος αρνείται σταθερά οποιαδήποτε αδικοπραγία, κατηγορώντας τους αντιπάλους του για πολιτικό κυνήγι μαγισσών.

Υπάρχουν όμως ακόμα πολλοί Ισραηλινοί με διαφορετικό όραμα για τη χώρα.

Στο Τελ Αβίβ, επικράτησε μια συγκρατημένη διάθεση κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ απευθυνόταν στο κόμμα του Γες Ατίντ, τονίζοντας ότι οι Ισραηλινοί ήθελαν πολιτική «χωρίς υποκίνηση και μίσος».

Ωστόσο, το πείραμά του για την οικοδόμηση ενός ιδεολογικά ετερόκλητου συνασπισμού - που αποτελείται από δεξιά, κεντρώα, αριστερά και αραβικά κόμματα - ήταν τελικά βραχύβιο. Η θητεία του ήταν επίσης η πιο θανατηφόρα χρονιά για Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους από το 2015, εν μέσω έξαρσης της βίας.

Τα εκλογικά αποτελέσματα σημείωσαν επίσης περαιτέρω πτώση στη στήριξη των αριστερών κομμάτων του Ισραήλ.

Αλλά ο Anshel Pfeffer, δημοσιογράφος της εφημερίδας Haaretz, λέει ότι οι τελευταίες εκλογές αποκάλυψαν μόνο αυτό που ήταν ήδη μια σαφής τάση. «Υπάρχει ένας εσωτερικός πόλεμος ταυτότητας ή πολιτισμού στο Ισραήλ ανάμεσα σε αυτό που κάποιοι θα έβλεπαν ως τις πιο φιλελεύθερες και ανοιχτές πλευρές της ισραηλινής κοινωνίας έναντι των πιο θρησκευτικών και ακραίων πλευρών της ισραηλινής και της εβραϊκής κοινωνίας», παρατηρεί. «Αυτό δεν είναι πραγματικά καινούργιο, αλλά [ο κ. Νετανιάχου] το έχει τώρα πραγματικά αυξήσει για τους δικούς του πολιτικούς σκοπούς».

Το ευχαριστώ

Μιλώντας στους υποστηρικτές του στο κόμμα Λικούντ, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου χαμογέλασε πλατιά καθώς προέβλεψε την επιστροφή του στο πρωθυπουργικό αξίωμα, ένα χρόνο αφότου ανατράπηκε από έναν ευρύ συνασπισμό των αντιπάλων του, υπό τον πρωθυπουργό Γιαΐρ Λαπίντ.

Ο λαός θέλει μια κυβέρνηση που προβάλλει «ισχύ, όχι αδυναμία», είπε ο Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, με θαυμαστές του να τον αποκαλούν «King Bibi»!

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ευχαρίστησε σήμερα τους ψηφοφόρους για την «τεράστια ψήφο εμπιστοσύνης», καθώς το δεξιό μπλοκ του διεύρυνε το προβάδισμά του με περίπου το 87% των καταμετρημένων ψήφων.

Το κόμμα Λικούντ του πρώην πρωθυπουργού φαίνεται να έχει προσθέσει μία έδρα στις 30 που κατείχε στην τελευταία Κνεσέτ, ενώ μαζί με τα κόμματα που έχει συμμαχήσει θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν μια άνετη πλειοψηφία 65 εδρών στην Κνεσέτ των 120 εδρών.

Ο κύριος αντίπαλος του Νετανιάχου, ο κεντρώος νυν πρωθυπουργός Λαπίντ, είπε ότι η κούρσα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, λέγοντας στους υποστηρικτές του το πρωί της Τετάρτης ότι «μέχρι να μετρηθεί ο τελευταίος φάκελος, τίποτα δεν έχει τελειώσει και τίποτα δεν είναι οριστικό». Είπε ότι «θα συνεχίσει να αγωνίζεται για να είναι το Ισραήλ ένα εβραϊκό και δημοκρατικό, φιλελεύθερο και προοδευτικό κράτος».

Μέχρι το απόγευμα της Τετάρτης, ωστόσο, είχε ζητήσει από το γραφείο του να προετοιμαστεί για μια μετάβαση της εξουσίας και ακύρωσε το ταξίδι του στη διάσκεψη για το κλίμα Cop27 της επόμενης εβδομάδας στην Αίγυπτο.

Το μπλοκ του Λαπίντ αναμένεται να κερδίσει μόλις 54 έδρες, όπως έδειξαν τα exit poll.