Οι Κούρδοι σε τριπλή μέγκενη Ρωσίας- Τουρκίας- Συρίας

Ταφόπλακα στο πολιτικό πείραμα της Ροζάβα, νομιμοποίηση της τουρκικής εισβολής (και) στη βορειοανατολική Συρία -με αντιφατική «επαναβεβαίωση της δέσμευσης για τη διατήρηση της πολιτικής ενότητας και της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας»-, ισχυροποίηση του Σύρου προέδρου Ασαντ και έμπρακτη επαναβεβαίωση του ρόλου της Μόσχας ως τελικού ρυθμιστή στο συριακό, «έβγαλε» η χθεσινή κρίσιμη συνάντηση των προέδρων Ρωσίας και Τουρκίας, Πούτιν και Ερντογάν, στο Σότσι: η όγδοη μεταξύ τους, εντός του 2019.

Επειτα από μαραθώνιες συνομιλίες -που έληξαν περίπου δύο ώρες πριν από τη χθεσινοβραδινή λήξη της (αμερικανο-τουρκικής εμπνεύσεως) κατάπαυσης του πυρός και λίγο αφότου οι Κούρδοι μαχητές της YPG είχαν ανακοινώσει την πλήρη αποχώρησή τους από την τουρκικού ελέγχου σήμερα «ζώνη ασφαλείας», στον κεντρικό τομέα της βορειοανατολικής Συρίας-, οι Πούτιν και Ερντογάν ανακοίνωσαν μνημόνιο συμφωνίας, που στα βασικά σημεία του προβλέπει:

■ οριστικοποίηση της υφιστάμενης τουρκικής ζώνης κατοχής σε μήκος περίπου 120 χλμ. μεταξύ των μεθοριακών πόλεων Ταλ Αμπιαντ και Ρας αλ Αϊν και βάθος 32 χλμ. (μικρότερη μεν από αυτή που επιδίωκε ο Ερντογάν, πλην όμως αρκετή για να έχει η Αγκυρα έρεισμα στην επόμενη μέρα στη Συρία),

■ διορία 150 ωρών, αρχής γενομένης από σήμερα στις 12 το μεσημέρι, για την αποχώρηση όλων των μαχητών της YPG, μαζί με τον οπλισμό τους, σε βάθος 30 χλμ., καθ’ όλο το μήκος της συνοριακής γραμμής στη βορειοανατολική Συρία και υπό τη «διευκόλυνση» δυνάμεων του συριακού στρατού και των Ρώσων, που θα έχουν τον έλεγχο των περιοχών εκατέρωθεν της τουρκικής «ζώνης»,

■ απομάκρυνση όλων των μαχητών της YPG και του οπλισμού τους επίσης από τη στρατηγικής σημασίας πόλη Μανμπίτζ, στα δυτικά του ποταμού Ευφράτη, αλλά και από την Τελ Ριφαάτ, στον Βορρά της βορειοδυτικής επαρχίας Χαλεπιού, δίπλα στο υπό τουρκική κατοχή κουρδικό καντόνι του Αφρίν και στην υπό τουρκική εποπτεία, πλην τζιχαντοποιημένη επαρχία Ιντλίμπ (όπου τώρα αναμένεται ολομέτωπη αντεπίθεση των δυνάμεων του Ασαντ),

■ με την πάροδο των 150 ωρών, κοινές περιπολίες Τούρκων και Ρώσων εκατέρωθεν της υφιστάμενης τουρκικής «ζώνης» κατά μήκος της μεθορίου και σε βάθος 10 χλμ., εξαιρουμένης της πόλης Καμισλί,

■ de facto αναπροσαρμογή του προ 20ετίας συρο-τουρκικού Πρωτοκόλλου των Αδάνων για την ασφάλεια της μεθορίου,

■ συντονισμό στην «καταπολέμηση της τρομοκρατίας όλων των μορφών» και «διευκόλυνση της ασφαλούς και οικειοθελούς επιστροφής [Σύρων] προσφύγων»,

■ ενίσχυση των προσπαθειών επίτευξης βιώσιμης πολιτικής λύσης στη συριακή κρίση, στο πλαίσιο του Μηχανισμού της Αστάνα (με εγγυήτριες δυνάμεις τις Ρωσία, Τουρκία, Ιράν) και στήριξη του έργου της (ρωσικής πρωτοβουλίας) Συντακτικής Επιτροπής (αρμόδιας για την κατάρτιση του νέου συντάγματος της Συρίας και την προετοιμασία εκλογών), η οποία συγκαλείται πρώτη φορά στις 30 του μήνα στη Γενεύη.

Ουδόλως τυχαία, οι συριακές δυνάμεις άρχισαν, από χθες τα ξημερώματα, να αναπτύσσονται και ανατολικά της τουρκικής ζώνης ελέγχου, παίρνοντας θέσεις κατά μήκος της μεθορίου από το Καμισλί έως το Ντέρικ, δίπλα στα σύνορα με το Ιράκ, στο βορειοανατολικότερο άκρο της Συρίας.

Ο Ασαντ και ο κλέφτης

Παράλληλα, ο ισχυροποιημένος Σύρος πρόεδρος Ασαντ επέλεξε χθες (κι ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν) να κάνει την πρώτη από το ξέσπασμα του συριακού εμφυλίου (2011) επίσκεψή του στα εδάφη της βορειοδυτικής επαρχίας Ιντλίμπ, την οποία και χαρακτήρισε «κλειδί για να τερματιστεί αποφασιστικά το χάος και η τρομοκρατία σε όλη τη Συρία».

Ο Ερντογάν είναι «ένας κλέφτης, που έκλεψε τα εργοστάσια, το σιτάρι και το πετρέλαιο σε συνεργασία με το “Ισλαμικό κράτος” και τώρα κλέβει τη γη», τόνισε περιστοιχισμένος από Σύρους κομάντο ο Ασαντ. «Βρισκόμαστε εν τω μέσω μιας μάχης και αυτό που πρέπει να πράξουμε είναι να ενώσουμε τις δυνάμεις για να περιορίσουμε τις ζημιές από την εισβολή και να διώξουμε αργά ή γρήγορα τον εισβολέα», ανέφερε. Εξ ου και η στήριξη του κουρδο-αραβικού συναπισμού SDF «συνιστά συνταγματικό και εθνικό καθήκον», κατέληξε, με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη ημέρα…

Οι υπό αποχώρηση από την περιοχή ΗΠΑ εν τω μεταξύ -που χθες υπενθύμιζαν στην Αγκυρα ότι η άρση των κυρώσεων εξαρτάται από την τήρηση της κατάπαυσης του πυρός, αφήνοντας έτσι μια διάχυτη αίσθηση κάποιου συντονισμού με τους Ρώσους- σκόνταφταν από το ένα πρόβλημα στο άλλο.

Ενόσω συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς η αποχώρηση των Αμερικανών στρατιωτών από την περιοχή -όχι όμως και από όλη τη συριακή επικράτεια, καθώς οι ΗΠΑ διατηρούν περιορισμένο αριθμό μάχιμων στη βάση Αλ Τανφ, στον Νότο, καθώς και άλλων «για να προστατεύσουν το πετρέλαιο», όπως ανέφερε χθες ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ, στα ανατολικά της χώρας-, η σύμμαχος Βαγδάτη έριχνε «άκυρο» στους σχεδιασμούς Λευκού Οίκου και Πενταγώνου για μετεγκατάσταση όλων όσοι τελικά αποσύρονται (περίπου 700), στα δυτικά ιρακινά εδάφη. Επισήμως, για να εξαπολύουν διασυνοριακές επιχειρήσεις κατά θυλάκων του «Ι.Κ.» και να συνδράμουν τις συροκουρδικές δυνάμεις, πρακτικά για να ανακόψουν τον δρόμο στο Ιράν.

Με χθεσινή ανακοίνωσή του, ωστόσο, ο ιρακινός στρατός ξεκαθάρισε ότι δεν έχει δοθεί άδεια παραμονής επιπλέον στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στη χώρα. Ο περιοδεύων ανά την περιοχή Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Μαρκ Εσπερ, παρέπεμψε τη διευθέτηση του θέματος στη σημερινή συνάντησή του με τον Ιρακινό ομόλογό του. Η παραμονή τους δεν θα είναι «ατέρμονη», σχολίασε ο Εσπερ, ενώ βρισκόταν στη Σαουδική Αραβία (όπου οι Αμερικανοί στέλνουν ενισχύσεις), καθώς τελικός στόχος της Ουάσινγκτον «είναι να επιστρέψουν πίσω στην πατρίδα».

Το επανέλαβε εξάλλου, χθες, ο Ντόναλντ Τραμπ, που βάλλεται πανταχόθεν στο εσωτερικό των ΗΠΑ για καταρράκωση της αξιοπιστίας τους ως διεθνούς εταίρου. «Οι ΗΠΑ», τόνισε, «ποτέ δεν δεσμεύτηκαν στους Κούρδους να μείνουν στην περιοχή για να τους προστατεύουν για το υπόλοιπο της ζωής τους».

Αυτά, ενώ στο Καπιτώλιο υψηλόβαθμο κλιμάκιο του Συριακού Δημοκρατικού Συμβουλίου (πολιτικής πτέρυγας του SDF) είχε σειρά συναντήσεων με Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς γερουσιαστές, που προωθούν, με ευρεία διακομματική στήριξη, νομοσχέδια για βαριές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας.

Κατά τα λοιπά, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, διακήρυττε κάπως αμήχανα, σε συνέντευξή του στο δίκτυο CNBC και απαντώντας στο ερώτημα για τις προθέσεις της Ουάσινγκτον έναντι της Τουρκίας και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής εν γένει, πως «σε περίπτωση που απαιτηθεί κάποια κινητικότητα ή στρατιωτική δράση, να ξέρετε ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι πλήρως έτοιμος να την αναλάβει»…