Το Αφρίν του άνοιξε την όρεξη και συνεχίζει...

Ολο και πιο περίπλοκη γίνεται η κατάσταση στη Συρία μετά την κατάληψη του Αφρίν από τους Τούρκους, που είναι σαφές πως άνοιξε ακόμη περισσότερο την όρεξη του Ταγίπ Ερντογάν για κατάκτηση (αν και ο ίδιος τη θεωρεί ανάκτηση) κι άλλων συριακών εδαφών.

Ο επόμενος στόχος του είναι χωρίς αμφιβολία το Μανμπίτζ, μια πόλη που οι Κούρδοι πολιτοφύλακες έχυσαν πολύ αίμα για να ανακαταλάβουν από τους τζιχαντιστές του «Ισλαμικού κράτους» και που τώρα φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, μερικές εκατοντάδες Αμερικανούς κομάντος και πράκτορες της CIA...

Οι ΗΠΑ όμως ξεκαθάρισαν ρητά χθες πως δεν σκοπεύουν να εγκαταλείψουν τη βάση τους στους Τούρκους, όπως έκαναν με το Αφρίν: σε χθεσινή βαρυσήμαντη συνέντευξη Τύπου, ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, συνταγματάρχης Ρόμπερτ Μάνινγκ, είπε ότι τα αμερικανικά στρατεύματα όχι μόνο δεν θα φύγουν από το Μανμπίτζ, αλλά θα λάβουν και «μέτρα προστασίας».

Και ακόμη, όπως μεταδίδει η τουρκική εφημερίδα Cumhuriyet, οι ΗΠΑ ενημέρωσαν και από τη διπλωματική δίοδο την Αγκυρα ότι δεν πρόκειται να αποχωρήσουν από το Μανμπίτζ.

Χωρίς αμφιβολία, το συριακό ζήτημα –και ιδιαίτερα ο ρόλος της Τουρκίας στην κλιμάκωσή του– αποτέλεσε βασικό θέμα της χθεσινής τηλεφωνικής συζήτησης ανάμεσα στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, και τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντόναλντ Τραμπ, για τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές.

Αν και αφορμή ήταν η επανεκλογή του Πούτιν, οι δύο ηγέτες συζήτησαν εφ’ όλης της ύλης και, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου, συμφώνησαν «στην ανάγκη συνεργασίας για τον περιορισμό της κούρσας των εξοπλισμών, αλλά και στην ανάγκη να επιλυθεί σύντομα το συριακό ζήτημα και η ενδο-ουκρανική κρίση», αφήνοντας μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας συνάντησης κορυφής.

Ο Ερντογάν όμως επιμένει στην προκλητική συμπεριφορά του: σε νέα ομιλία του στην Αγκυρα κατηγόρησε ευθέως τις ΗΠΑ ότι «προσπάθησαν να εξαπατήσουν την Τουρκία» και ότι δεν τιμούν τη «συνεταιρική σχέση» μεταξύ των δύο κρατών.

«Ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ λέει: “Ανησυχούμε για την κατάσταση στον Αφρίν”. Πού ήσασταν εσείς όταν μεταδώσαμε τις ανησυχίες μας σε εσάς; Πού ήσασταν όταν είπαμε “ας καθαρίσουμε από εδώ την τρομοκρατική οργάνωση”; Αν είμαστε ο στρατηγικός σας εταίρος, θα πρέπει να μας σέβεστε, να πορεύεστε στο πλευρό μας. Από τη μία λέτε ότι η Τουρκία είναι στρατηγική σας εταίρος και από την άλλη συνεργάζεστε με τρομοκράτες», κατήγγειλε ο ανεξέλεγκτος «σουλτάνος».

Γιατί μιλά όμως για «εξαπάτηση»; Το επικρατέστερο σενάριο θέλει την Τουρκία να πέφτει όντως θύμα της πρόσφατης «καρατόμησης» του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Ρεξ Τίλερσον, και της αντικατάστασής του από τον διοικητή της CIA, Μάικ Πομπέο.

Λέγεται δηλαδή, από την τουρκική πλευρά τουλάχιστον, ότι ο Τίλερσον στην προσπάθειά του να τα βρει με τον Ερντογάν συμφώνησε να «καθαρίσει» ο ίδιος το Μανμπίτζ από τους Κούρδους πολιτοφύλακες και να παραμείνει η πόλη σε ένα ιδιότυπο καθεστώς αμερικανοτουρκικής «συγκυβέρνησης».

Ομως ο Τραμπ τον απέλυσε και ο αντικαταστάτης του θεωρείται σφόδρα αντι-τούρκος. Μάλιστα στο παρελθόν , σε ανύποπτο χρόνο, είχε αποκαλέσει την Τουρκία «ισλαμική δικτατορία»...

Εκθεση-καταπέλτης

Την ίδια άποψη με τον Πομπέο φαίνεται πως έχει για την Τουρκία και η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, που σε έκθεσή της -την οποία η Αγκυρα χαρακτήρισε «απαράδεκτη» και «προκατειλημμένη»- κάνει λόγο για «τακτικές παρατάσεις της κατάστασης έκτακτης ανάγκης [...] που οδήγησαν σε σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων», μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016, όπως «βασανιστήρια, αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις», καθώς και «συστηματικές προσβολές της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι, της ελευθεροτυπίας και της ελεύθερης έκφρασης».

Ειδικά δε για τη νοτιοανατολική Τουρκία, αναφέρεται σε «μαζικές και σοβαρές» παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εξακολουθούν να διαπράττονται από τις δυνάμεις ασφαλείας και περιλαμβάνουν «εξωδικαστικές δολοφονίες, βασανιστήρια, υπερβολική χρήση βίας και καταστροφή σπιτιών και μνημείων της κουρδικής πολιτιστικής κληρονομιάς».

Το ίδιο, δηλαδή, που κάνουν τα στίφη του Ερντογάν εδώ και τρεις μέρες στο άμοιρο Αφρίν...

Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο ύπατος αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ζέιντ Ράαντ Αλ Χουσέιν, «και μόνο ο αριθμός» και «η συχνότητα» των έκτακτων διαταγμάτων Ερντογάν «μοιάζει να έχουν σκοπό (...) τη χρησιμοποίηση έκτακτων εξουσιών προκειμένου να καταπνιγεί κάθε μορφή κριτικής ή διαφωνίας απέναντι στην κυβέρνηση».