Οι αγορές προτιμούν τον φασίστα Μπολσονάρο

Την επομένη της νίκης του ακροδεξιού Ζαΐρ Μπολσονάρο στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Βραζιλίας με 46%, κι ενώ πολιτικοί αναλυτές προσπαθούσαν να εξηγήσουν τι συνέβη στη χώρα, το χρηματιστήριο του Σάο Πάολο έκλεισε με αύξηση 4% (τη μεγαλύτερη εδώ και εβδομάδες) και το δολάριο στα 3,766 ρεάλια, χαμηλότερη ισοτιμία από τον Αύγουστο.

Οι αγορές πανηγύρισαν τον θρίαμβο ενός πρώην στρατιωτικού που υπερασπίζεται τα βασανιστήρια και δηλώνει πως «Αστυνομικός που δεν σκοτώνει δεν είναι αστυνομικός», «Η βία λύνεται με περισσότερη βία», «Οι μαύροι είναι άχρηστοι, δεν κάνουν ούτε για επιβήτορες», «Αν κάνεις κόρη, είναι λόγω μιας στιγμής αδυναμίας», επίσης πως οι γυναίκες δεν πρέπει να αμείβονται το ίδιο με τους άντρες και πως καλύτερα ένας γιος νεκρός παρά γκέι. Και που ενώ ο δείκτης των μετοχών εκτοξευόταν δήλωνε ότι «θα δώσω τέλος σε όλους τους ακτιβισμούς».

Μα για τις αγορές τέτοιου είδους προθέσεις δεν αποτέλεσαν αιτία ανησυχίας: δημοκρατία, κράτος δικαίου, συνταγματική τάξη, δικαιώματα, ελευθερίες είναι παράπλευρες απώλειες αρκεί να εξασφαλίζεται η «μόνη θεμελιώδης ελευθερία, που δεν είναι άλλη από των αγορών».

«Είναι σαφές ότι οι αγορές θα υποδεχτούν καλύτερα τον λαϊκιστή της Ακροδεξιάς από τον αριστερό αντίπαλό του», πρόσθετε ο Γουίλιαμ Τζάκσον, οικονομολόγος του Capital Economics ειδικευμένος στις αναδυόμενες αγορές, εκτιμώντας πως οι επενδυτές θα νιώθουν πιο άνετα με τον Μπολσονάρο που παρά τις «υπερβολές» του είναι θετικά διακείμενος προς τις αγορές, σε αντίθεση με τον αντίπαλό του του Κόμματος Εργατών (ΡΤ) Φερνάντο Αντάντζ «που τάσσεται υπέρ του κρατισμού».

Η ευφορία των αγορών έχει και ονοματεπώνυμο: Πάουλο Γκέτζες. Ο 68χρονος Γκέτζες, οικονομικός γκουρού του Μπολσονάρο, που έκανε τεράστια περιουσία στη χρηματιστηριακή αγορά του Ρίο ντε Τζανέιρο, είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Σικάγου, λίκνου των διαβόητων Chicago Boys που στηριγμένοι σε δικτατορικά και αυταρχικά καθεστώτα προώθησαν νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πρόσφατα επαιρόταν στην Εl Pais ότι «τη δεκαετία του ‘80 συμμετείχα σε όλες τις οικονομικές συζητήσεις που γίνονταν στη Βραζιλία προτείνοντας να κάνουμε κι εδώ τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στη Χιλή» επί του δικτάτορα Πινοτσέτ.

Κι είναι αυτονόητο που έχει γητεύσει τις αγορές με υποσχέσεις για μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, αλλαγή του φορολογικού συστήματος, ριζοσπαστική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού που τόσα χρόνια ζητούν οι επενδυτές και ελάχιστη κρατική παρέμβαση από ένα συρρικνωμένο κράτος με ελάχιστα υπουργεία, ελάχιστα κοινωνικά προγράμματα και ελάχιστους αποδέκτες τους.

Ολα αυτά δεν συζητήθηκαν σχεδόν στην προεκλογική εκστρατεία καθώς η στρατηγική του Μπολσονάρο ήταν να αποκρύψει την αντιλαϊκή λαίλαπα που σχεδιάζει για τη Βραζιλία και να επικεντρωθεί στη διαφθορά και τις επιθέσεις κατά του ΡΤ και της Αριστεράς.

Ενώ ο Αντάντζ εστίασε στα ζητήματα δημοκρατίας, τα οποία φαίνεται πως δυστυχώς δεν ενδιαφέρουν ένα μεγάλο μέρος των Βραζιλιάνων που ψήφισαν τον Μπολσονάρο παρά τον νεοφασισμό που εκπροσωπεί και ποτέ δεν έκρυψε.

«Ο Αντάντζ πρέπει να εστιάσει στην οικονομική και κοινωνική ατζέντα. Να καταρρίψει το οικοδόμημα ότι ο Μπολσονάρο είναι αντισυστημικός και να δείξει πως είναι ο σκληρότερος “υπερσυστημικός”. Αν ο κόσμος είναι δυσαρεστημένος με τον απερχόμενο πρόεδρο που εκπαραθύρωσε την Ντίλμα Ρούσεφ, όπως δείχνει το γεγονός ότι ο υποψήφιος του κόμματός του συγκέντρωσε μόλις 1,2% και οι βασικοί του σύμμαχοι σοσιαλδημοκράτες του PSDB 4,7%, ο Αντάντζ πρέπει επίσης να του δείξει πως ο Μπολσονάρο είναι ένα υποπροϊόν της ίδιας στρατηγικής», υποστηρίζει εν όψει του δεύτερου γύρου των προεδρικών που θα γίνει στις 28 Οκτωβρίου ο αναλυτής Μπρένον Αλτμαν, ιδρυτής του ενημερωτικού ιστότοπου Opera Mundi.

Αν και όλοι συμφωνούν πως η διαφορά του Μπολσονάρο με τον Φερνάντο Αντάντζ (που κατέκτησε 29,3%) είναι τόσο μεγάλη ώστε δύσκολα μπορεί να καλυφθεί, είτε με μεταστροφή κάποιων ψηφοφόρων είτε με τη συμμετοχή κάποιων από το 20% των ψηφοφόρων που απείχαν στον πρώτο γύρο, πόσο μάλλον όταν οι συμμαχίες μοιάζουν ιδιαίτερα δύσκολες.

Ο Αντάντζ μιλά για ενότητα των δημοκρατικών δυνάμεων απέναντι στον ολοκληρωτισμό και αναζητά ερείσματα όχι μόνο στο Κέντρο αλλά και στη Δεξιά. Αλλά προς το παρόν έχουν ανακοινώσει ότι τον στηρίζουν μόνο ο Σίρο Γκόμες του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Εργατικού Κόμματος, που ήρθε τρίτος στον πρώτο γύρο με 12,5% και ο σοσιαλιστής Γκιλιέρμε Μπούλος (0,58%).

Οσο για τον ηγέτη του δεξιού PSDB Ζεράλντο Αλκμίν (4,7%), αναμενόταν χθες αργά η απόφασή του, αν και πολλά στελέχη ήδη δήλωσαν πως θα στηρίξουν τον Μπολσονάρο, με τον οποίο νιώθουν μεγαλύτερη ιδεολογική συγγένεια.

Το βέβαιο είναι ότι η πόλωση θα ενταθεί. Tα πρώτα μετεκλογικά μηνύματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Ο 63χρονος συνθέτης και δάσκαλος καποέιρα Μόα ντελ Κατέντε δολοφονήθηκε στο Σαλβαντόρ ντε Μπαα, στην βορειοανατολική περιοχή της χώρας που αποτελεί και το φέουδο του ΡΤ: το θύμα δέχθηκε πισώπλατα δώδεκα μαχαιριές από τον δράστη, φανατικό οπαδό του Μπολσονάρο, που δήλωσε πως κίνητρο για το έγκλημα ήταν ότι διαφώνησαν πολιτικά.