Καλώς ήρθατε στη ζούγκλα

Τέλειωσα πριν από λίγες μέρες την ανάγνωση του τελευταίου βιβλίου του Μπομπ Γούντγουορντ, του δημοσιογράφου της Washington Post που μαζί με τον Καρλ Μπερνστάιν (κι έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο του FBI ονόματι Μαρκ Φελτ, που έμεινε στην ιστορία ως «βαθύ λαρύγγι») συνέβαλαν τα μέγιστα στην αποκάλυψη του σκανδάλου Γουοτεργκέιτ και την παραίτηση του Ρίτσαρντ Νίξον.

Από τότε, βέβαια, έχει περάσει σχεδόν μισός αιώνας, και ο Γούντγουορντ έγινε μεν διάσημος και ζάπλουτος, έχοντας γράψει 17 πολιτικά μπεστ σέλερ, αλλά ταυτόχρονα «μπήκε στο κόλπο» - έγινε κι αυτός οργανικό κομμάτι του πολιτικού «βάλτου» της Ουάσινγκτον και της μηχανής παραγωγής προεδρικών και άλλων μύθων: ένας «διαπλεκόμενος» αγιογράφος των ισχυρών, που –σε αντίθεση με τη «σειρά του», τον αγαπημένο μου και πάντα ασυμβίβαστο Σίμουρ Χερς, αλλά και τον προαναφερθέντα Μπερνστάιν– μόνο κατά καιρούς θυμάται τα παλιά του «μάχιμα», κόντρα-στην-εξουσία δημοσιογραφικά μεγαλεία.

Ορισμένα βιβλία του απλώς δεν διαβάζονται από τα πολλά... σάλια προς το σύστημα –όπως ας πούμε το «Οι Πόλεμοι του Ομπάμα» και το, χειρότερό μου, «Bush at War», δυο βιβλία γραμμένα για να δικαιολογήσουν το αμερικανικό μιλιταριστικό «βαθύ κράτος» και να αποθεώσουν τον πιο σκληρό αμερικανικό ιμπεριαλισμό.

Το συγκεκριμένο όμως, με τίτλο «Fear: Trump in the White House» (Φόβος: Ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο), είναι ό,τι καλύτερο και πιο τεκμηριωμένο έχει γραφτεί ώς τώρα για τον επικίνδυνο «Πρόεδρο του Χάους» με το πορτοκαλί μαλλί. Ωρες ώρες θυμίζει κωμωδία, σάτιρα –αλλά ταυτόχρονα είναι ένα από τα πιο ανατριχιαστικά βιβλία που μπορεί να διαβάσει κανείς, μια πραγματική ιστορία πολιτικού τρόμου, που δείχνει όλη την κατάντια του αμερικανικού «δημοκρατικού», επί πληρωμή, πολιτεύματος.

Και δεν είναι μόνον ο Τραμπ που τρομοκρατεί τον αναγνώστη –ένας άνθρωπος αδαής, αντιδραστικός, οξύθυμος, νάρκισσος, βαθιά κομπλεξικός, χωρίς αρχές και ιδεολογία, χωρίς ιστορική γνώση και μνήμη, ένας τζογαδόρος με θυμικό και αντίληψη δωδεκάχρονου παιδιού που σπάει από βαρεμάρα τα παιχνίδια του, και ενημερώνεται μόνο από το FoxTV του Ρούπερτ Μέρντοχ: είναι ολόκληρη η σουρεαλιστική πινακοθήκη των φανατικών και των πανηλίθιων «χορηγών», υπουργών, «κόγκρεσμεν» και συμβούλων που τον περικυκλώνουν στο Οβάλ Γραφείο, ο καθένας με τα δικά του τρομακτικά «κολλήματα», εξαρτήσεις και - συχνά προσωπικές ατζέντες. Τόση απίστευτη δύναμη, σε τόσο λίγα και άχρηστα χέρια!

Ο χώρος εδώ είναι λιγοστός, δεν θα επεκταθώ σε πολλές λεπτομέρειες. Μόνο το πρώτο κεφάλαιο να διαβάσει κανείς, όπου τα κορυφαία στελέχη του Λευκου Οικου... κλέβουν από το γραφείο του Τραμπ το προσχέδιο αποχώρησης από την εμπορική συμφωνία με τη Νότια Κορέα, για να μη μπορέσει να το υπογράψει (!) και θέσει σε κίνδυνο μια στρατηγική συνεργασία δεκαετιών, καταλαβαίνει πού έχουμε μπλέξει όλοι μαζί, ως ανθρωπότητα. Αλλά φυσικά το βιβλίο πηγαίνει πολύ βαθύτερα, αποκαλύπτοντας τη χυδαιότητα, την άγνοια και τη στερεοτυπική βαρβαρότητα των περισσότερων εμπλεκομένων: βλέπουμε στις συσκέψεις που προηγούνται μεγάλων αποφάσεων ολόκληρα κράτη και λαούς να αντιμετωπίζονται σαν «μαλάκες», τη διαταγή για την πυραυλική επίθεση στη Συρία να δίνεται με ένα «πάμε να τους γαμήσουμε» και τους λιγοστούς σοβαρούς υπουργούς, σαν τον «πετρελαιά» Τίλερσον ή τον στρατηγό Τζιμ Μάτις, να σηκώνουν τα χέρια ψηλά βρίζοντας τον Τραμπ «καθυστερημένο» και «πανύβλακα»!

O Τίλερσον τελικά παραιτήθηκε, διαφωνώντας κάθετα με τον πρόεδρό του, και αντικαταστάθηκε από τον πολύ χειρότερο διοικητή της CIA Μάικ Πομπέο... Ο Μάτις μένει, για να αποτρέψει –αν τα καταφέρει– μια γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή.

Μια γεύση όλων αυτών πήραμε βέβαια και από την ομιλία του Τραμπ στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, την περασμένη Τετάρτη. Και μπορεί, αρχικά, πολλοί από τους παριστάμενους ηγέτες και εκπροσώπους κρατών να κάγχασαν ειρωνικά, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε κομπάζοντας πως «η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύσσεται όπως ποτέ άλλοτε», και πως «κατάφερα σε δύο χρόνια όσα κανένας άλλος πρόεδρος των ΗΠΑ στο παρελθόν», αλλά γρήγορα τα γέλια τους κόπηκαν μαχαίρι, όταν ο Τραμπ μπήκε στο ζουμί.

Οπως έγραψα εκείνη τη μέρα και στο κύριο άρθρο της εφημερίδας μας, για τον Τραμπ δεν υφίσταται πλέον αυτό που μάθαμε να λέμε «διεθνής κοινότητα», με όλα τα καλά και τα στραβά της –υπάρχει μόνον η Αμερική και τα συμφέροντά της, όπως φυσικά τα αντιλαμβάνεται αυτός και ο κύκλος των εμμονικών συμβούλων του.

Δεν υπάρχει Διεθνές Δίκαιο, ΟΗΕ, Unicef, Υπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες, Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ΟΠΕΚ, Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, G7 και G20. Ή μάλλον υπάρχουν, αλλά μόνο στον βαθμό που υπηρετούν πιστά τις τρέχουσες εντολές της Ουάσινγκτον, ακόμη κι όταν αυτές έρχονται σε αντίθεση με το σύνολο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ούτε νιώθει πως οι συνθήκες και οι συμφωνίες των προκατόχων του τον δεσμεύουν σε κάτι: «Δεν θα παραχωρήσουμε ποτέ την αμερικανική εθνική κυριαρχία σε μια παγκόσμια γραφειοκρατία, μη εκλεγμένη και ανεύθυνη», είπε. «Η Αμερική κυβερνάται από τους Αμερικανούς... Απορρίπτουμε την ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης και αγκαλιάζουμε το δόγμα του πατριωτισμού»

Στη Νέα Υόρκη παρακολουθήσαμε φέτος έναν Τραμπ φανατισμένο, εριστικό, φιλοπόλεμο και στρεψοδίκη· έναν Τραμπ ανεξέλεγκτο πλέον ακόμη και από τους λίγους σοβαρούς υπουργούς και συμβούλους που έχουν απομείνει στην (ούτως ή άλλως διαπλεκόμενη και ακραία μιλιταριστική) κυβέρνησή του, όπως ακριβώς τον περιγράφει ο Μπομπ Γούντγουορντ στο βιβλίο του. Εναν Τραμπ που τόλμησε να παρουσιάσει σαν παράδειγμα προς μίμηση τη... Σαουδική Αραβία!

«Υψώνουμε το ανάστημά μας για την Αμερική και τον αμερικανικό λαό, αλλά και για τον κόσμο», είπε. Ψέματα: το μόνο που υψώνει είναι τείχη απομόνωσης, μισαλλοδοξίας και υπεροψίας. Μόνο του δίκαιο είναι το δίκαιο του ισχυρότερου· μόνος του νόμος, ο νόμος της ζούγκλας.

Η αύξηση της τιμής του πετρελαίου, λόγω του νέου αμερικανικού εμπάργκο σε βάρος του Ιράν, είναι μόνον η αρχή. Να τον χαίρονται οι ανά τον κόσμο σύμμαχοι και παρατρεχάμενοί του, που ελπίζουν σε ανταλλάγματα για την υπακοή και τη συμμόρφωσή τους στους διχαστικούς του σχεδιασμούς, ιδίως στην ευρύτερη μεσανατολική γειτονιά μας.