Τα δύσκολα έρχονται

Ο Aσαντ έπεσε. Και μετά; Την ευφορία και τους πανηγυρισμούς της πρώτης μέρας διαδέχεται ο προβληματισμός για το αύριο. Θα περάσει πολύς χρόνος ώσπου να απαντηθεί το ερώτημα πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση στη βασανισμένη και κατακερματισμένη Συρία. Προς το παρόν, οι πρώτες εξελίξεις που έρχονται από τη Συρία δείχνουν -με μεγάλη επιφύλαξη, πάντα- μια διάθεση για συνεννόηση.

Ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας Μοχάμεντ Γκάζι Αλ Τζαλάλι, μετά τη συνάντηση που είχε χθες το πρωί με τον αρχηγό των ανταρτών Αμπού Μοχάμεντ Αλ Τζαουλάνι, συμφώνησε να παραδώσει την εξουσία στην «κυβέρνηση σωτηρίας» των ανταρτών. Σύμφωνα με πληροφορίες του Al Jazeera που μέχρι χθες το βράδυ δεν είχαν επιβεβαιωθεί, επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης θα είναι ο Μοχάμεντ Αλ Μπασίρ που ηγούνταν του προπυργίου των ανταρτών στην Ιντλίμπ. Το δε συριακό Κοινοβούλιο ανακοίνωσε ότι σέβεται τη βούληση του λαού να οικοδομήσει «μια νέα Συρία», χαιρετίζοντας την 8η Δεκεμβρίου ως «μια ιστορική ημέρα στη ζωή όλων των Σύρων». Ακόμα και το μπααθικό κόμμα του εκπεσόντος Ασαντ δήλωσε χθες ότι θα στηρίξει τη μεταβατική κυβέρνηση «με στόχο την προάσπιση της ενότητας της χώρας».

Σε μια μάλιστα εντυπωσιακά σπάνια κίνηση ύστερα από την ανατροπή ενός καθεστώτος, οι Σύροι αντάρτες ανακοίνωσαν χθες στο κανάλι τους στο Telegram ότι χορηγούν αμνηστία σε όλο το στρατιωτικό προσωπικό που κατατάχθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Μπασάρ αλ Ασαντ. Επίσης, σε μια προσπάθεια προφανώς να καθησυχάσουν ντόπιους και ξένους σχετικά με τις μελλοντικές τους προθέσεις, οι αντάρτες έκαναν άνοιγμα προς τις γυναίκες. «Απαγορεύονται αυστηρά οι παρεμβάσεις στο ντύσιμο των γυναικών ή οι επιβολές του οτιδήποτε σχετίζεται με την ενδυμασία ή την εμφάνισή τους, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων για σεμνότητα», έγραψαν σε ανάρτησή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Θα συνεχίσουν όμως έτσι τα πράγματα; Μήπως οι μέχρι τώρα ειδήσεις είναι πολύ καλές για να είναι αληθινές; Είναι δυνατόν να εγγυηθούν τις όποιες δημοκρατικές διαδικασίες, την ειρήνη και τη σταθερότητα τα κατάλοιπα της Αλ Κάιντα και του ISIS; Πόσο πειστικός μπορεί να είναι ο μανδύας της μετριοπάθειας που ενδύονται σήμερα οι ακραίοι ισλαμιστές, καταχωρημένοι σε διεθνείς λίστες τρομοκρατικών οργανώσεων;

Δικαιολογημένα, οι ηγεσίες της Δύσης μετά τους πρώτους πανηγυρισμούς για την πτώση του Ασαντ αρχίζουν να έχουν δεύτερες σκέψεις. Στη Γερμανία, ο Σοσιαλδημοκράτης επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής Μίχαελ Ροτ συνέστησε να μην υπάρχει «υπερβολική ευφορία» σχετικά με τη Συρία, καθώς, όπως είπε, στην ηγεσία των ανταρτών βρίσκονται ισλαμιστικές ομάδες. «Δεν τις εμπιστεύομαι. Μπορεί προς το παρόν να είναι μετριοπαθείς, αλλά το ερώτημα είναι εάν θα παραμείνουν έτσι», είπε χθες σε συνέντευξή του στη Γερμανική Ραδιοφωνία (Deutschlandfunk).

Η υποστήριξη της Γαλλίας στην πολιτική μετάβαση στη Συρία θα εξαρτηθεί από «τον σεβασμό των δικαιωμάτων των γυναικών, των μειονοτήτων και του διεθνούς δικαίου», τόνισε χθες ο Γάλλος υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό σε συνέντευξή του στο France Info.

«Θέλουμε να δούμε μια Συρία όπου οι διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες θα ζήσουν εν ειρήνη, με μια συμπεριληπτική κυβερνητική προσέγγιση», δήλωσε χθες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν. Δεν γνωρίζουμε όμως τι ακριβώς εννοεί με τον όρο «συμπερίληψη», καθώς ο πολιτικός του προϊστάμενος, ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, είπε χθες ότι «η Τουρκία δεν θα ανεχτεί την εμφάνιση νέων τρομοκρατικών εστιών πέρα από τα σύνορά της», αναφερόμενος στους Κούρδους που ελέγχουν το βορειοανατολικό τμήμα της Συρίας.

Και ναι μεν η Τουρκία, η οποία στήριξε τους αντάρτες, προσδοκά έναν ρόλο στη Συρία ως εγγυήτρια δύναμη ή κάτι παρεμφερές, στις ΗΠΑ όμως αρχίζουν πραγματικά να έχουν δεύτερες σκέψεις. «Το Isis θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί αυτό το διάστημα για να ανασυνταχθεί». Αυτή την εκτίμηση έκανε χθες ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν μιλώντας σε οικονομικό συνέδριο στην Ουάσινγκτον. «Είναι ξεκάθαρα προς το συμφέρον μας», τόνισε, «να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποτρέψουμε τον κατακερματισμό της Συρίας, τα μαζικά προσφυγικά κύματα από τη Συρία και φυσικά την εξαγωγή της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού».

Επιπλέον, τίθεται ένα βασικό ερώτημα με κωμικοτραγικές διαστάσεις, θα έλεγε κανείς: Πώς θα συνδιαλλαγούν οι διάφοροι ηγέτες στη Δύση για τη σταθερότητα και την ανοικοδόμηση της Συρίας με ένα τύπο σαν τον Αλ Τζαουλάνι που είναι επικηρυγμένος ως τρομοκράτης; Αλλά και σε αυτό υπάρχουν δεύτερες σκέψεις. «Θα κρίνουμε τη Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ από τις πράξεις της», απάντησε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι σε ερώτηση δημοσιογράφων σχετικά με το αν η Βρετανία σκοπεύει να αποσύρει την ισλαμιστική ομάδα που προκάλεσε την πτώση του Ασαντ από τη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων. Αυτό για το οποίο δεν χρειάστηκε καθόλου χρόνο η βρετανική κυβέρνηση ήταν η απόφαση -όπως και πολλές άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις- να παγώσει την έκδοση αποφάσεων για αιτήματα παροχής ασύλου σε Σύρους. Τα πρώτα θύματα, δηλαδή, της νέας τάξης πραγμάτων στη Συρία, εφόσον αυτή στραβώσει.