Το Κογκρέσο του Περού αγνοεί τους διαδηλωτές

«Σε αυτό το σκηνικό εξαιρετικά έκτακτης κατάστασης, ο πλέον ηθικά απεχθής τρόπος να δράσεις είναι να αφήνεις τον κόσμο να πεθαίνει ενώ έχεις την πολιτική δύναμη να φέρεις την ειρήνη και να αλλάξεις την τραγική πορεία αυτών των ημερών».

Οι καταγγελίες του Συνηγόρου του Πολίτη του Περού, με την έκθεση-καταπέλτη για τη στάση της κυβέρνησης της Ντίνα Μπολουάρτε, και οι εκκλήσεις του προς τους πολιτικούς «να θυμηθούν και να ανακτήσουν την ηθική έννοια του δημόσιου λειτουργήματος» αποδεικνύονται για ακόμη μια φορά «φωνή βοώντος εν τη ερήμω».

Ενώ το λαϊκό κίνημα -που από την πρώτη στιγμή της καθαίρεσης του προέδρου Πέδρο Καστίγιο ζητά την παραίτηση της Μπολουάρτε και τη διεξαγωγή άμεσων εκλογών- έχει από τις 19 Ιανουαρίου κατακλύσει και την πρωτεύουσα και το αιματοκύλισμα δεν λέει να σταματήσει, στη Βουλή τα κόμματα παίζουν την κολοκυθιά για το αν και πότε θα στηθούν κάλπες.

Χτες, στις 10 το βράδυ ώρα Ελλάδας, αναμενόταν να ξεκινήσει η δεύτερη συζήτηση επί της πρότασης για διεξαγωγή εκλογών τον Οκτώβριο φέτος, αντί του Απριλίου 2024 που αρχικά αποφάσισε τον περασμένο Δεκέμβριο η Βουλή, σε μια προσπάθεια του πολιτικού συστήματος να «κατευνάσει» τους οργισμένους διαδηλωτές.

Παρότι δημοσκοπήσεις του Ινστιτούτου Ερευνών του Περού (IEP) δείχνουν πως πάνω από το 70% των πολιτών θέλει τη διεξαγωγή εκλογών φέτος ως μόνο μέσο για να ξεπεραστεί η πολιτική κρίση, τo Σάββατο κι ενώ η πρωτεύουσα για άλλη μια ημέρα ζούσε τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων, καταγράφοντας τον πρώτο νεκρό στη Λίμα, το Κογκρέσο με 65 ψήφους κατά και 45 υπέρ είχε απορρίψει αυτή την πρόταση.

Μια απόφαση που έριξε λάδι στη φωτιά των διαδηλωτών και οδήγησε σε άλλη μια «απόπειρα εξευμενισμού» των ξεσηκωμένων, με την ολομέλεια του σώματος να προκρίνει την επανάληψη της συζήτησης για τη Δευτέρα. Συζήτηση που τελικά αναβλήθηκε για χτες, ώστε να υπάρξει χρόνος να επιτευχθεί μια (έστω και κολοβή) συμφωνία για να αποσυμπιεστεί η κρίσιμη κατάσταση που κάνει αβίωτο το μέλλον της κυβέρνησης.

Η Μπολουάρτε με δραματικό τόνο ζήτησε από τους βουλευτές «να φύγουμε όλοι», υιοθετώντας δήθεν το σύνθημα των διαδηλωτών. Αν το εννοούσε, θα μπορούσε απλώς να παραιτηθεί αναγκάζοντας το πολιτικό σύστημα να προκηρύξει άμεσα εκλογές τους επόμενους μήνες. Αντίθετα, επιδιώκει να γίνουν σε χρόνο που βολεύει τα σχέδια της δεξιάς κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας: να περάσουν όποιες μεταρρυθμίσεις θέλουν, να υπογράψουν την ανανέωση των συμβάσεων που λήγουν φέτος και παραχωρούν τον πλούτο της χώρας για ακόμη 40 χρόνια στις πολυεθνικές και στην εθνική ολιγαρχία και να διορίσουν «ημετέρους» στις εκλογικές αρχές ελέγχοντάς τες απόλυτα. Οχι τυχαία, ακόμη κι αν γίνουν τον Οκτώβριο οι εκλογές, η νέα κυβέρνηση θα αναλάμβανε από τον Ιανουάριο του 2024.

Είναι άγνωστο σε τι είδους συμβιβασμό θα μπορούσε να φτάσει το πολιτικό σύστημα, αν κρίνει κανείς και από τη στάση των κομμάτων στην ψηφοφορία του Σαββάτου. Τα περισσότερα κόμματα της Δεξιάς καταψήφισαν την πρόταση για εκλογές το 2023, θέτοντας ως όρους για να συμφωνήσουν την κατάργηση της νομοθεσίας που απαγορεύει την επανεκλογή βουλευτών (ώστε να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους και εκείνα των λόμπι που τους στηρίζουν), την επιστροφή στο σύστημα ενός Κογκρέσου με Βουλή και Γερουσία και τη συντόμευση των θητειών των τριών θεσμών που εμπλέκονται στην εκλογική διαδικασία (ώστε να μπορέσουν να τους ελέγξουν καλύτερα).

Από την άλλη, το μαρξιστικό-λενινιστικό κόμμα Ελεύθερο Περού, με το οποίο εκλέχτηκε ο φυλακισμένος νόμιμα εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας Πέδρο Καστίγιο (με τον οποίο έπειτα διέρρηξε τη σχέση του) και η διάσπασή του Β.Μ. ψήφισαν επίσης κατά των εκλογών το 2023, θέτοντας ως όρο για τη θετική τους ψήφο να περιληφθεί ερώτηση για δημοψήφισμα υπέρ μιας Συντακτικής Συνέλευσης. Αίτημα στο οποίο συμφωνεί το 69% των πολιτών, σύμφωνα με άλλη δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Ερευνών του Περού.

Το πιο επικίνδυνο για τις εξελίξεις είναι πως όσο οι μεν και οι δε προβάλλουν όρους, η ακροδεξιά Λαϊκή Δύναμη (F.P.) της Κέικο Φουχιμόρι, κόρης του φυλακισμένου δικτάτορα, είναι εκείνη που κεφαλαιοποιεί (προς το παρόν) την πόλωση, εμφανιζόμενη να συντάσσεται με το λαϊκό αίσθημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι την πρόταση για διεξαγωγή εκλογών το 2023 κατέθεσε η Λαϊκή Δύναμη.

«Ο φουχιμορισμός άλλαξε στάση και στηρίζει τις εκλογές για φέτος γιατί θέλει να παραστήσει πως βρίσκεται στο ίδιο στρατόπεδο με τους οργισμένους, ελπίζοντας σε εκλογικά οφέλη. Η F.P. είναι πολιτικό κόμμα με μεγάλη κοινωνική βάση, μέρος της οποίας σίγουρα τάσσεται υπέρ των άμεσων εκλογών. Κι έτσι θα μπορούσε να αναδειχθεί ως η μόνη βιώσιμη επιλογή της Δεξιάς σε μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες», όπως έλεγε στην εφημερίδα Página12 ο ιστορικός και πολιτικός αναλυτής Κάρλος Μόνχε.

Απτόητοι οι διαδηλωτές

Οσο συνεχίζονται τα παζάρια, σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, από τις 7 Δεκεμβρίου όταν ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις για την καθαίρεση και φυλάκιση του προέδρου Πέδρο Καστίγιο, (τουλάχιστον) 1.600 πολίτες έχουν τραυματιστεί ενώ 58 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους: 47 διαδηλωτές από την καταστολή των δυνάμεων ασφαλείας, 10 από ατυχήματα ή ως συνέπεια των μπλόκων σε κεντρικές οδικές αρτηρίες από τους διαμαρτυρόμενους, και ένας αστυνομικός.

Την περασμένη εβδομάδα, η Εθνική Συντονιστική Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (CNDDHH) περιέγραψε ως «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» την απάντηση της κυβέρνησης στο κίνημα διαμαρτυρίας. Στην έκθεσή της καταγγέλλει σφαγές, εν ψυχρώ εκτελέσεις, βασανιστήρια, σεξουαλική κακοποίηση των συλληφθέντων, αλλά και απειλές και επιθέσεις κατά των συνηγόρων τους.

Αλλά το λουτρό αίματος, αντί να εκφοβίσει τους πολίτες, τους μαζικοποιεί και δυναμώνει την αντίστασή τους. Αυτές τις ημέρες, υπάρχουν κινητοποιήσεις σε 15 περιοχές, σε πέντε συνεχίζεται απεργία διαρκείας και οι διαδηλωτές, που ολοένα συρρέουν στην πρωτεύουσα, δηλώνουν αποφασισμένοι να επιβάλουν τις εκλογές φωνάζοντας και δείχνοντας με τον πιο τραγικό τρόπο πως «Υπερασπιζόμαστε τη ζωή με τη ζωή μας».

Εν αναμονή της χθεσινής απόφασης, ο Εδουάρδο Μαγιόν, ερευνητής του Κέντρου Μελετών και Προώθησης της Ανάπτυξης, εκτιμούσε πως «αν τις επόμενες ημέρες δεν υπάρξει ένας χάρτης που να οδηγεί σε εκλογές το 2023, φοβάμαι ένα σκηνικό με μεγαλύτερη βία και καταστολή από ό,τι έχουμε δει ώς σήμερα».