Πολίτης του κόσμου, Κολομβιανός ποιητής και πεζογράφος, καθηγητής Ιβηροαμερικανικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι, ο Αρμάντο Ρομέρο, βρέθηκε στην Ελλάδα για την παρουσίαση του βραβευμένου του βιβλίου «Καχάμπρε» (εκδ. «Τόπος»).
Παντρεμένος με την ελληνικής καταγωγής Αμερικανίδα Κωνσταντίνα Λάρδα, λάτρης της Ελλάδας από παιδί ακόμη, όταν με τον αδελφό του έπαιζαν σκάκι ως Ελληνες εναντίον Τρώων, ο Ρομέρο μίλησε στην «Εφ.Συν.» για το βιβλίο του όπου παρελαύνει όλη η κοινωνική και πολιτική προβληματική της βίας στη χώρα του, για τις περιθωριοποιημένες κοινότητες των Αφροκολομβιανών, για τη δύναμη των γυναικών που τολμούν να διεκδικήσουν αξιοπρέπεια και για την «καταστροφική ανάδυση της Ακροδεξιάς» στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της περασμένης Κυριακής.
● Το βιβλίο σας διαδραματίζεται τη δεκαετία του 1960 και μιλά για τις παραδόσεις των Αφροκολομβιανών κοινοτήτων, τους κινδύνους και τις απειλές από λευκούς χρυσοθήρες και υλοτόμους, που τους διώχνουν από τα εδάφη τους. Τι έχει αλλάξει έκτοτε;
Ελάχιστα έχουν αλλάξει και όχι η βία. Η παρουσία των ανταρτών, που δεν παρέδωσαν τα όπλα των παραστρατιωτικών και των ναρκεμπόρων, διαιωνίζει αυτή τη βία σε κοινότητες που ήδη αντιμετωπίζουν πολύ δύσκολες συνθήκες. Γιατί η βία παραμένει αναλλοίωτη στην Κολομβία. Το 1991 έγραψα ένα μυθιστόρημα, εδώ, στην Ελλάδα, όπου βρεθήκαμε με τη σύζυγό μου για ένα χρόνο.
Λέγεται «Μια μέρα ανάμεσα στους σταυρούς» και σε αυτό μιλώ για τρεις πλευρές της βίας: την ενδοοικογενειακή, τη βία απέναντι στους διανοούμενους και εκείνη που διαμορφώθηκε στις φυλακές με την εδραίωση μιας συμμαχίας ανάμεσα σε πρώην αντάρτες και ναρκεμπόρους. Το έγραψα πριν από 31 χρόνια, επανεκδόθηκε πέρσι και πολλοί σχολίασαν πως είναι σαν να έχει γραφεί σήμερα. Θλιβερό. Η ιστορία της Κολομβίας δεν έχει αλλάξει και η χώρα έχει μείνει στάσιμη.
● Ολες αυτές τις συνθήκες, για τις οποίες γράφετε, τις γνωρίζετε από πρώτο χέρι;
Πολλές ναι. Το «Καχάμπρε», για παράδειγμα, είναι μυθοπλασία αλλά και ρεαλιστικό αφήγημα, με την έννοια ότι οι αναφορές του είναι απόλυτα πραγματικές. Ως νέος έζησα εκεί. Οι θείοι μου, που αναφέρονται στο βιβλίο, είναι υπαρκτοί και είχαν τέτοιες μονάδες υλοτομίας και κοπής ξύλων, που δεν μπορώ να αγνοήσω ότι συνέβαλαν στην καταστροφή του περιβάλλοντος. Αλλά χειρότεροι είναι οι χρυσοθήρες και οι εταιρείες εξόρυξης χρυσού, γιατί δηλητηριάζουν τη γη και δημιουργούν συρράξεις, μαφίες και λεηλασία της γης των ανθρώπων.
Ως συγγραφέας επιχειρώ να εστιάζω σε πραγματικά γεγονότα και για όλα μου τα βιβλία χρειάζεται μια πολύχρονη έρευνα. Δουλεύω πια όπως οι δημοσιογράφοι, που διασταυρώνουν δυο και τρεις φορές τις πηγές τους, πλαισιώνοντας με ιστορικά τεκμήρια τις ιστορίες, όπως αυτή της πρωταγωνίστριας του «Καχάμπρε», Ρουπέρτα, που ήταν υπαρκτό πρόσωπο: άλλαξα το όνομα, αλλά η ιστορία της είναι αληθινή, όπως αληθινό είναι ότι κανείς δεν τιμωρείται, γιατί όπως έλεγαν τότε «κανένας λευκός δεν πληρώνει για μια νέγρα».
● H πρώτη γραμμή του βιβλίου σας ξεκινά με τον θάνατο της Ρουπέρτα, θυμίζοντάς μας τις απειλές που δέχονται οι γυναίκες, ιδίως Αφροκολομβιανές, που τολμούν να βγουν από το στερεότυπο της υποταγμένης. Οπως έχει συμβεί στη Φράνσια Μάρκες [υποψήφιας για την αντιπροεδρία της Κολομβίας με τον Γουστάβο Πέτρο] που προέρχεται από την περιοχή και τις κοινότητες που αναφέρεστε στο βιβλίο σας.
Η Κολομβία είναι μια χώρα πολύ βίαιη. Η βία μπορεί να πλήξει καθέναν, πόσο μάλλον μια γυναίκα σαν και τη Μάρκες, που τόλμησε να κάνει αυτό το άλμα. Κάποιοι αρθρογράφοι επισημαίνουν πως υπάρχει μια στενή σχέση ανάμεσα στη Φράνσια Μάρκες και τη Ρουπέρτα του μυθιστορήματός μου, με τις απαραίτητες αποστάσεις βέβαια. Ισως αν η Ρουπέρτα είχε ζήσει και είχε νικήσει θα μπορούσε να βρεθεί στη θέση της Μάρκες. Αυτή ποτέ δεν αρνήθηκε τις αφροκολομβιάνικες ρίζες της, αυτές βρίσκονται στο επίκεντρο της μάχης της.
Στον βαθμό που θα αποκτά μεγαλύτερη δύναμη θα μπορούσαν ακόμη και να τη σκοτώσουν, όπως τόσο συχνά γίνεται με τις κοινωνικές ηγέτιδες. Είναι μια γενναία γυναίκα. Ξέρει τι θέλει. Η Μάρκες εκπροσωπεί την πιο αισιόδοξη πλευρά, την πιο φωτεινή και διάφανη που αναδύεται από τις μαύρες της ρίζες. Αυτή που προσφέρει τις περισσότερες ελπίδες ότι μια θετική αλλαγή μπορεί να υπάρξει στην Κολομβία έπειτα από 200 χρόνια ανεξαρτησίας.
● Πώς σχολιάζετε τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών;
Είναι εξαιρετικά ανησυχητικά και επικίνδυνα. Μπορεί ο Πέτρο και η Μάρκες να ήρθαν πρώτοι, αλλά η δυναμική ανάδυση της Ακροδεξιάς που ήρθε δεύτερη είναι πολύ επικίνδυνη. Ο Ροδόλφο Ερνάντες είναι από τα πιο εξωφρενικά φαινόμενα που μας έχουν τύχει. Πολλοί τον συγκρίνουν με τον Τραμπ. Λάθος: είναι πολύ χειρότερος. Ο Ερνάντες είναι ένα τέρας, ένα πλάσμα διαστροφικό με τις ιδέες και τις θέσεις του, ένας λάτρης του Χίτλερ. Είναι τρομερό.
Αλλά ακόμη πιο τρομακτικό είναι ότι υπήρξαν τόσα εκατομμύρια που τον ψήφισαν. Είναι επικίνδυνο να παίζει ο (ακροδεξιός πρώην πρόεδρος) Ουρίμπε κάτω από το τραπέζι το χαρτί του Ερνάντες. Νομίζω ότι αυτό που συνέβη είναι πως πολλοί οπαδοί του Ουρίμπε, βλέποντας πως ο επίλεκτός τους Φίκο Γουτιέρες έχανε δραματικά, έστρεψαν τη στήριξή τους προς τον Ερνάντες στον πρώτο γύρο. Και αυτόν στηρίζουν πλέον ανοιχτά για τον δεύτερο γύρο. Μια νίκη του θα είναι καταστροφική.
● Εχει κριθεί ο δεύτερος γύρος;
Οχι. Σίγουρα τον Ερνάντες τον στηρίζει όλο το πολιτικό σύστημα και η Δεξιά, ενώ ο κεντρώος Φαχάρντο δεν έχει πάρει θέση. Από την άλλη, από τα 39 εκ. ψηφοφόρων μόνο 19 ψήφισαν στον πρώτο γύρο. Από αυτά τα εκατομμύρια που δεν πήγαν στις κάλπες την Κυριακή ίσως κριθούν οι εκλογές.
Η παρουσία της Φράνσια Μάρκες πλάι στον Πέτρο είναι καταλυτική για να συμμετάσχουν τώρα αυτοί οι άνθρωποι που απείχαν γιατί ένιωθαν ότι κανείς δεν τους εκπροσωπεί. Σήμερα, μια νέα γυναίκα, Αφροκολομβιανή, που ήταν υπηρέτρια, που δούλεψε για να σπουδάσει Νομικά, που έχει αγωνιστεί για τα δικαιώματα των κοινοτήτων στις πιο περιθωριοποιημένες περιοχές της χώρας, έχει προσελκύσει την ψήφο της νέας γενιάς. Ισως τελικά η Φράνσια Μάρκες μάς σώσει.
📌 ΙNFΟ: H παρουσίαση του βιβλίου «Καχάμπρε» του Αρμάντο Ρομέρο (εκδ. «Τόπος») θα γίνει το Σάββατο 4 Ιουνίου στις 20.00 στο 2ο Books n’ Beer Fest, στο Πεδίον του Αρεως. Θα μιλήσουν η Βικτωρία Κρητικού (καθηγήτρια του τμήματος Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ), η Νικολέτα Μπούγου (υποψήφια διδάκτωρ του τμήματος Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ), η Αγαθή Δημητρούκα (μεταφράστρια) και ο ίδιος ο συγγραφέας Αρμάντο Ρομέρο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας