Η Ακροδεξιά του Περού άρχισε τον πόλεμο λάσπης

Πριν καν κλείσει δύο εβδομάδες στο αξίωμά του, ο νέος πρόεδρος του Περού, Πέδρο Καστίγιο, αντιμετωπίζει την πρώτη μεγάλη κρίση της θητείας του, με την αντιπολίτευση να απεργάζεται σενάρια για αποπομπή του και τη Δικαιοσύνη να ρίχνει λάδι στη φωτιά της αποσταθεροποίησης κατηγορώντας στελέχη του κόμματός του για ξέπλυμα χρήματος.

Τη Δευτέρα η Γενική Εισαγγελία κατηγόρησε τον πρόεδρο του κυβερνώντος κόμματος Ελεύθερο Περού (PL), Βλαδιμίρ Σερόν, και τον βουλευτή και διορισμένο στο αξίωμα του πρωθυπουργού Γκίντο Μπεγίδο για παράνομη χρηματοδότηση των κομματικών ταμείων και της προεκλογικής εκστρατείας συγκεκριμένων υποψηφίων. Διερευνώνται κι άλλα 15 άτομα, ανάμεσά τους ο αδελφός του Σερόν, Βαλντεμάρ, που είναι πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του PL.

Αυτή η εξέλιξη πιέζει ακόμη περισσότερο τον Καστίγιο να αναθεωρήσει την απόφασή του να ορίσει πρωθυπουργό τον Γκίντο Μπεγίδο. Μια επιλογή που απορρίπτει το 76% των Περουβιανών, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Datum, και έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις σε Δεξιά και Κεντροαριστερά. Η τελευταία θεωρεί ότι η νέα κυβέρνηση δίνει εξαιρετικά αρνητικό μήνυμα διορίζοντας σε αυτή τη θέση έναν πολιτικό γνωστό για τις ομοφοβικές και σεξιστικές του τοποθετήσεις. Ενώ η Ακροδεξιά -συνεπικουρούμενη από τους μεγάλους μιντιακούς ομίλους- κατηγορεί τον 41χρονο ηλεκτρολόγο μηχανικό από την περιοχή του Κούσκο ως τρομοκράτη, όπως συνηθίζει να κάνει για να υπονομεύσει το κύρος των πολιτικών της αντιπάλων.

Η Δικαιοσύνη διερευνά τον Μπεγίδο για «απολογία της τρομοκρατίας» επειδή κάποτε δήλωσε πως τα μέλη του «Φωτεινού Μονοπατιού», του αντάρτικου που ηττήθηκε εδώ και 20 χρόνια με τους ηγέτες του νεκρούς ή φυλακισμένους, «είναι Περουβιανοί που λάθεψαν αλλά έχουν δικαιώματα». Απαντώντας στις επικρίσεις που δέχεται επιβεβαίωσε τη σταθερή του δέσμευση για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κατηγορηματική καταδίκη κάθε μορφής βίας και τρομοκρατίας, καταλήγοντας: «Μαζί θα ξεπεράσουμε τον ρατσισμό, τις ταξικές διακρίσεις, τη φαλλοκρατία και την ομοφοβία που είναι βαθιά ριζωμένες στη χώρα».

Δύσκολες ασκήσεις ισορροπιών

Ο Μπεγίδο ήταν στην πραγματικότητα επιλογή του προέδρου του Ελεύθερου Περού, Βλαδιμίρ Σερόν, που επιχειρεί με κάθε μέσο να ελέγξει την κυβέρνηση και απορρίπτει το άνοιγμα προς ανεξάρτητες και λιγότερο πολωτικές φυσιογνωμίες. Και κυρίως προς την Κεντροαριστερά, όπως θα ήθελε ο Καστίγιο ξέροντας ότι δεν μπορεί να κυβερνήσει χωρίς συμμαχίες.

Το υπουργικό του συμβούλιο είναι έκφραση αυτής της διαμάχης, όπως δείχνει το γεγονός ότι σαν αντιστάθμισμα τοποθέτησε στη θέση του υπουργού Οικονομίας τον Πέδρο Φράνκε. Ο Φράνκε, επικριτής του Μπεγίδο και πολιτικός που τάσσεται «κατά της μετωπικής σύγκρουσης με το κατεστημένο» και υπέρ των συγκλίσεων και συμμαχιών, έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως οφείλει να υπάρξει πλήρης διαχωρισμός κόμματος - κυβέρνησης.

Ο 60χρονος οικονομολόγος ήταν επικεφαλής του οικονομικού προγράμματος της Βερόνικα Μοντόσα, προεδρικής υποψήφιας με τον συνασπισμό της Κεντροαριστεράς «Μαζί για το Περού», που στήριξε τον Καστίγιο στον δεύτερο γύρο της 6ης Ιουνίου. Κι είναι επίσης ο αρχιτέκτονας του «Σχεδίου 200 χρόνια Ανεξαρτησία» που παρουσίασε ο Καστίγιο ως βάση της οικονομικής πολιτικής που θα ακολουθήσει. Ενα σχέδιο που απέχει από τις ριζοσπαστικές προτάσεις του Σερόν για άμεση και μαζική κρατικοποίηση της οικονομίας και προβλέπει αύξηση των δημόσιων επενδύσεων αλλά και των φόρων σε πολυεθνικές και εξορυκτικές εταιρείες και διευκολύνσεις χρηματοδότησης σε αγρότες και μικροεπιχειρηματίες, ανάμεσα στα άλλα.

Η επιστροφή του Φράνκε στην κυβέρνηση (είχε αποχωρήσει αρχικά διαφωνώντας με τον διορισμό του Μπεγίδο) είναι θετική, αλλά η παρουσία αυτού του μετριοπαθούς πολιτικού έχει ελάχιστη σημασία για την αντιπολίτευση, λέει ο κοινωνιολόγος Αλμπέρτο Αντριανσέν, σημειώνοντας πως η ηττημένη στις εκλογές Κέικο Φουχιμόρι και οι λοιποί ακροδεξιοί σύμμαχοί της έχουν επιλέξει τη μετωπική σύγκρουση, ανεξάρτητα από τα πρόσωπα που θα συνθέσουν τελικά το υπουργικό συμβούλιο.

Ηδη μεθοδεύει τη διαδικασία πολιτικής δίκης με αίτημα την αποπομπή του Καστίγιο επικαλούμενη «ηθική ανικανότητα του προέδρου», με πρόφαση ότι «υποθάλπει και διορίζει υπουργούς συμπαθούντες τους τρομοκράτες». Το εξέφρασε απερίφραστα ο εκπρόσωπος του ακροδεξιού κόμματος Λαϊκή Αναγέννηση, Χόρχε Μοντόγια, εξηγώντας πως «η αποπομπή είναι μια επιλογή στην ατζέντα». Ενώ παράλληλα κινητοποίησαν τις βάσεις τους, βγάζοντας στους δρόμους της πρωτεύουσας το Σάββατο 2.000 οπαδούς τους που φώναζαν «Καθαιρέστε τον» και «Οχι στον κομμουνισμό».

Θα διακινδυνεύσουν νέες εκλογές;

Πριν από αυτό ο Καστίγιο θα πρέπει να ξεπεράσει άλλον σκόπελο: την ψήφο εμπιστοσύνης που πρέπει να πάρει η κυβέρνησή του στη Βουλή, όπου το κόμμα του, παρ’ ότι μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δύναμη, έχει μόνο 37 από τις 130 έδρες και με τους συμμάχους του φτάνει το πολύ τις 50. Η ψηφοφορία αναμένεται έως τις 23 Αυγούστου και εάν το κυβερνητικό σχήμα απορριφθεί, θα πρέπει να υποβάλει πρόταση για νέο υπουργικό συμβούλιο. Αν κι αυτό δεν τύχει ψήφου εμπιστοσύνης, ο Καστίγιο μπορεί να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει νέες εκλογές.

Η διάλυση της Βουλής είναι μια προοπτική που απεύχεται ο νέος πρόεδρος. Οπως είναι μεγάλο ρίσκο για την αντιπολίτευση να εξωθήσει σε νέα προσφυγή στις κάλπες, εκτιμά ο ιστορικός Νέλσον Μανρίκε, θεωρώντας πως, αντίθετα, πιο πιθανό είναι να εγκρίνει τελικά την κυβέρνηση και να παίξει μεσοπρόθεσμα το παιχνίδι της φθοράς ώστε να κερδίσει χρόνο. «Αλλωστε είναι πρώιμο να μιλούν για αποπομπή τώρα, πριν καν αναλάβει επίσημα η κυβέρνηση. Αυτή τη στιγμή έχουν 79 από τις 87 ψήφους που χρειάζονται για να καθαιρέσουν τον Καστίγιο. Η στρατηγική που υιοθετούν αποκαλύπτει πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να μπλοκάρουν την κυβέρνηση στο Κογκρέσο, δημιουργώντας συνθήκες αστάθειας και ακυβερνησίας, έτσι ώστε να καταφέρουν στο επόμενο διάστημα να συγκεντρώσουν τον απαιτούμενο αριθμό για να προχωρήσουν στην παραπομπή και αντικατάστασή του».