Αντεπίθεση για να κρατήσει το κόμμα στα χέρια του

Οι Ιταλοί προσπαθούν να καταλάβουν πού θα τους οδηγήσουν οι εξελίξεις, μετά την ισχυρή νίκη του «όχι» στο συνταγματικό δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου.

Μια πρώτη διαπίστωση, την οποία, προς το παρόν, ουδείς μπορεί να διαψεύσει, είναι ότι δεν υπήρξε καμία χρηματοοικονομική τραγωδία, καμία κατάρρευση τράπεζας, καμία εκτόξευση του σπρεντ.

Οσοι, δηλαδή, σε περίπτωση απόρριψης των συνταγματικών αλλαγών προέβλεπαν τη συντέλεια του κόσμου, διαψεύστηκαν εντυπωσιακά.

Σε ό,τι αφορά τις αμέσως επόμενες κινήσεις, οι ρυθμοί επιταχύνθηκαν και υπάρχει η πιθανότητα να εγκριθεί από τη Γερουσία, ακόμη και μέχρι το βράδυ, ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2017.

Στη συνέχεια, πιθανώς αύριο, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα θα αρχίσει τις διαβουλεύσεις και θα αποφασίσει σε ποιον να αναθέσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.

Ο υπουργός Οικονομικών Πιερ Κάρλο Πάντοαν θεωρείται φαβορί, αλλά ακούγεται και μια σειρά άλλων ονομάτων: του υπουργού Υποδομών Γκρατσιάνο Ντελρίο, του υπουργού Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι και του προέδρου της Βουλής, Πιέτρο Γκράσο.

Ο Πάντοαν, όμως, έχει το πλεονέκτημα του ευρωπαϊκού του ρόλου. Πρόκειται, δηλαδή, για έναν πολιτικό με τεχνοκρατικό παρελθόν, ο οποίος αποτελεί εγγύηση ότι θα συνεχίσει την ίδια πολιτική του Ρέντσι.

Εγγύηση και μήνυμα που απευθύνεται, κυρίως, στην Ευρώπη. Διότι, δημοσίως, ο Ιταλός πρωθυπουργός και ο Γιούνκερ, τις τελευταίες εβδομάδες μπορεί να είχαν ανεβάσει εντυπωσιακά τους τόνους.

Αλλά ιδιωτικώς, σύμφωνα με τον Τύπο της Ρώμης, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωνε, μέχρι και την περασμένη Κυριακή, ότι, αν πέσει ο Ρέντσι, θα πέσει και η Ευρώπη.

Το θέμα προς διαπίστωση, βέβαια, είναι τι θα μπορέσει να κάνει η νέα κυβέρνηση. Πρέπει να εξακριβωθεί, δηλαδή, αν θα περιοριστεί μόνον στην αλλαγή του εκλογικού νόμου ή θα αναλάβει πρωτοβουλίες σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό, τη μάχη κατά της λιτότητας και νέες πρωτοβουλίες για τους σεισμοπαθείς της κεντρικής Ιταλίας.

Τις τελευταίες ώρες, όλοι δείχνουν να θέλουν να δώσουν όσο γίνεται πιο γρήγορα τον λόγο στους ψηφοφόρους. Στην αρχή το απαιτούσαν η ξενοφοβική Λέγκα και το Κίνημα Πέντε Αστέρων, ως πάγια θέση.

Τώρα προστέθηκαν η Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι, αλλά και η Κεντροαριστερά με τη Νέα Κεντροδεξιά του Αντζελίνο Αλφάνο, έστω και αν έχασαν τη μάχη του δημοψηφίσματος.

Ο λόγος είναι προφανής: από τη μία ο Ρέντσι δεν εννοεί να συνεχίσει να φθείρεται, από την άλλη οι κυβερνητικές δυνάμεις επιχειρούν να αποδείξουν ότι δεν ανήκουν στη λεγόμενη κάστα, εκείνη των πολιτικών, που αγκιστρώνεται στην καρέκλα.

Ο Αλφάνο, μάλιστα, έφτασε να προβλέψει ότι οι εκλογές μπορούν να γίνουν και τον Φεβρουάριο. Τον διέψευσε, όμως, ουσιαστικά, το Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο ανακοίνωσε ότι θα εξετάσει τις προσφυγές για μη συνταγματικότητα του εκλογικού νόμου της βουλής, στις 24 Ιανουαρίου. Είναι κάπως απίθανο, έναν μήνα αργότερα να στηθούν οι κάλπες.

Ο Ματέο Ρέντσι, πάντως, επιχειρεί να περάσει στην αντεπίθεση σε χρόνο-ρεκόρ και σήμερα θα προσπαθήσει να υπερασπιστεί το έργο του –μαζί με μια δόση αυτοκριτικής– στη διεύθυνση του Δημοκρατικού Κόμματος.

Το κλίμα θα είναι πυρακτωμένο, τόσο, που διαρρέει ότι η πλειοψηφία του Ρέντσι θα ήθελε να οργανώσει ηχηρές αμφισβητήσεις των βουλευτών της μειοψηφίας, κατά την είσοδό τους στα γραφεία του κόμματος.

Στο μεταξύ, το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής προσπαθεί να επαναφέρει τους πολιτικούς στη σκληρή πραγματικότητα: το 28,7% των κατοίκων, στην Ιταλία, κινδυνεύει να βρεθεί σε κατάσταση φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.

Στον δε Νότο, το ποσοστό αυτό εκτινάσσεται στο 46,4%. Οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, προφανώς, δεν ήταν η κύρια προτεραιότητα.