Οι πρωτοβουλίες Τραμπ για την Ουκρανία «τρομάζουν» Ευρωπαίους και Ζελένσκι

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πραγματοποιούν έκτακτη σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία τη Δευτέρα, εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας τους, ότι η «φόρα» της κυβέρνησης Τραμπ να συνεργαστεί με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου, τους έχει απομονώσει.

Η γηραιά ήπειρος προσπαθεί να απαντήσει αφότου ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό της σύγκρουσης θα ξεκινήσουν «αμέσως», μετά από ένα τηλεφώνημα με τον Ρώσο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον απεσταλμένο του Τραμπ στη Ρωσία-Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, και ότι η Ευρώπη δεν θα εμπλακεί.

Η σύνοδος επιβεβαιώθηκε από το Μέγαρο Ηλυσίων, το οποίο ανέφερε ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα πραγματοποιούσε «άτυπη» συνάντηση τη Δευτέρα με «τους αρχηγούς κυβερνήσεων της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιταλίας, της Πολωνίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας και της Δανίας, καθώς και με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ».

Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Keir Starmer χαρακτήρισε την συγκεκριμένη συγκυρία για την εθνική ασφάλεια ως κάτι που συμβαίνει «μια φορά σε κάθε γενιά».

«Το Ηνωμένο Βασίλειο θα εργαστεί για να διασφαλίσει ότι θα κρατήσουμε τις ΗΠΑ και την Ευρώπη μαζί», φέρεται να είπε ο Στάρμερ, σε δήλωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ντάουνινγκ Στριτ, το Σάββατο. «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε, σε οποιεσδήποτε διασπάσεις στην συμμαχία, να μας αποσπάσουν την προσοχή, από τους εξωτερικούς εχθρούς που αντιμετωπίζουμε».

Σε μια ανάρτησή της την Κυριακή στο X, η Κάγια Κάλλας, επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, είπε ότι το μπλοκ θα «αναλάβει σύντομα νέες πρωτοβουλίες» για την υποστήριξη της Ουκρανίας και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας.

Top European leaders are set to hold an emergency summit Monday amid the emerging reality that they’re being frozen out of the U.S.-led peace negotiations to end the Russia-Ukraine war.https://t.co/CoCee455H2

— The Washington Times (@WashTimes) February 17, 2025

Συντονισμένη παρέμβαση από Τραμπ, Βανς, Χέγκσεθ, Κέλογκ, Βαλτς, Ρούμπιο και Γουίτκοφ

Ο λόγος για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τους ανώτατους αξιωματούχους του, που ανέτρεψαν τις τελευταίες ημέρες αυτό που σε μεγάλο βαθμό αποτελούσε ενιαίο μέτωπο μεταξύ της Ουάσινγκτον και των Ευρωπαίων συμμάχων της στο ΝΑΤΟ, για την υποστήριξη της Ουκρανίας ενάντια στη ρωσική εισβολή, η οποία πλησιάζει την 3ετή επέτειό της.

Ο Τραμπ μίλησε τόσο με τον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν όσο και με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντιμίρ Ζελένσκι την περασμένη εβδομάδα, ενώ ανώτατα στελέχη της κυβέρνησής του, επισκέφθηκαν την Ευρώπη και παρουσίασαν στοιχεία ενός σχεδίου για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο φαινόταν να επιτρέπει βασικές παραχωρήσεις στη Ρωσία και δημιούργησε φόβους ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να περιθωριοποιηθεί, και η Ευρώπη να μείνει εκτός ειρηνευτικής διαδικασίας.

Οι ευρωπαϊκές διπλωματικές προσπάθειες ήρθαν αφού ο νέος υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πίτερ Χέγκσεθ, μιλώντας στις Βρυξέλλες την Τετάρτη, είπε ότι δεν είναι ρεαλιστικό να ενταχθεί το Κίεβο στο ΝΑΤΟ, ούτε να επιστρέψει στα προ του 2014 κυρίαρχα σύνορά του –προφανής ρήξη με την προηγούμενη στάση της Ουάσιγκτον– και αφού οι επικριτές είπαν, ότι προχώρησε σε βασικές παραχωρήσεις προς τον Πούτιν πριν καν ξεκινήσουν οι συνομιλίες.

Μια μέρα αργότερα, ο Χέγκσεθ διαφώνησε με αυτά τα σχόλια, λέγοντας ότι «όλα είναι στο τραπέζι» στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς προειδοποίησε επίσης την Πέμπτη ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να χτυπήσουν τη Ρωσία με οικονομικά και στρατιωτικά «εργαλεία μόχλευσης», εάν η Μόσχα δεν διαπραγματευτεί με καλή πίστη σε μια ειρηνευτική συμφωνία.

Ο Κέλογκ είπε στο Μόναχο ότι η Ουκρανία θα βρίσκεται στο τραπέζι των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. «Ωστόσο δεν θα συμμετάσχουν άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις», είπε, «παρόλο που οι θέσεις τους θα ληφθούν υπόψη».

Ο Τραμπ ήταν εδώ και καιρό επικριτικός για το ΝΑΤΟ, καλώντας τους Ευρωπαίους εταίρους του να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνα, και αποδοκιμάζοντας σχέση μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού για την οποία θεωρεί ότι είναι «μη-ισορροπημένη» και ότι αποφέρει μικρό όφελος για τις ΗΠΑ.

Ο Βανς συμμετείχε επίσης στον αναβρασμό για μια βαθύτερη ρήξη μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ υπό τον Τραμπ, ενώ βρισκόταν στο Μόναχο την Παρασκευή. Σε μια ομιλία του, επέπληξε τους Ευρωπαίους ηγέτες, λέγοντάς τους ότι η μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλειά τους ήταν μία απειλή «από μέσα», και όχι η Κίνα ούτε η Ρωσία, και και μιλώντας καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης και για άρνησή τους να συνεργαστούν με ακροδεξιά κόμματα στην κυβέρνηση.

Οι ΗΠΑ φαίνεται ότι προχωρούν με τη δική τους ειρηνευτική διαδικασία, με στελέχη της κυβέρνησης να σχεδιάζουν, σύμφωνα με πολλές πηγές, να συναντηθούν με ανώτερους Ρώσους αξιωματούχους, για να ξεκινήσουν συνομιλίες με στόχο τον τερματισμό του πολέμου.

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Μάικ Βαλτς, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ, αναμένεται να ταξιδέψουν στην Σαουδική Αραβία για τη συνάντηση, ανέφεραν στο CNN δύο πηγές που γνωρίζουν τα σχέδια. Μία από τις πηγές είπε ότι η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες ημέρες.

Οι πηγές αρνήθηκαν να πουν ποιοι Ρώσοι αξιωματούχοι θα παρευρεθούν, το CNN όμως νωρίτερα ανέφερε ότι το Κρεμλίνο συγκεντρώνει υψηλού επιπέδου διαπραγματευτική ομάδα για να συμμετάσχει σε απευθείας συνομιλίες με τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων ανώτατων στελεχών της πολιτικής, των υπηρεσιών πληροφοριών και της οικονομίας, καθώς επίσης και του Ρώσου αξιωματικού Κύριλ Ντμίτριεφ, που έπαιξε βασικό ρόλο στα παρασκήνια σε μια πρόσφατη συμφωνία απελευθέρωσης κρατουμένων στις ΗΠΑ.

Αναβρασμός και στην Ουκρανία

Η συνομιλία του Τραμπ με τον Πούτιν και η «φόρα» του για συνεργασία με τη Ρωσία, έχουν επίσης διεγείρει και τους φόβους της Ουκρανίας, ότι θα αποκλειστεί από τις συνομιλίες που θα καθορίσουν την ίδια της την τύχη. Ο Ζελένσκι τις τελευταίες ημέρες θρηνούσε που ο πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε με τον Πούτιν πριν από αυτόν.

Μιλώντας στην Κρίστιαν Αμανπούρ του CNN στη σκηνή στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, ο Ζελένσκι παραδέχτηκε ότι «δεν ήταν χαρούμενος» που η πρώτη κλήση του Τραμπ ήταν με τον Πούτιν. Ο Ουκρανός ηγέτης προειδοποίησε ότι θα ήταν ακόμη πιο «επικίνδυνο» εάν ο Τραμπ συναντηθεί προσωπικά με τον Ρώσο πρόεδρο.

Ο Τραμπ δεν έχει δεσμευτεί να συναντήσει πρώτα τον Ζελένσκι, είπε ο Ουκρανός πρόεδρος στο CNN. Ωστόσο, ο Ζελένσκι τόνισε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατάλαβε την ανάγκη να «συναντηθούν επειγόντως» για να συζητήσουν «συγκεκριμένα σχέδια» για τον τερματισμό του πολέμου. Ο Ζελένσκι μίλησε με τον Βανς την Παρασκευή στο Μόναχο και αργότερα έκανε λόγο για μια «ουσιαστική συνάντηση». Την επόμενη μέρα, σε μια ομιλία στη διάσκεψη για την ασφάλεια, ο Ζελένσκι είπε ότι η χώρα του «δεν θα δεχτεί ποτέ συμφωνίες που γίνονται πίσω από την πλάτη μας χωρίς τη δική μας εμπλοκή. Και ο ίδιος κανόνας πρέπει να ισχύει για όλη την Ευρώπη».

Ο Ουκρανός ηγέτης αναφέρθηκε επίσης στο ενδεχόμενο να αποκλειστεί και η Ευρώπη από τη νέα ειρηνευτική προσπάθεια. «Πριν από λίγες μέρες, ο Πρόεδρος Τραμπ μου είπε για τη συνομιλία του με τον Πούτιν. Ούτε μια φορά δεν ανέφερε ότι η Αμερική χρειάζεται την Ευρώπη σε αυτό το τραπέζι. Αυτό λέει πολλά», είπε.