Πολλά χρήματα, αλλά μικρή απόδοση. Παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις, η ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για τους πρόσφυγες στην Τουρκία δεν έχει δείξει ουσιαστικό αποτέλεσμα, σύμφωνα με το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει στη νέα έκθεσή του. Διαπιστώνει ότι τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ της Διευκόλυνσης για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία δαπανήθηκαν για έργα που ανταποκρίνονταν στις ανάγκες των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής τους στη χώρα, ωστόσο τα έργα που χρηματοδοτήθηκαν σημειώνουν καθυστερήσεις και δεν είναι βέβαιο αν θα παραμείνουν βιώσιμα όταν οι στρόφιγγες της ενωσιακής στήριξης κλείσουν.
Η Διευκόλυνση για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία αποτελεί την απάντηση της ΕΕ στην έκκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για σημαντική πρόσθετη χρηματοδότηση, με σκοπό τη στήριξη των προσφύγων στην Τουρκία. Πρόκειται για έναν μηχανισμό συντονισμού και εξορθολογισμού μιας εισφοράς ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσού προερχόμενου από την Ε.Ε. και τα κράτη μέλη της. Η στήριξη καλύπτει ανθρωπιστικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες. Στόχος της Διευκόλυνσης είναι να ενισχύσει την αποδοτικότητα και τη συμπληρωματικότητα της στήριξης που παρέχεται στους πρόσφυγες και στις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία.
Όπως εξήγησε η ερευνήτρια Μπετίνα Γιάκομσεν, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συμβούλιο εξέτασε τη διαχείρισή της από την Επιτροπή και αν τα κονδύλια χρησιμοποιήθηκαν κατά τρόπο αποτελεσματικό και αποδοτικό για τη στήριξη των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής. Ακόμη, εξέτασε αν υλοποιήθηκαν οι συστάσεις που είχε διατυπώσει στην ειδική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ε.Ε. το 2018, η οποία επικεντρωνόταν στο ανθρωπιστικό σκέλος της Διευκόλυνσης. Ο συνεχιζόμενος εκτοπισμός προσφύγων από τη Συρία και ο αυξανόμενος αριθμός παράτυπων αφίξεων στην Τουρκία από το Αφγανιστάν δοκιμάζουν την κοινωνική συνοχή μεταξύ των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής τους, λαμβανομένης ιδίως υπόψη της οικονομικής ύφεσης που βιώνει η Τουρκία.
Συνολικά, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι, σε δύσκολες συνθήκες, η Διευκόλυνση για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία παρείχε χρήσιμη στήριξη στους πρόσφυγες και στις κοινότητες υποδοχής και ότι η Επιτροπή υλοποίησε τις συστάσεις που είχαν διατυπώσει το 2018. Επίσης ότι τα έργα που εξετάστηκαν ανταποκρίνονταν στις ανάγκες των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στους διάφορους τομείς προτεραιότητας. Ωστόσο, για μια σειρά από λόγους, η υλοποίησή τους καθυστέρησε σημαντικά και το κόστος των έργων δεν αποτελούσε αντικείμενο συστηματικής αξιολόγησης.
Επισημαίνει ότι, αν και οι προγραμματισμένες εκροές παραδόθηκαν, η μέτρηση του αντίκτυπου της Διευκόλυνσης ήταν ανεπαρκής και η βιωσιμότητα έχει μέχρι στιγμής διασφαλιστεί για τα έργα υποδομής, όχι όμως και για ορισμένα έργα στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας και της κοινωνικο-οικονομικής στήριξης.
Η χρηματοδότηση που διατέθηκε μέσω της Διευκόλυνσης εξασφάλισε την ταχεία διάθεση χρηματοδοτικών πόρων και την πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων για την άμβλυνση της πίεσης που υφίστανται οι υποδομές υγείας και εκπαίδευσης, καθώς και οι δημοτικές υποδομές, λόγω της μεγάλης εισροής προσφύγων. Τα περισσότερα έργα εγκρίθηκαν εγκαίρως. Η Επιτροπή υλοποίησε τα έργα στο πλαίσιο άμεσης και έμμεσης διαχείρισης και σε συνεργασία με εταίρους υλοποίησης διαφόρων κατηγοριών. Ωστόσο, διαπιστώθηκαν αδυναμίες στον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή αξιολογούσε τα έξοδα των έργων. Ειδικότερα, δεν αξιολογούσε συστηματικά τον εύλογο χαρακτήρα των εξόδων, δεν συνέκρινε παρόμοια έξοδα μεταξύ διαφορετικών έργων ούτε υπολόγιζε το κόστος ανά δικαιούχο.
Συνολικά, οι εκροές που είχαν προγραμματιστεί στους διάφορους τομείς επιτεύχθηκαν. Ωστόσο, στον τομέα της εκπαίδευσης, δεν κατέστη δυνατό να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος της χρηματοδότησης που διατέθηκε από τη Διευκόλυνση στην ενσωμάτωση και την επιτυχία των παιδιών προσφύγων στο τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ακόμη, το Συμβούλιο δεν μπόρεσε να αξιολογήσει τον αντίκτυπο που είχε στους δικαιούχους η ανέγερση σχολείων. Αιτία ήταν οι περιορισμοί των δεδομένων που παρείχε το τουρκικό υπουργείο Παιδείας.
Διαπιστώνεται επίσης ότι η Επιτροπή εφάρμοσε κατάλληλα μέτρα για την παρακολούθηση των έργων που χρηματοδοτούνται από τη Διευκόλυνση. Ωστόσο, τα πλαίσια αναφοράς στοιχείων και παρακολούθησης είχαν κατά κανόνα σχεδιαστεί για τη μέτρηση εκροών και όχι επακόλουθων και, ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατός ο υπολογισμός του αντικτύπου των έργων, ιδίως δε των έργων στον κοινωνικο-οικονομικό τομέα.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι σεισμοί του Φεβρουαρίου του 2023 επηρέασαν σημαντικά την υλοποίηση των έργων που χρηματοδοτούνται από τη Διευκόλυνση. Εντούτοις, η Επιτροπή αντέδρασε γρήγορα και αποτελεσματικά για την ανάλυση αυτού του αντικτύπου. Η Επιτροπή μπόρεσε να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των έργων υποδομής. Ωστόσο, τα έργα στους άλλους τομείς δεν περιλάμβαναν στρατηγική βιωσιμότητας, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη αβεβαιότητα για την εξέλιξή τους.
Παρά τις βελτιώσεις που έχουν επέλθει από το 2018, οι ελεγκτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι υπήρχε ακόμη μεγαλύτερο περιθώριο αύξησης της αποδοτικότητας των δαπανών και του τεκμηριωμένου αντίκτυπου της Διευκόλυνσης.
Τελικά, διαπιστώνουν τέσσερις συστάσεις με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των μελλοντικών δράσεων. Η Επιτροπή οφείλει να βελτιώσει την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των εξόδων, να συγκεντρώσει δεδομένα σχετικά με την εκπαίδευση από τις τουρκικές αρχές όσον αφορά τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής, να βελτιώσει τη μέτρηση του αντικτύπου των έργων και να ενισχύσει τη βιωσιμότητα των έργων.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας