Κινήσεις απελπισίας από τον Φεϊχόο

Βαθαίνει το μετεκλογικό αδιέξοδο στην Ισπανία, μετά τη μικρή πλην κομβική αλλαγή στην οριστική κατανομή των κοινοβουλευτικών εδρών που έφερε η καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων των αποδήμων. Οι Σοσιαλιστές (PSOE) του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ έχασαν τελικά μία πολύτιμη έδρα στη Μαδρίτη προς όφελος του δεξιού Λαϊκού Κόμματος (PP) υπό τον Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχόο, που κατέγραψε πύρρειο νίκη στις πρόωρες εκλογές της περασμένης Κυριακής. Η εξέλιξη αυτή κάνει ακόμα πιο δύσκολο τον σχηματισμό νέας προοδευτικής κυβερνητικής συμμαχίας των Σοσιαλιστών με τον αριστερό συνασπισμό Sumar και τη στήριξη μικρότερων περιφερειακών κομμάτων, αφού θα χρειαστούν πλέον όχι απλά την ανοχή του υπερεθνικιστικού καταλανικού κόμματος Junts, μέσω αποχής του στην κρίσιμη ψηφοφορία στη Βουλή, αλλά την ψήφο τουλάχιστον ενός από τους 7 βουλευτές του υπέρ μιας νέας πρωθυπουργίας του Σάντσεθ.

Αριθμητικά, τα δύο αντίπαλα μεγάλα κόμματα κι οι δυνητικοί τους σύμμαχοι βρίσκονται πια στήθος με στήθος στη συγκέντρωση εδρών, χωρίς να φτάνουν όμως τις 176 που απαιτούνται για απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή των 350 εδρών. Το ΡΡ αθροίζει 171 συνολικά: 137 δικές του, 33 του ακροδεξιού Vox και 1 του κόμματος της Ναβάρα UPN. Το PSOE από την άλλη μαζεύει 171 επίσης: 121 δικές του, 31 του Sumar, 7 του μετριοπαθούς εθνικιστικού κόμματος ERC της Καταλονίας, 6 των Βάσκων αυτονομιστών του EH Bildu, 5 του Εθνικιστικού Κόμματος των Βάσκων και 1 του Εθνικιστικού Μπλοκ της Γαλικίας. Εκπρόσωπος της Συμμαχίας των Κανάριων Νησιών, που διαθέτει έναν βουλευτή, δήλωσε το Σάββατο στο Reuters ότι το κόμμα δεν θα στηρίξει μεν μια κυβέρνηση που θα περιλαμβάνει το Vox, δεν έχει αποφασίσει όμως αν θα στηρίξει τον Σάντσεθ.

Ρόλο-κλειδί λοιπόν, ώστε να αποφευχθεί η προκήρυξη νέων εκλογών στα τέλη του χρόνου λόγω αδυναμίας σχηματισμού βιώσιμης κυβέρνησης, κρατά το Junts. Ιδρυτής του, θυμίζουμε, είναι ο φανατικός εθνικιστής, πρώην πρόεδρος της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζντεμόν, νυν ευρωβουλευτής και αυτοεξόριστος στο Βέλγιο, που καταζητείται από τις ισπανικές αρχές αφού εκκρεμούν εναντίον του βαριές κατηγορίες μετά το μονομερές, άκρως επεισοδιακό και τελικά αποτυχημένο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία της αυτόνομης περιφέρειας το 2017. Μολονότι το PP λοιδορεί προβοκατόρικα ως «κυβέρνηση Φρανκενστάιν» τον προηγούμενο κυβερνητικό συνασπισμό των Σοσιαλιστών με το αριστερό Unidas Podemos και τη στήριξη Καταλανών και Βάσκων αυτονομιστών, τώρα για κακή του τύχη πέφτει στην ανάγκη του Junts για να μπορέσει να κυβερνήσει.

Παρά τις άθλιες σχέσεις τους (ιδίως μετά τη βίαιη καταστολή του καταλανικού δημοψηφίσματος από τη δεξιά κυβέρνηση Ραχόι, το βαρύτατο κατηγορητήριο σε βάρος του Πουτζντεμόν και άλλων αυτονομιστών ηγετών και την καταδίκη αρκετών σε πολύχρονη φυλάκιση), το PP δηλώνει τώρα πως προτίθεται να συνομιλήσει με το επίσης δεξιό Junts «εντός των ορίων του Συντάγματος» - μια κίνηση που έρχεται να επιτείνει τη δυσφορία στελεχών της Δεξιάς ενάντια στον Φεϊχόο. Εσωκομματικοί του αντίπαλοι τον καλούν ήδη να παραιτηθεί, αναλαμβάνοντας έτσι την ευθύνη για το κακό εκλογικό αποτέλεσμα και την αποτυχία επίτευξης αυτοδυναμίας, όπως προέβλεπαν πολλές δημοσκοπήσεις. Στην έναρξη διερευνητικών επαφών μεταξύ PP και Junts εναντιώνεται φυσικά και το ακροδεξιό Vox, περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τα πράγματα.

Μέσα στην… απελπισία του, ο Φεϊχόο -που φοβάται μήπως ο βασιλιάς Φελίπε δεν καλέσει πρώτα εκείνον να σχηματίσει κυβέρνηση, αφότου συνέλθει η νέα Βουλή στις 17 Αυγούστου- ζήτησε χθες συνάντηση με τον Σάντσεθ μέσα στη βδομάδα ώστε να αποφευχθεί «μια κατάσταση ακυβερνησίας», ειδικά εν μέσω της ισπανικής προεδρίας στην Ε.Ε. Σύμφωνα πάντως με εγχώρια μέσα ενημέρωσης, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός αρνήθηκε να τον συναντήσει πριν από τις 17 Αυγούστου, ενώ το PSOE ζήτησε από την πλευρά του τον επανέλεγχο πάνω από 30.000 άκυρων ψηφοδελτίων των αποδήμων, ευελπιστώντας να ανακτήσει τη χαμένη έδρα της Μαδρίτης. O Σάντσεθ τηρεί ηπιότερη στάση έναντι των Καταλανών αυτονομιστών, έχοντας δηλωτικά απονείμει χάρη σε κάποιους φυλακισμένους ηγέτες τους. Ωστόσο παραβιάζουν και τις δικές του κόκκινες γραμμές τα μαξιμαλιστικά ανταλλάγματα που απαιτεί το Junts: νέο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία της Καταλονίας και αμνηστία σε όλα τα ηγετικά στελέχη του αυτονομιστικού κινήματος που διώκονται από την ισπανική Δικαιοσύνη.

Οπως παραδέχτηκε το Σάββατο εκπρόσωπος του μετριοπαθούς, κεντρο-αριστερού καταλανικού κόμματος ERC που στηρίζει τον Σάντσεθ, έχουν ξεκινήσει διακριτικά συνομιλίες (και) δικών του στελεχών με το Junts που αποσκοπούν στην επίτευξη «στρατηγικής ενότητας» μεταξύ των Καταλανών αυτονομιστών και στην αποφυγή επαναληπτικών εκλογών - ενδεχόμενο που απειλεί να μειώσει ακόμα περισσότερο τα ποσοστά τους. Αμφότερα υπέστησαν πανωλεθρία στις τελευταίες κάλπες, χάνοντας έδρες προς όφελος των Σοσιαλιστών και του Sumar που επικράτησαν στην Καταλονία.